Koncepcie biologiczne Życie a świat pojęć Poziomy organizacji życia Podstawowe uogólnienia Działy biologii Komórka jest podstawową jednostką życia Gen podstawową jednostką dziedziczności i rozwoju Geny podlegają mutacjom Wszystkie organizmy podlegają ewolucji Homeostaza jest charakterystyczna dla wszystkich żywych układów Organizmy są powiązane wzajemnymi zależnościami ekologicznymi Behawior jest właściwością biologiczną Co to jest nauka? Metoda naukowa Swobodna wymiana wyników doświadczeń Dlaczego nauka? Molekularne podłoże życia Podstawy fizyki i chemii Energomasa Formy energii Budowa i właściwości materii Gazy Ciecze Ciała stałe Dyfuzja Budowa cząsteczek i atomów Pierwiastki i związki chemiczne Budowa atomu Chemiczne właściwości atomów Masa atomowa i mol Wiązania chemiczne Wiązania jonowe Wiązania kowalencyine Energia wiązań chemicznych Wiązania specjalne Kwasy, zasady i jonizacja Izotopy Reakcje chemiczne Typy reakcji Kolizyjna teoria reakcji chemicznych Równowaga reakcji chemicznej Termodynamika chemiczna Energia wiązania Wykorzystanie energii Wzajemne zależności energetyczne w świecie istot żywych Składniki chemiczne żywych układów Woda Koloidy i stan żelu Podstawowe składniki chemiczne komórki Właściwości węgla oraz jego związków Typy związków organicznych Węglowodory Pochodne węglowodorów i grupy funkcyjne Struktura wielkocząsteczkowych związków komórkowych Węglowodany (cukrowce) Lipidy (tłuszczowce) Białka Kwasy nukleinowe Procesy chemiczne związane z życiem Oddychanie komórkowe a metabolizm OgóIna charakterystyka oddychania komórkowego Główne szlaki metabolizmu Przemiany węglowodanów oraz oddychanie komórkowe Oddychanie beztlenowe i tlenowe Przemiany kwasów nukleinowych Synteza białek Szlaki metaboliczne a struktura komórek Komórka jako jednostka życia Struktura komórki Badania komórek Metody badania Współczesna teoria komórkowa Składniki i struktura komórki Protoplazma Błona komórkowa Cytoplazma Jądro Właściwości komórek zwierzęcych, roślinnych oraz Protista Specyficzne cechy komórek zwierzęcych Szczególne właściwości komórki roślinnej Typy komórek i tkanek Formy bezkomórkowe Grzyby i śluzowce Wirusy Organizmy jednokomórkowe Bakterie Amoeba Euglena Paramecium Volvox Acetabularia Komórki i tkanki organizmów wielokomórkowych Komórki i tkanki roślinne Typy tkanek zwierzęcych Problem różnicowania się Rozmnażanie się w interfazie Cykl komórkowy Zjawiska związane z mitozą Profaza Metafaza Anafaza Telofaza Cytokineza Budowa nowej komórki w interfazie Okres S: replikacja DNA Podwojenie składników cytoplazmatycznych: okresy G1 i G2 Znaczenie mitozy Dziedziczność - przekazywanie informacji Mechanizm dziedziczności Mendel - początek naukowej genetyki Doświadczenia Mendla Mendlowska teoria segregacji Mendlowska teoria niezależnej segregacji Materialne podstawy dziedziczności Zestaw chromosomów Mejoza i powstawanie gamet Gametogeneza Zależność między chromosomami i cechami dziedzicznymi Krzyżówka testowa Sprzężenie i crossing-over Cytologia genów Dziedziczenie u człowieka Grupy sprzężone i mutacje Dominowanie połowicze Geny i allele wielokrotne Genetyka człowieka Rodowody ludzi Cytologiczne dowody mendlowskiego dziedziczenia u ludzi Genetyka płci Determinacja płci Fizyczne i umysłowe cechy dziedziczne segregacji u ludzi Mechanizm działania genu Genetyka mikroorganizmów Transdukcja i transformacja Struktura DNA – podwójna helisa Biosynteza białek Kod genetyczny Związki syntetyczne spełniające funkcję informacyjnego RNA Uniwersalność kodu Rozwój – ekspresja genów Rozród człowieka Układ rozrodczy człowieka Żeńskie narządy płciowe Żeński cykl płciowy Męskie narządy płciowe Zachowanie seksualne Podniecenie płciowe – gra miłosna Stosunek płciowy Wczesny rozwój człowieka Zapłodnienie Podział i implantacja Wytwarzanie trzech pierwotnych listków zarodkowych Struktury pozazarodkowe Okres rozwoju zarodka ludzkiego Urodzenie dziecka Karmienie piersią (laktacja) Kontrola urodzin Zasady rozwoju Niektóre rozwijające się układy Tworzenie się kapelusza u Acetabularia Komórkowe śluzówece – model różnicowania\Rozwój zarodkowy Organizacja jaj Bruzdkowanie u szkarłupni Ekwiwalencja jąder Mechanizmy morfogenezy Co określa wzór brudkowania? Przemieszczenie komórek Wzajemne oddziaływanie między komórkami w