WPROWADZENIE DO EKONOMII ROZDZIAŁ I. CZYM JEST EKONOMIA 1.1.Ekonomia i systemy ekonomiczne 1.1.1.Problem ekonomiczny 1.1.2.Rzadkość zasobów i konieczność wyboru 1.2.Jak ludzie podejmują decyzje 1.2.1.Ludzie są skazani na kompromisy 1.2.2.Koszt alternatywny (utraconych korzyści) 1.2.3.Myślenie w kategoriach wielkości krańcowych 1.2.4.Ludzie reagują na bodźce 1.3.Jak ludzie współdziałają ze sobą 1.3.1.Handel może się opłacać wszystkim 1.3.2.System kapitalistyczny 1.3.3.Rynek może być dobrą formą organizacji aktywności gospodarczej 1.3.4.Czasami państwo może usprawnić funkcjonowanie rynku 1.4.Jak działa gospodarka Mikroekonomia i makroekonomia 1.4.1.Poziom życia zależy od ilości wytwarzanych dóbr i usług 1.4.2.Ceny rosną, gdy państwo drukuje zbyt dużo pieniędzy ROZDZIAŁ 2. MYŚLEĆ JAK EKONOMISTA 2.1.Metodologia ekonomii 2.2.1.Ekonomia jako nauka 2.2.2.Modele 2.2.3.Rodzaje rozumowania 2.2.4.Eksperymenty w ekonomii 2.2.5.Teorie 2.2.6.Falsyfikowalność 2.2.7.Rola założeń 2.3.Szkoły myślenia 2.3.1.Ekonomia neoklasyczna 2.3.2.Ekonomia feministyczna 2.3.3.Ekonomia marksistowska 2.3.4.Szkoła austriacka 2.4.Ekonomista jako doradca polityczny. Analiza pozytywna a analiza normatywna 2.5.Dlaczego ekonomiści się ze sobą nie zgadzają 2.5.1.Rozbieżność poglądów naukowych 2.5.2.Rozbieżność wyznawanych wartości 2.5.3.Podejmowanie decyzji w ekonomii TEORIA RYNKÓW KONKURENCYJNYCH ROZDZIAŁ 3 PODAŻ I POPYT JAKO SIŁY RYNKOWE 3.1.Założenia modelu rynku konkurencyjnego 3.2.Popyt 3.2.1.Krzywa popytu: zależność między ceną a wielkością zapotrzebowania 3.2.2.Przesunięcie wzdłuż krzywej popytu 3.2.3.Popyt rynkowy a popyt indywidualny 3.2.4.Przesunięcie krzywej popytu a przesunięcie wzdłuż krzywej popytu 3.2.5.Przesunięcie krzywej popytu 3.3.Podaż 3.3.1.Krzywa podaży: zależność między ceną a ilością oferowaną 3.3.2.Przesunięcie wzdłuż krzywej podaży 3.3.3.Podaż rynkowa a podaż indywidualna 3.3.4.Przesunięcie krzywej podaży 3.4.Równowaga rynkowa 3.5.Cena jako wskazówka 3.5.1.Cena jako wskazówka dla nabywców 3.5.2.Cena jako wskazówka dla sprzedawców 3.5.3.Wzrost cen na rynku konkurencyjnym 3.6.Analiza zmian stanu równowagi rynkowej 3.7.Elastyczność 3.8.Elastyczność cenowa popytu 3.8.1.Elastyczność cenowa popytu i warunkujące ją czynniki 3.8.2.Elastyczność cenowa popytu w ujęciu matematycznym 3.8.3.Obliczanie elastyczności cenowej 3.8.4.Różnorodność krzywych popytu 3.8.5.Suma wydatków i utarg całkowity a elastyczność cenowa popytu 3.8.6.Elastyczność i suma wydatków a krzywa popytu o przebiegu liniowym 3.9.Inne rodzaje elastyczności popytu 3.9.1.Elastyczność dochodowa popytu 3.9.2.Mieszana elastyczność cenowa popytu 3.10.Elastyczność cenowa podaży 3.10.1.Elastyczność cenowa podaży i warunkujące ją czynniki 3.10.2.Elastyczność cenowa podaży w ujęciu matematycznym 3.10.3.Różnorodność krzywych podaży 3.10.4.Utarg całkowity a elastyczność cenowa podaży 3.11.Elastyczność podaży i popytu w praktyce 3.11.1.Dlaczego ceny biletów kolejowych zmieniają się w zależności od pory dnia 3.11.2.Dlaczego dochody rolników spadły mimo wzrostu wydajności ROZDZIAŁ 4. POPYT A TEORIA WYBORU KONSUMENTA 4.1.Standardowy model ekonomiczny 4.2.Ograniczenie budżetowe: na co stać konsumenta 4.2.1.Zmiana dochodu 4.2.2.Zmiana ceny 4.3.Preferencje, czyli czego chce konsument 4.3.1.Krzywe obojętności jako odzwierciedlenie preferencji 4.3.2.Graficzne przedstawienie krzywych obojętności 4.3.3.Cztery cechy krzywych obojętności 4.3.4.Użyteczność całkowita i użyteczność krańcowa 4.3.5.Krańcowa stopa substytucji 4.3.6.Krzywe obojętności: dwa skrajne przypadki 4.4.Optymalizacja, czyli co wybiera konsument 4.4.1.Optymalny wybór konsumenta 4.4.2.Jak zmiana dochodu wpływa na decyzje konsumenta 4.4.3.Jak zmiana cen wpływa na decyzje konsumenta 4.4.4.Efekt dochodowy i efekt substytucyjny 4.4.5.Wykreślanie krzywej popytu 4.4.6.Ścieżka ekspansji dochodowej 4.4.7.Krzywa Engla 4.5.Czy ludzie rzeczywiście tak się zachowują 4.6. Behawioralne spojrzenie na zachowania konsumentów 4.6.1.Ludzie są zbyt pewni siebie 4.6.2.Ludzie przywiązują zbyt dużą wagę do pojedynczych, sugestywnych spostrzeżeń 4.6.3.Ludzie niechętnie zmieniają zdanie 4.6.4.Ludzie przejawiają tendencję do wyszukiwania przykładów potwierdzających ich obecne poglądy 4.6.5.Ludzie stosują uproszczone reguły wnioskowania ROZDZIAŁ 5. PODAŻ A PRZEDSIