Rozdział 1. Co to jest socjologia? 3 Wyobraźnia socjologiczna 6 Badanie ludzi i społeczeństwa 8 Rozwój myśli socjologicznej 9 Teorie i perspektywy teoretyczne 9 Klasycy socjologii 11 Współczesne teorie socjologiczne 22 Myślenie teoretyczne w socjologii 26 Poziomy analizy: mikrosocjologia i makrosocjologia 27 Rozdział 2. Socjologiczne pytania i odpowiedzi 33 Podmioty ludzkie i problemy etyczne 37 Socjologiczne pytania 38 Czy socjologia jest nauką? 40 Proces badawczy 41 Rozumienie związków przyczynowo-skutkowych 44 Przyczynowość a korelacja 44 Metody badawcze 48 Badania etnograficzne 48 Badania sondażowe 50 Eksperymenty 54 Badania biograficzne 55 Badania porównawcze 55 Analizy historyczne 57 Łączenie badań porównawczych i analiz historycznych 58 Badania socjologiczne w praktyce 58 Udowadnianie oczywistości? 59 Wpływ socjologii 59 Rozdział 3. Teorie i perspektywy socjologiczne 65 Prekursorzy socjologii 70 Pozytywizm i ewolucja społeczna 70 Karol Marks: rewolucja kapitalistyczna 72 Twórcy socjologii 76 Émile Durkheim: społeczny poziom rzeczywistości 76 Max Weber: kapitalizm i religia 81 Dylematy teoretyczne 85 Struktura społeczna a ludzkie działanie 86 Konsens czy konflikt? 88 Problematyka płci kulturowej 89 Kierunki zmiany społecznej 90 Przemiany społeczeństw i socjologii 92 Równość płci i teoria feministyczna 92 Poststrukturalizm i postmodernizm 94 Globalizacja, ryzyko i zemsta natury 97 Zakończenie: między starym a nowym 102 Rozdział 4. Globalizacja i zmieniający się świat 105 Typy społeczeństw 109 Zanikający świat: los społeczeństw przednowoczesnych 109 Świat nowoczesny: społeczeństwa przemysłowe 114 Rozwój globalny 117 Zmiana społeczna 120 Czynniki zmiany społecznej 120 Zmiana w epoce nowoczesnej 124 Globalizacja 127 Czynniki sprzyjające globalizacji 128 Spór o globalizację 136 Wpływ globalizacji 140 Zakończenie: potrzeba globalnego rządzenia 147 Rozdział 5. Środowisko 151 Natura, środowisko i socjologia 155 Definicja natury i środowiska 155 Socjologia i środowisko 156 Czym są problemy środowiskowe? 160 Skażenie środowiska i odpady 160 Wyczerpywanie się zasobów 167 Żywność modyfikowana genetycznie 170 Globalne ocieplenie 175 Teorie socjologiczne a zrównoważony rozwój 184 Konsumpcjonizm a niszczenie środowiska 184 Granice wzrostu a zrównoważony rozwój 187 Życie w globalnym społeczeństwie ryzyka 190 Modernizacja ekologiczna 193 Sprawiedliwość środowiskowa i obywatelstwo ekologiczne 195 Rozdział 6. Miasta i życie miejskie 203 Teorie urbanizmu 206 Szkoła chicagowska 207 Urbanizm a środowisko sztuczne 211 Ocena 215 Rozwój miast 216 Miasta w społeczeństwach tradycyjnych 216 Industrializacja i urbanizacja 218 Rozwój nowoczesnych ośrodków miejskich 218 Kierunki przemian miast w krajach rozwiniętych 219 Urbanizacja w krajach rozwijających się 230 Miasta a globalizacja 233 Miasta globalne 233 Nierówności w miastach globalnych 236 Zarządzanie miastami w dobie globalizacji 237 Zakończenie: miasta a rządy globalne 242 Rozdział 7. Interakcja społeczna i życie codzienne 247 Badanie życia codziennego 251 Komunikacja niewerbalna 252 Wyraz twarzy, gesty i emocje 252 Płeć i ciało 254 Ucieleśnienie i tożsamość 255 Społeczne reguły interakcji 258 Podzielane znaczenia 258 Wandalizm interakcyjny 258 Wykrzyknienia 262 Twarz, ciało i mowa w interakcji 263 Spotkania 263 Manipulowanie wrażeniami 265 Przestrzeń prywatna 270 Interakcja w czasie i przestrzeni 270 Czas zegarowy 271 Porządek czasowy i przestrzenny 271 Życie codzienne w perspektywie kulturowej i historycznej 273 Społeczne tworzenie rzeczywistości: debata socjologiczna 274 Interakcje społeczne w cyberprzestrzeni 275 Zakończenie: potrzeba bliskości? 