Część I. Podstawy teorii finansów publicznych 1. Przedmiot nauki o finansach publicznych 1.1. Pojęcie nauki o finansach publicznych 1.2. Kategoria potrzeb zbiorowych 1.3. Dobro publiczne 1.4. Dobro społeczne 1.5. Finanse publiczne jako przedmiot zainteresowania różnych dyscyplin 2. Przegląd ważniejszych teorii finansów publicznych 2.1. Znaczenie teorii finansów publicznych 2.2. Okres przedkapitalistyczny 2.3. Finanse publiczne w okresie powstawania kapitalizmu 2.4. Liberalna myśl finansowa 2.5. Ortodoksyjna teoria finansów publicznych 2.6 Wzrost wydatków publicznych - prawo Wagnera 2.7.Złota reguła finansów publicznych 2.8. Rewolucja keynesowska 2.9. Neokeynesowskie teorie finansów publicznych 2.9.1. Zalecenia A.H. Hansena 2.9.2. Koncepcja finansów funkcjonalnych A. Lernera 2.9.3. Teorie finansów publicznych według J.M. Buchanana 2.9.4. Kryzys państwa podatkowego według J.A. Schumpetera 2.10. Neoliberalizm i nowy konserwatyzm fiskalny 2.11. Niekeynesowskie podejście do gospodarki i finansów publicznych Finanse publiczne. 3. Funkcje finansów publicznych 3.1. Rodzaje funkcji 3.2. Funkcja alokacyjna 3.3. Funkcja redystrybucyjna 3.4. Funkcja stabilizacyjna 3.5. Problem sprzeczności między funkcjami finansów publicznych 4. Elementy teorii wyboru publicznego 4.1. Mechanizm alokacji dobra prywatnego i dobra publicznego 4.2. Cele i przedmiot wyboru publicznego 4.3. Istota wyboru publicznego 4.4. Sposoby wyrażania preferencji w sprawach publicznych 4.5. Kryterium kosztów i korzyści 4.6. Zasady ustalania wyników głosowania w sprawach publicznych 4.7. Paradoks wyborczy 5. System finansów publicznych 5.1. Sektor publiczny a finanse publiczne 5.2. Struktura systemu finansów publicznych 5.3. Budżet państwa 5.3.1. Pojęcie budżetu państwa 5.3.2. Rozwój budżetu państwa 5.3.3. Cechy budżetu państwa 5.3.4. Funkcje budżetu państwa 5.3.5.Problem zasad budżetowych 5.4. Finanse regionalne 5.4.1. Przesłanki decentralizacji finansów publicznych 5.4.2. Podział kompetencji władz podstawą decentralizacji finansów publicznych 5.4.3. Finansowe podstawy działalności władz regionalnych 5.4.4. Mechanizm kształtowania finansowych zasobów regionu 5.5. Finanse lokalne 5.5.1. Problem granic autonomii władz samorządowych 5.5.2. Finansowe podstawy autonomii władz samorządowych 5.5.3. Rodzaje publicznych funduszy lokalnych 5.6. Publiczne fundusze celowe 5.6.1. Pojęcie funduszu celowego Finanse publiczne 5.6.2. Funkcje funduszy celowych 5.6.3. Rodzaje funduszy celowych 5.7. Finanse ubezpieczeń społecznych 5.7.1. Kwestia obowiązków państwa w zakresie ubezpieczeń 5.7.2. Wpływ ubezpieczeń emerytalno-rentowych na gospodarkę i finanse publiczne 5.8. System finansowy ubezpieczeń zdrowotnych 5.9. Ubezpieczenie od bezrobocia 5.10. Finanse agencji władz publicznych 6. Dochody publiczne 6.1. Przyczyny gromadzenia dochodów publicznych 6.2. Rodzaje dochodów publicznych 6.3. Podatek 6.3.1. Pojęcie podatku 6.3.2. Rodzaje podatków 6.3.3. Technika podatkowa 6.4. Opłaty 6.5. Cła 7. Gospodarcze i społeczne skutki podatków 7.1. Zasady podatkowe 7.2. Podatek a alokacja zasobów w gospodarce rynkowej 7.3. Rynkowe reakcje podmiotów na podatek 7.4. Efekt podatkowego spustoszenia 7.5. Wpływ podatków na oszczędności i inwestycje 7.6. Redystrybucyjne skutki podatków 7.7. Problem granic opodatkowania 7.8. Przerzucalność podatków 7.9. Ucieczka przed podatkami 7.10. Etyczne aspekty podatku 7.11. Cechy współczesnego systemu podatkowego 8. Wydatki publiczne 8.1. Istota wydatków publicznych 8.2. Kwestia granicy wydatków publicznych 8.3. Rodzaje wydatków publicznych 8.4. Problem racjonalizacji wydatków 8.4.1. Dwie płaszczyzny racjonalizacji wydatków publicznych 8.4.2. Efektywność wydatków publicznych 8.4.3. Metoda Afonso, Schuknechta i Tanziego 8.4.4. Metoda FDA 8.4.5. Metoda analizy danych granicznych (DEA) 8.4.6. Oszczędności w wydatkach publicznych 9. Nowatorskie zarządzanie finansami publicznymi 9.1. Zarządzanie finansami jako element nowego zarządzania publicznego 9.2. Metody racjonalizacji wydatków publicznych 9.2.1. Metody kształtowania wydatków publicznych 9.2.2. Programowanie budżetowe - charakterystyka idei 9.2.3. Programowanie budżetowe 9.2.4. Metoda analizy kosztów i korzyści 9.2.5. Metoda budżetowania od zera 9.2.6. Budżet jako narzędzie zarządzania i racjonalizacji wydatków jednostek publicznych 9.2.7. Rodzaje budżetów stosowanych w zarządzaniu podmiotami publicznymi 9.3. Uniwersalne zasady wykorzystania budżetu w zarządzaniu 9.4. Doświadczenia z metodami budżetowania wybranych krajów 9.4.1. Stany Zjednoczone 9.4.2. Programowanie budżetowe w Wielkiej Brytanii 9.4.3. Programowanie budżetowe w innych krajach 9.5. Budżet zadaniowy w Polsce 9.5.1. Eksperymenty władz samorządowych 9.5.2. Wdrożenie budżetu zadaniowego w administracji państwowej 9.5.3. Konstrukcja budżetu zadaniowego 9.5.4.Ocena budżetu zadaniowego 10. Równowaga budżetowa 10.1. Istota równowagi budżetowej 10.2. Czynniki równowagi budżetowej 10.3. Mnożnik zrównoważonego budżetu 10.4. Rodzaje sald budżetowych 10.5. Standardowe metody obliczania salda budżetowego (GFS i ESA) 10.6. Mechanizm powstawania deficytu budżetowego 10.7. Ekonomiczne rodzaje deficytu budżetowego 10.8. Równowaga budżetowa jako kryterium oceny działalności władz publicznych 11. Dług publiczny 11.1. Ekonomiczna istota długu publicznego 11.2. Rodzaje długu publicznego 11.3. Dług jawny a dług ukryty 11.4. Przyczyny powstawania długu publicznego 11.5. Dylematy związane z zaciąganiem pożyczek publicznych 11.6. Instrumenty zaciągania długu publicznego 11.7. Cele zarządzania długiem publicznym 12. Polityka finansowa państwa 12.1. Przedmiot polityki finansowej 12.2. Podmiot polityki finansowej 12.3. Cele polityki finansowej 12.4. Polityka monetarna 12.5. Polityka fiskalna 12.5.1. Istota i cele polityki fiskalnej 12.5.2. Narzędzia polityki fiskalnej 12.5.3. Instytucjonalne podstawy polityki fiskalnej 12.5.4. Aktywna i pasywna polityka fiskalna 12.6. Kwestia optymalnej polityki fiskalnej 12.7. Najnowsze trendy w polityce fiskalnej 12.8. Problem relacji między polityką monetarną a polityką fiskalną 12.8.1. Koncepcja policy mix 12.8.2. Koordynacja polityki monetarnej i polityki fiskalnej 12.8.3. Komitet Stabilności Finansowej - szansa na koordynację polityki finansowej Część II. Finanse publiczne w Polsce 13. System finansów publicznych 13.1. Systemowe podejście do finansów publicznych 13.2. Przesłanki ustrojowe systemu finansów publicznych 13.3. Ewolucja systemu finansów publicznych w Polsce 13.4. Sektor finansów publicznych w Polsce 13.4.1. Sektor publiczny a sektor finansów publicznych 13.4.2. Zakres sektora finansów publicznych 13.4.3. Rozmiary sektora finansów publicznych 14. System budżetowy 14.1.Istota systemu budżetowego 14.2. Budżet państwa 14.2.1. Zakres ustawy budżetowej 14.2.2. Procedura budżetowa i kalendarium budżetowe 14.2.3. Klasyfikacja budżetowa 14.3. Koncepcja środków publicznych 14.4. System dochodów budżetu państwa 14.5. System wydatków budżetu państwa14.6. Reguła wydatkowa 14.7. Wynik budżetu państwa 14.8. Budżet środków Unii Europejskiej 14.9. Jednostki sektora finansów publicznych 14.10. Podstawowe zasady gospodarowania finansowymi środkami publicznymi 14.10.1. Zasady ogólne 14.10.2. Audyt wewnętrzny 14.10.3. Kontrola zarządcza 14.11. Wieloletni Plan Finansowy Państwa 14.12. Budżety jednostek samorządu terytorialnego 14.12.1. Powstanie samorządowych gmin w 1990 r. 14.12.2. Radykalna reforma samorządowa z 1999 r. 14.12.3. Zasady funkcjonowania budżetu samorządowego 14.13. Dochody jednostek samorządu terytorialnego 14.13.1.Ewolucja systemu dochodów jednostek samorządowych 14.13.2. Dochody jednostek samorządu terytorialnego od 2004 r. 14.13.3. Dochody gminy 14.13.4. Dochody powiatu 14.13.5. Dochody województwa samorządowego 14.14.Struktura dochodów budżetów jednostek samorządu terytorialnego 14.15. Budżet obywatelski 15. System podatkowy 15.1. Przesłanki rewolucji podatkowej 15.2. Główne zasady i etapy budowania nowego systemu podatkowego 15.3. Ordynacja podatkowa 15.4. Kształt nowego systemu podatkowego 15.5. Charakterystyka podatków centralnych 15.5.1. Podatek dochodowy od osób fizycznych 15.5.2. Podatek dochodowy od osób prawnych 15.5.3. Podatek od towarów i usług (VAT) 15.5.4. Podatek akcyzowy 15.5.5. Inne podatki i opłaty centralne 15.6. Podatki i opłaty lokalne 15.6.1. Podatki lokalne 15.6.2. Opłaty lokalne 15.7. Kierunki zmian w systemie podatkowym 16. Fundusze celowe i agencje władz publicznych 16.1. Reformowanie publicznych funduszy celowych 16.2. Przegląd państwowych funduszy celowych 16.3. Agencje wykonawcze 16.4. Państwowe osoby prawne 16.5. Instytucje gospodarki budżetowej 17. Fundusze ubezpieczeń społecznych i fundusze emerytalne 17.1. Reforma systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce w 1999 r. 17.2. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych 17.3. Fundusz Rezerwy Demograficznej 17.4. Otwarte fundusze emerytalne 17.5. Istota zmian w otwartych funduszach emerytalnych w latach 2011-2014 17.6. Pracownicze programy emerytalne oraz indywidualne konta emerytalne 17.7. Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego 17.8. Fundusze ubezpieczeń społecznych w rolnictwie 17.8.1. Fundusz Emerytalno-Rentowy 17.8.2. Fundusz Prewencji i Rehabilitacji 17.8.3. Fundusz Administracyjny 17.8.4. Fundusz Składkowy 18. Wydatki budżetowe 18.1. Wydatki budżetowe na tle wydatków publicznych 18.2. Wydatki budżetowe w układzie przestrzennym 18.3. Wydatki budżetu państwa - ogólna tendencja 18.4. Wydatki budżetu państwa według grup ekonomicznych 18.5. Wydatki budżetu państwa według funkcji 18.6. Wydatki sztywne i wydatki elastyczne 18.7. Wydatki budżetu