1. Europa wobec współczesnych wyzwań 1.1. Zasięg i ogólna charakterystyka 1.2. Zmiany demograficzne w Europie Przemiany demograficzne w Europie Wschodniej 1.3. Starzenie się ludności Europy jako zjawisko demograficzne i społeczne 1.4. Zmieniające się uwarunkowania migracji w Europie: więcej mobilności, mniej imigrantów? Migracje pracowników w krajach Unii Europejskiej Pięć lat po kryzysie migracyjnym w Europie 1.5. Separatyzmy w Europie na tle zróżnicowania etniczno­-językowego 1.6. Miasta współczesnej Europy obszary kurczenia się i dynamicznego wzrostu Metropolia Wielkiego Paryża Zmiany obszarów miejskich w Europie. Kompaktowy czy rozporoszony model rozwoju miast? 1.7. Gospodarka po kryzysie zadłużenia innowacyjność i sharing economy kluczem do sukcesu Europa wobec overtourismu 1.8. Polaryzacja społeczna Europy w ujęciu regionalnym Jedność, spójność i współpraca u podstaw Unii Europejskiej Unijna polityka spójności wymiar regionalny 1.9. Soft power i pozycja krajów europejskich na świecie 1.10. W kierunku neutralności dla klimatu Europy Miasta europejskie a zmiany klimatu 2. Państwa dawnego Związku Radzieckiego region w skomplikowanej transformacji 2.1. Zasięg terytorialny i ogólna charakterystyka Państwa o nieuregulowanym statusie politycznym na obszarze poradzieckim 2.2. Inicjatywy współpracy regionalnej 2.3. Wymiary transformacji regionu. Transformacja polityczna 2.4. Transformacja gospodarcza Specjalne strefy ekonomiczne w Rosji 2.5. Transformacja demograficzna Migracje między państwami poradzieckimi 2.6. Transformacja społeczna 3. Azja Południowa ludność i gospodarka 3.1. Zasięg i ogólna charakterystyka Dynamika monsunu wilgotnego i jego konsekwencje 3.2. Cechy ludności 3.3. Rozwój demograficzny krajów Azji Południowej Problem Kaszmiru 3.4. Wskaźniki demograficzne 3.5. Średnia długość życia 3.6. Rozmieszczenie ludności i gęstość zaludnienia 3.7. Urbanizacja w krajach Azji Południowej 3.8. Wybrane wskaźniki struktury społeczno-ekonomicznej 4. Azja Południowo­-Wschodnia wyścig do nowoczesności 4.1. Zasięg i ogólna charakterystyka Obszary sporne na Morzu Południowochińskim Mentawai ASEAN 4.2. Państwa zamożne 4.3. Nowe azjatyckie tygrysy 4.4. Jeszcze młodsze tygrysy Bali 4.5. Państwa na rozdrożu Wojny w Wietnamie Czerwoni Khmerzy 5. Azja Wschodnia polityka gospodarcza a wykorzystanie potencjału demograficznego i ekonomicznego 5.1. Środowisko fizycznogeograficzne Azji Wschodniej szansa i bariera Mongolia cechy środowiska przyrodniczego i niskie zaludnienie jako szansa dla rozwoju turystyki zrównoważonej Japońskie miejscowości po przejściu fali tsunami z 2011 roku 5.2. Zmiany ludnościowe w Azji Wschodniej przejście od społeczeństwa wiejskiego do społeczeństwa miejskiego Sytuacja społeczno-demograficzna w Korei Północnej Migracje zagraniczne Wpływ różnic w poziomie życia na kierunki migracji wewnętrznych w Chińskiej Republice Ludowej Dwa oblicza miast chińskich 5.3. Znaczenie i gwałtowny rozwój gospodarki Azji Wschodniej Początki specjalnej strefy ekonomicznej Shenzhen Wpływ czeboli na społeczeństwo Korei Południowej Rola czeboli w rozwoju miast Korei Południowej Toyota Motor Corporation Samsung Electronics Technopolie Historia Nippon Steel Corporation Zapora Trzech Przełomów (Sanxia Daba) 6. Afryka Północna i Azja Południowo­-Zachodnia tradycja i nowoczesność w świecie islamu 6.1. Zasięg i ogólna charakterystyka regionu 6.2. Środowisko przyrodnicze ograniczenia i atuty Zagrożenia klęskami naturalnymi 6.3. Tradycja 6.3.1. Rola islamu w życiu społecznym i gospodarczym Pielgrzymki religijne 6.3.2. Tradycyjne techniki pozyskiwania i gospodarowania wodą 6.3.3. Tradycyjne techniki użytkowania ziemi pasterstwo Mleczne farmy 6.4. Niedostatek wody wyzwaniem współczesnej gospodarki Zagospodarowanie wód podziemnych 6.4.1. Nowoczesne techniki pozyskiwania i gospodarowania wodą Systemy polityczne 6.5. Złotą wannę szejka, czyli bogactwo ropy naftowej i gazu ziemnego przejmuje kolejne pokolenie Baryłka ropy 6.6. Niedostatki w sferze społecznej 6.6.1. Zacofani czy nowocześni? 