278 Rozdział 8. Bieg życia 281 Kultura, społeczeństwo a socjalizacja dzieci 284 Teorie rozwoju dziecka 284 Instytucje socjalizacji 288 Socjalizacja do ról płciowych 291 Reakcje rodziców i dorosłych 291 Uczenie się płci kulturowej 291 Debata socjologiczna 293 Bieg życia 295 Dzieciństwo 297 Nastoletniość i kultura młodzieżowa 299 Wczesna dorosłość 301 Późna dorosłość 301 Starość 302 Starzenie się 303 Starzenie się społeczeństw 304 Jak starzeją się ludzie? 306 Starzenie się: konkurencyjne wyjaśnienia socjologiczne 309 Cechy starzenia się 311 Polityka starzenia się 317 Śmierć, umieranie i żałoba 321 Socjologia śmierci i umierania 321 Śmierć w społeczeństwach nowoczesnych 323 Zmiany stosunku do śmierci 324 Rozdział 9. Rodziny i związki intymne 329 Podstawowe pojęcia 333 Rodzina w kontekście historycznym 335 Przemiany życia rodzinnego 335 Mit tradycyjnej rodziny 335 Rodzina w kontekście globalnym 338 Rodziny i związki intymne 341 Przemiany i różnorodność form rodziny 342 Nierówność w rodzinie 344 Przemoc w rodzinie 348 Rozwód i separacja 352 Zmiany postaw wobec życia rodzinnego 360 Nowe związki, wielorodziny i więzy rodzinne 361 Alternatywne (wobec tradycyjnego małżeństwa) modele rodziny 366 Rodziny i związki w teoriach socjologicznych 372 Funkcjonalizm 372 Teorie feministyczne 372 Przemiany miłości i intymności 374 Zakończenie: spór o wartości rodzinne 378 Rozdział 10. Zdrowie, choroba i niepełnosprawność 385 Socjologia ciała 388 Socjologia zdrowia i choroby 391 Socjologiczne spojrzenie na medycynę 393 Medycyna i zdrowie w zmieniającym się świecie 401 HIV i AIDS w perspektywie globalnej 402 Socjologiczne teorie zdrowia i choroby 405 Społeczne podstawy zdrowia 407 Zdrowie a klasa społeczna 407 Zdrowie a płeć 414 Zdrowie a przynależność etniczna 415 Zdrowie a spójność społeczna 416 Socjologia niepełnosprawności 418 Indywidualny model niepełnosprawności 418 Społeczny model niepełnosprawności 418 Niepełnosprawność, prawo i polityka społeczna 424 Niepełnosprawność na świecie 425 Rozdział 11. Stratyfikacja i klasa społeczna 431 Systemy stratyfikacji 434 Niewolnictwo 436 Kasty 436 Stany 439 Klasy 439 Teorie klas i stratyfikacji 440 Karol Marks: teoria konfliktu klasowego 441 Max Weber: klasa, status i partia 441 Erik Olin Wright: teoria klas 444 Operacjonalizacja pojęcia klasy 445 Ocena modelu klas Goldthorpe’a 445 Struktura klasowa współczesnych społeczeństw zachodnich 449 Pytanie o klasę wyższą 449 Powiększająca się klasa średnia 453 Nowe oblicze klasy robotniczej 454 Czy istnieje podklasa? 456 Klasa a styl życia 460 Stratyfikacja a płeć 462 Ruchliwość społeczna 464 Ruchliwość społeczna w badaniach porównawczych 465 Ruchliwość w dół 466 Ruchliwość społeczna w Wielkiej Brytanii 467 Ruchliwość społeczna a płeć 469 Czy Wielka Brytania jest merytokracją? 470 Zakończenie: klasa społeczna ma znaczenie 471 Rozdział 12. Ubóstwo, wykluczenie społeczne i państwo opiekuńcze 475 Ubóstwo 480 Co to jest ubóstwo? 480 Badanie ubóstwa 483 Kim są ludzie biedni? 491 Skąd bierze się ubóstwo? 