państwa na gospodarkę 18.8. Pomoc publiczna 18.9. Wydatki jednostek samorządu terytorialnego 18.9.1. Wydatki gmin 18.9.2. Wydatki powiatów 18.9.3. Wydatki miast na prawach powiatów18.9.4. Wydatki województw 19. Deficyt finansów publicznych i dług publiczny 19.1. Ewolucja podejścia do równowagi budżetowej 19.2. Charakter deficytu budżetowego w Polsce 19.3. Państwo na rynkach finansowych 19.3.1. Przyczyny emisji papierów wartościowych 19.3.2. Rodzaje papierów wartościowych emitowanych przez państwo 19.3.3. Działalność emisyjna państwa 19.4. Dług publiczny 19.4.1. Powstanie instytucji długu publicznego w Polsce 19.4.2. Koncepcja państwowego długu publicznego 19.4.3. Kształtowanie się długu publicznego w Polsce 19.4.4. Zagraniczny dług skarbu państwa 19.5. Koszty obsługi długu publicznego 19.6. Należności skarbu państwa 19.6.1. Mechanizm powstawania należności skarbu państwa 19.6.2. Ekonomiczne skutki należności skarbu państwa 20. Kryzysy i reformy finansów publicznych 20.1. Periodyzacja okresu transformacji z perspektywy finansów publicznych 20.2. Cechy gospodarki polskiej z perspektywy finansów publicznych 20.3. Kryzysy finansów publicznych 20.3.1. Symptomy kryzysów finansów publicznych 20.3.2. Kryzys w latach 1991-1992 20.3.3. Kryzys w latach 2001-2002 20.3.4. Wpływ kryzysu finansowego z 2008 r. na finanse publiczne 20.4. Reformy finansów publicznych 20.4.1. Sens i bezsens reform 20.4.2. Programy reform finansów publicznych 20.5. Bezpieczeństwo finansów publicznych 20.5.1. Istota bezpieczeństwa finansów publicznych 20.5.2. Narzędzia bezpieczeństwa 20.5.3. Narzędzia bezpieczeństwa strategicznego 20.5.4. Procedury ostrożnościowe i sanacyjne 20.5.5. Narzędzia bezpieczeństwa operacyjnego 21. Finanse Unii Europejskiej 21.1. Geneza Unii Europejskiej 21.2. Budżet Unii Europejskiej oraz wieloletnie ramy finansowe 21.2.1. Ogólna charakterystyka budżetu 21.2.2. Wieloletnie ramy finansowe 21.2.3. Zasoby własne Unii Europejskiej 21.2.4. Opracowywanie i wykonywanie budżetu ogólnego 21.2.5. Wydatki budżetu 21.2.6. Rozmiary i struktura wydatków z budżetu 21.2.7. Wieloletnie ramy finansowe 2014-2020 21.2.8. Rozliczenia Polski z Unią Europejską 21.3. Wpływ Unii Europejskiej na finanse publiczne - ujęcie instytucjonalne 21.3.1.Traktat z Maastricht 21.3.2. Pakt Stabilności i Wzrostu 21.3.3. Reforma Paktu Stabilności i Wzrostu 2005 21.3.4. Pakiet aktów prawnych z 2011 r. - sześciopak 21.3.5. Pakt fiskalny 21.3.6. Program konwergencji w Polsce 21.3.7. Procedura nadmiernego deficytu 21.3.8. Dwupak 21.4. Europejskie fundusze stabilnościowe 21.4.1. Europejski Instrument Stabilności Finansowej 21.4.2. Europejski Mechanizm Stabilizacji Finansowej 21.4.3. Europejski Mechanizm Stabilności 21.5. Harmonizacja podatków w Unii Europejskiej 21.5.1. Przesłanki harmonizacji podatków 21.5.2. Harmonizacja podatków pośrednich 21.5.3. Problem harmonizacji i konkurencji w zakresie podatków bezpośrednich 21.5.4. Harmonizacja podatku od dochodów osobistych 21.5.5. Podatek od dochodów przedsiębiorstw - harmonizacja czy konkurencja 21.5.6. Zasada unikania podwójnego opodatkowania dochodów i majątku 21.5.7. Harmonizacja opodatkowania pozostałych dochodów 21.5.8. Perspektywy harmonizacji podatków.