6.7. Miasta w drodze do nowoczesności 6.7.1. Święte miasta islamu 6.7.2. Nowe miasta 6.7.3. Miasta oporu i walki 6.8. Bliska egzotyka rozwój turystyki 7. Afryka na południe od Sahary nowe wyzwania i stare problemy 7.1. Zasięg i ogólna charakterystyka regionu 7.2. Nowa kolonizacja Afryki? Chiny w Afryce Subsaharyjskiej Koreański model rozwoju w Afryce Subsaharyjskiej 7.3. Kapitał ludzki zagadnienia demograficzne i poziom życia 7.4. Rolnictwo afrykańskie w XXI wieku Zawłaszczanie ziemi w Afryce 7.5. Surowce mineralne przekleństwo Afryki? 7.6. Obszary chronione a rozwój Park narodowy Serengeti i obszar chroniony Ngorongoro przyroda i ludzie 7.7. Zagrożenia środowiska przyrodniczego Afryki ciemna strona globalizacji 7.7.1. Przemyt rogu nosorożca i kości słoniowej współczesny kryzys 7.7.2. Afryka Zachodnia elektroniczne śmietnisko rozwiniętego świata 8. Ameryka Północna nowe wyzwania Nowego Świata 8.1. Stany Zjednoczone wielokulturowe społeczności miejskie 8.1.1. Obszar i ogólna charakterystyka regionu Dolina Krzemowa 8.1.2. Zróżnicowania regionalne Detroit upadek i odrodzenie miasta 8.1.3. Tworzenie się społeczeństwa wielokulturowego Amisze w Stanach Zjednoczonych 8.1.4. Kształtowanie się metropolii jako efekt procesu urbanizacji i postępu technologicznego Walkable city miasto dla pieszych Sektor kreatywny 8.2. Kanada bogactwo w różnorodności 8.2.1. Zasięg i ogólna charakterystyka regionu 8.2.2. Środowisko przyrodnicze Turystyka zrównoważona w Churchill stolicy obserwacji niedźwiedzi polarnych 8.2.3. Ludność i języki 8.2.4. Wielokulturowość 8.2.5. Model życia Vancouver flagowy przykład realizacji koncepcji smart city 9. Meksyk, Ameryka Centralna i Region Karaibski iluzja Nowego Świata 9.1. Wprowadzenie 9.1.1. Zasięg i charakterystyka regionu 9.1.2. Meksyk, Ameryka Centralna historia a przestrzeń 9.2. Meksyk 9.2.1. Historia, gospodarka i polityka 9.2.2. Meksyk w początkach XXI wieku 9.3. Ameryka Centralna 9.3.1. Historia, gospodarka, polityka 9.3.2. Kraje Ameryki Centralnej w początkach XXI wieku 9.4. Karaiby turystyczny raj, czy region określony przez migracje? 9.4.1. Region Karaibski definicje i zasięg 9.4.2. Karaiby mozaika polityczna 9.4.3. Karaiby wyzwania gospodarcze 9.4.4. Współczesne migracje karaibskie 9.4.5. Najważniejsze kraje karaibskie w początkach XXI wieku 10. Ameryka Południowa. Ekspansja osadnictwa i gospodarki 10.1. Zasięg i ogólna charakterystyka regionu 10.2. Zasoby naturalne 10.2.1. Surowce mineralne 10.2.2. Drewno Zagłada wilgotnych lasów równikowych 10.2.3. Ziemie uprawne i wody 10.2.4. Zasoby wód przybrzeżnych 10.3. Ludność Regiony transgraniczne (Joanna Miętkiewska-Brynda) Eksodus ludności z Wenezueli 10.3.1. Miasta 10.4. Kierunki rozwoju gospodarki w Ameryce Południowej 10.5. XX wiek i początki XXI wieku w rozwoju Ameryki Południowej 11. Australia i Nowa Zelandia odrębna przyroda i różnorodne społeczeństwo 11.1. Australia 11.1.1. Zasięg i ogólna charakterystyka 11.1.2. Środowisko przyrodnicze kontynentu Woda w Australii niedobór i nadmiar 11.1.3. Australijczycy 11.1.4. Gospodarka Australii 11.2. Nowa Zelandia zachowane i utracone dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe 11.2.1. Zasięg i ogólna charakterystyka 11.2.2. Środowisko przyrodnicze Drogocenna manuka 11.2.3. Nowozelandczycy 12. Antarktyda lodowy tort do podziału 12.1. Zasięg i ogólna charakterystyka regionu Układ Antarktyczny 12.2. Charakterystyka środowiska 12.3. Mieszkańcy Antarktydy 12.4. Gospodarka 12.5. Sytuacja prawno-polityczna Antarktydy 12.6 Lodowce Antarktydy topnieją 13. Oceany znikająca bariera 13.1. Oceany i morza kuli ziemskiej Konwencja Praw Morza Bogactwa dna oceanów Endemizm jako jedna z cech wyspiarskości. Czy Madagaskar to wyspa? 13.2. Oceany jako królestwo wysp Wyspy jako laboratoria 13.3. Izolacja kształtująca wyspiarską gospodarkę Yaqona Bioróżnorodność Przezwyciężanie izolacji 13.4. Globalizacja a wyspy 13.5. Turystyka potrzeba i zagłada izolacji Tsunami Malediwy raj turystyczny