493 Ubóstwo a ruchliwość społeczna 496 Wykluczenie społeczne 498 Czym jest wykluczenie społeczne? 498 Formy wykluczenia społecznego 500 Wykluczenie społeczne a przestępczość 505 Państwo opiekuńcze 507 Teorie państwa opiekuńczego 507 Brytyjskie państwo opiekuńcze 509 Ubóstwo i opieka społeczna w zmieniającym się świecie 517 Rozdział 13. Globalne nierówności 521 Globalne nierówności ekonomiczne 527 Kraje o wysokim dochodzie 529 Kraje o średnim dochodzie 529 Kraje o niskim dochodzie 529 Czy globalne nierówności ekonomiczne rosną? 530 Nierówne szanse życiowe 532 Zdrowie 533 Głód i niedożywienie 534 Edukacja, piśmienność oraz praca dzieci 537 Czy biedne kraje mogą stać się bogate? 541 Teorie rozwoju 548 Ocena teorii rozwoju 555 Organizacje międzynarodowe a globalne nierówności 555 Globalne nierówności ekonomiczne w zmieniającym się świecie 559 Wzrost populacji a globalne nierówności 563 Demografia 565 Dynamika zmian populacyjnych 565 Przejście demograficzne 569 Prognozy na XXI wiek 569 Rozdział 14. Seksualność i płeć 575 Seksualność człowieka 578 Biologia a zachowania seksualne 579 Formy seksualności 579 Orientacja seksualna 580 Seksualność, religia i moralność 582 Homoseksualizm 584 Badanie seksualności 591 Prostytucja i usługi seksualne 597 Prostytucja 597 Usługi seksualne 598 Globalny rynek usług seksualnych 600 Płeć kulturowa 601 Płeć kulturowa a biologia: różnice naturalne? 602 Socjalizacja do ról związanych z płcią 602 Technologie reprodukcyjne 604 Społeczne tworzenie płci 609 Typy męskości i kulturowe relacje płci 611 Kulturowy porządek płci 612 Teorie nierówności płci 615 Podejścia funkcjonalistyczne 615 Podejścia feministyczne 616 Ruchy kobiece 623 Płeć kulturowa a globalizacja 624 Rozdział 15. Rasa, etniczność i migracja 627 Rasa 631 Etniczność 633 Grupy mniejszościowe 635 Uprzedzenia i dyskryminacja 636 Czym jest rasizm? 638 Od starych do nowych form rasizmu 639 Socjologiczne interpretacje rasizmu 642 Integracja etniczna, zróżnicowanie i konflikt 643 Modele integracji etnicznej 643 Zróżnicowanie etniczne 647 Mniejszości etniczne na rynku pracy 649 Sytuacja mieszkaniowa 651 System sprawiedliwości 653 Konflikt etniczny 654 Migracja w dobie globalizacji 655 Migracja a upadek imperium: Wielka Brytania od lat sześćdziesiątych XX wieku 659 Migracja a Unia Europejska 663 Migracja a stosunki etniczne 664 Migracja a globalizacja 667 Globalne diaspory 667 Rozdział 16. Religia 673 Socjologiczne teorie religii 677 Czym jest religia? 677 Religia w klasycznych teoriach socjologicznych 679 Religie na świecie 685 Totemizm i animizm 685 Judaizm, chrześcijaństwo i islam 686 Religie Dalekiego Wschodu 687 Organizacje religijne 688 Chrześcijaństwo, płeć i seksualność 693 Sekularyzacja i odrodzenie religijne 695 Sekularyzacja 695 Religia w Europie 699 Religia w Stanach Zjednoczonych 702 Ocena tezy o sekularyzacji 707 Fundamentalizm religijny 709 Rozdział 17. Media 719 Media w epoce globalnej 723 Rewolucja cyfrowa 723 Internet i World Wide Web 724 Film 729 Telewizja 730 Muzyka 736 Prasa 740 Teorie mediów 742 Funkcjonalizm 742 Teorie konfliktu 743 Interakcjonizm symboliczny 751 Teorie postmodernistyczne 754 Odbiorcy i przedstawienia medialne 757 Badanie widowni 757 Przedstawianie klasy, płci, etniczności i niepełnosprawności 759 Kontrolowanie globalnych mediów 762 Imperializm mediów? 