rozwoju Tworzenia serca jako model organogenezy Rośliny Morfologia, czynności życiowe i rozmnażanie Ogólny przegląd królestwa roślin Thallophyta – plechowce Embryophyta Rośliny nasienne Anatomia roślin okrytonasiennych Łodyga Korzeń Liść Kwiat Rozmnażanie rośli okrytonasiennych Fizjologia i biochemia roślin okrytonasiennych Stopień rozwarcia szparek a wymiana gazowa Gospodarka wodna Fotosynteza Hormony roślinne Fotoperiodyzm Czynnościowe skomplikowanego zwierzęcia – człowieka Utrzymanie ustroju – trawienie, odżywianie, obron Układ trawienny człowieka Jama ustna Gardło Przełyk Żołądek Jelito cienkie Trzustka Wątroba Absorpcja pokarmu z przewodu pokarmowego Jelito grube Zapotrzebowanie energetyczne człowieka Przemiana podstawowa Rola składników odżywczych Witaminy Składniki nieorganiczne Problemy dietetyczne Skóra Funkcje Budowa Utrzymanie organizmu - krążenie, oddychanie i wydalanie Krążenie Skład i funkcje krwi Rola krwi w zjawiskach odpornościowych Grupy krwi Serce Naczynia krwionośne Ciśnienie krwi Układ limfatyczny Śledziona Oddychanie Wymiana gazowa Układ oddechowy człowieka Transport tlenu i dwutlenku węgla Wydalanie Układ wydalniczy Nefron Czynność nerek - podsumowanie Koordynacja – układ dokrewny Chemizm hormonów Tarczyca Regulacja wydzielania tarczycy Zaburzenia czynności tarczycy Przytarczyce Trzustka i wysepki Langerhansa Nadnercza Hormony rdzenia nadnerczy Hormony kory nadnerczy Przysadka mózgowa Przedni płat przysadki Tylny płat przysadki Hormony płciowe Żeńskie hormony płciowe Męskie hormony płciowe Inne hormony Funkcje hormonalne u innych organizmów Mechanizm działania hormonów Koordynacja – układ nerwowy Czynność nerwów Neuron Impuls nerwowy - potencjały błonowe i prądy czynnościowe Synapsa Odruch i łuk odruchowy Neurochemia Ośrodkowy układ nerwowy Rdzeń kręgowy Mózgowie Elektryczne fale mózgowe Obwodowy układ nerwowy Nerwy czaszkowe i rdzeniowe Układ nerwowy autonomiczny Narządy czucia Receptory chemiczne Receptory mechaniczne Fotoreceptory (oczy) Czynności mięśni Mięśnie jako etektory Muskulatura szkieletowa Budowa komórkowa i subkomórkowa Skurcz miofibryli Fizjologia skurczu mięśni Biochemia skurczu mięśni Szkielet Szkielet człowieka Wzrost i fizjologia kości Współoddziaływanie organizmów Biologia zachowania się Zachowanie się przedstawicieli Protista Odruchy i rozruszniki Postrzeganie wzrokowe i zachowanie Czy pszczoły nie rozróżniają barw? Widzenie u gołębi Wzorce wzrokowe Postrzeganie niewzrokowe Zmysł słuchu Zmysł chemiczny Wrodzone sposoby zachowania się Instynkty Rytmy biologiczne Zachowanie się a komórki Uczenie się i pamięć Habituacja Warunkowanie reakcji Uwarunkowanie operacyjne Pamięć Uogólnianie Zachowania społeczne Zachowania godowe Grupy zwierzęce Terytorialność Hierarchia społeczna Znaczenie badań nad behawiorem Biologia populacyjna Śmiertelność i rozrodczość Mechanizmy regulujące wielkość populacji Współoddziaływanie gatunków Współoddziaływania w obrębie gatunku Wzrost populacji ludzkiej Regulacja częstości narodzin i zgonów Kontrola populacji Czy istnieje optymalna wielkość populacji? Organizm i jego środowisko - ekologia Ekologia i biosfera Właściwości biosfery Przepływ energii i łańcuchy pokarmowe Łańcuchy pokarmowe (troficzne) Piramidy pokarmowe i biomasa Cykliczne użytkowanie materii w biosferze Zespoły ekologiczne Morze Ląd Sukcesja ekologiczna – stabilność ekosystemów Ekologiczne oddziaływanie człowieka Atmosfera Zanieczyszczenia wody Biocydy i detergenty Posłannictwo ekologii Ewolucja i systematyka Pochodzenie żywych organizmów Pochodzenie wszechświata Powstawanie wszechświata Układ słoneczny Ziemia Pochodzenie życia Dawne wierzenia Współczesna teorii ewolucji biologicznej Mechanizm ewolucji Ewolucja - ogólna zasada Rozwój myśli ewolucyjnej Teoria Darwina Mechanizmy ewolucyjne – genetyka populacji Dowody na poparcie teorii ewolucji Dowody kopalne Dowody z biochemii i genetyki molekularnej Ewolucja człowieka Rasy ludzkie Pochodzenie człowieka Podstawy klasyfikacji organizmów System klasyfikacji – sztuczny i naturalny Gatunek jako jednostka klasyfikacji Nazewnictwo Kryteria klasyfikacji organizmów Homologia i analogia Kryteria klasyfikacji zwierząt Kryteria klasyfikacji roślin Klasyfikacja organizmów prokariotycznych Problemy taksonomii w przyszłości