Rozwój odkryć i badań naukowych w xviii i xix wieku Odkrycie Herkulanum i Pompejów, pierwsze prace inwentaryzacyjne i badawcze • Akademia Herkulańska oraz prace naukowo-historyczne (Joahim Winckelmann) • Działalność poszukiwawcza oraz inwentaryzacyjno-badawcza architektów (Piranesi, Adam) • Dalsze odkrycia kultur i cywilizacji starożytnych i antycznych (Egipt, Bliski Wschód, Grecja, Włochy) Początki ochrony zabytków w europie, viollet-le-duc i jego doktryna restauracji zabytków Komisja Pomników Historycznych • Viollet-le-Duc i jego idea restauracji „purystycznych” • Pojęcie „monumentu” w terminologii zachodniej, a znaczenie pojęcia „zabytek” w języku polskim • Teoria Johna Ruskina i jej implikacje dla rozwoju nowoczesnych poglądów w ochronie zabytków • Koncepcja „stratygraficznej” interpretacji zabytku (Camil Boito) • Niemiecka szkoła restauracji zabytków, romantyczne restauracje Schmidta, a „archeologiczne” metody Steinbrechta Ochrona tradycji i pamiątek narodowych w warunkach rozbiorów na ziemiach polskich Zabytek jako nośnik pamięci o przeszłości i tożsamości narodowej • Początki modernizacji obiektów publicznych i centrów historycznych (tzw. akcje upiękniania miasta) • Artur Potocki i jego koncepcja instytucjonalnej ochrony pomników przeszłości • Działalność Feliksa Radwańskiego, braci Sierakowskich i innych na polu ochrony zabytków w Krakowie • Pierwsze restauracje zabytków narodowych: Wawel w wizji Lanciego, działalność Idźkowskiego (Warszawa), Kremera i Popiela (Kraków) Początki nowoczesnej teorii ochrony zabytków architektury Alois Riegl i jego teoria wartości • Maxymilian Dvorak • Kształtowanie się nowoczesnych poglądów na ochronę zabytków: Camilo Boito i jego koncepcja „startygraficznej” struktury zabytku architektonicznego • Pierwsze „naukowe” restauracje Prylińskiego w Krakowie: Sukiennice dla Muzeum Narodowego i pierwszy projekt odbudowy Wawelu • Drugi projekt restauracji Wawelu i doktrynalna polemika Tomkowicza z Dvorakiem. Modernizm a ochrona zabytków Konflikt awangardy artystycznej ze środowiskiem konserwatorskim • Antonio Saint Elia i Manifest Futurystów • Konserwatorska Karta Ateńska a Kongres CIAM • Ochrona zabytków w Polsce międzywojennej • Zabytki polskie w czasach okupacji hitlerowskiej Ochrona zabytków architektury i urbanistyki w polsce po ii wojnie światowej Zachwatowicz i Karczewski - dwa różne programy odbudowy substancji zabytkowej w Polsce po II wojnie światowej • Odbudowa Warszawy i innych zniszczonych miast historycznych w Polsce • Rewaloryzacja zespołów zabytkowych Krakowa i Zamościa • Industrializacja i urbanizacja a ochrona zabytków „szkoły" narodowe i regionalne, powojenne problemy odbudowy zespołów zabytkowych w europie Zasady odbudowy i przekształceń ośrodków historycznych w Europie Zachodniej i Południowej po 1945 roku • Szkoła włoska - „tradycjonalny racjonalizm” • Angielskie doświadczenia w powojennej odbudowie miast historycznych • Francuska idea „kontrastu kontrolowanego” • Echa doktryny Dvoraka w odbudowie miast węgierskich i czeskich • Giovannoni, Barbacci, Pane - konflikt nowego ze starym, czy integracja? • Prawo dobrej kontynuacji Żórawskiego Ku współczesnej doktrynie konserwatorskiej: adaptacja i interwencja a ochrona obiektu zabytkowego Karta Wenecka • Walter Frodl i wartość użytkowa zabytku • Pierro Gazzola - „przeszłość dla przyszłości • Rekomendacja Warszawska i działalność organizacji międzynarodowych (UNESCO, ICOMOS, ICCROM • Adaptacja zabytku we współczesnym świecie • Zrównoważona interwencja • Ochrona zabytków - ochroną środowiska naturalnego i kulturowego (ekosystemu) Nowe wyzwania - przeszłość w przyszłości Rezerwat architektoniczny jako tradycyjna metoda ochrony reliktów architektury i urbanistyki i jej współczesne rozwinięcia • Rezerwaty reliktów średniowiecznej architektury w Polsce • Wyzwania XX wieku: translokacje świątyń Abu Simbel i innych zabytków architektury starożytnego Egiptu jako rezultat przebudowy infrastruktury gospodarczej • Rewaloryzacja Luwru - zabytek architektury jako nowoczesny kompleks muzealny • Ratowanie krzywej wieży w Pizie, wenecki projekt MOSE • Rewaloryzacja historycznego centrum Saragossy: paradygmat powszechnego dostępu do dziedzictwa Museion, muzeum, ekomuzeum, muzealizacja Museion - antyczne centrum kultury i nauki • XIX-wieczne muzeum jako elitarna forma ochrony i kontemplacji • Ekomuzeum: nowatorski projekt prezentacji dziedzictwa • Archeologia eksperymentalna • Muzealizacja współczesnej przestrzeni kulturowej • Architektoniczna muzealizacja stanowiska archeologicznego, rezerwat nowego typu: park archeologiczny i partycypacja społeczna w zarządzaniu dziedzictwem Od rekonstrukcji architektury do restytucji przestrzeni historycznej miasta Rewizja rozumienia substancji autentycznej - Deklaracja z Nara • Jak wyjątki potwierdzają regułę: dzwonnica św. Marka w Wenecji, Zamek Królewski w Warszawie, Frauenkirche w Dreźnie • Termy „rzymskie” w Camuntum, Podziemny Rynek w Krakowie i wirtualne muzeum w Herkulanum • Frankfurt nad Menem: powrót do przeszłości Dziedzictwo a rozwój społeczeństwa i holistyczna koncepcja ochrony dziedzictwa Nowy paradygmat ochrony dziedzictwa kulturowego • Karta Krakowska 2000: dziedzictwo jako czynnik rozwoju • Ochrona poprzez „kreację ortodoksyjną”, odczytywanie języka przeszłości, zarządzanie transformacją • Zmiana statusu ontologicznego: od zabytku jako rzeczy do dziedzictwa jako bytu