764 Własność megakoncernów medialnych 767 Kontrola polityczna 772 Opór wobec globalnych mediów i inne możliwości 772 Rozdział 18. Organizacje i sieci 779 Organizacje 783 Organizacje biurokratyczne 784 Fizyczna strona organizacji 791 Organizacje ponadnarodowe 795 Organizacje gospodarcze 798 Co zamiast biurokracji? 807 Zmiana organizacyjna: model japoński 808 Zmiana sposobu zarządzania 809 Badanie sposobów zarządzania 812 Badanie sieci 815 Sieci społeczne 815 Sieci a technologie informacyjne 817 Kapitał społeczny: więzy które łączą 818 Nowe więzy społeczne? 821 Rozdział 19. Edukacja 829 Teorie roli edukacji 833 Edukacja jako socjalizacja 834 Edukacja a kapitalizm 836 Ukryty program nauczania 837 Edukacja a reprodukcja kulturowa 839 Edukacja a podziały społeczne 849 Debata na temat ilorazu inteligencji 849 Edukacja a płeć 854 Edukacja a przynależność etniczna 860 Edukacja w kontekście globalnym 864 Szkolnictwo podstawowe na świecie 865 Umiejętność czytania i pisania a analfabetyzm 868 Zmieniające się oblicze edukacji 870 Technologia w klasie szkolnej 873 E-uniwersytety 876 Przyszłość edukacji 877 Rozdział 20. Praca i życie gospodarcze 883 Jak zdefiniować pracę? 886 Przemiany społecznej organizacji pracy 891 Tayloryzm i fordyzm 893 Globalizacja i postfordyzm 894 Zmiany w systemie pracy 898 Kryzys związków zawodowych? 900 Płeć i feminizacja pracy 902 Nowy podział obowiązków domowych 910 Automatyzacja a kwalifikacje 911 Koniec ze stałą posadą i system pracowników z portfolio 921 Niepewność zatrudnienia, bezrobocie i społeczne znaczenie pracy 922 Społeczne znaczenie pracy 923 Spadek bezpieczeństwa zatrudnienia 923 Bezrobocie 928 Zakończenie: korozja charakteru? 932 Rozdział 21. Przestępczość i dewiacja 937 Socjologiczne teorie przestępczości i dewiacji 942 Teorie funkcjonalistyczne 943 Teorie interakcjonistyczne 947 Teorie konfliktu i „nowa kryminologia” 951 Teorie kontroli 954 Struktura przestępczości w Wielkiej Brytanii 959 Przestępczość a statystyki przestępstw 961 Ofiary i sprawcy przestępstw 963 Przestępczość a płeć i seksualność 963 Przestępczość a młodzież 968 Przestępczość białych kołnierzyków 970 Przestępczość w kontekście globalnym 973 Przestępczość zorganizowana 973 Cyberprzestępczość 975 Więzienia i kara 977 Zakończenie: dewiacja, przestępczość a porządek społeczny 983 Rozdział 22. Polityka, rządzenie i ruchy społeczne 987 Podstawowe pojęcia socjologii polityki 990 Polityka, rządzenie i państwo 990 Władza 991 Autorytaryzm i demokracja 993 Rozwój demokracji na świecie 997 Upadek komunizmu 998 Demokratyzacja i jej krytycy 1000 Stare i nowe partie polityczne 1005 Globalne rządzenie 1009 Ruchy społeczne i zmiana społeczna 1012 Czym są ruchy społeczne? 1012 Teorie ruchów społecznych 1013 Globalizacja i „społeczeństwo ruchów społecznych” 1021 Rozdział 23. Narody, wojny i terroryzm 1033 Narody i nacjonalizm 1038 Nacjonalizm a społeczeństwo nowoczesne 1039 Narody bez państwa 1042 Mniejszości narodowe w Unii Europejskiej 1043 Narody i nacjonalizmy w krajach rozwijających się 1044 Państwo narodowe, tożsamość narodowa i globalizacja 1046 Konflikty, wojny i ludobójstwo 1048 Teorie na temat wojny i ludobójstwa 1050 Zmieniające się oblicze wojny 1050 Wojny stare i nowe 1055 Terroryzm 1059 Czym jest terroryzm? 1059 Stary i nowy terroryzm 1061 Wojna i terroryzm w dobie globalizacji 1065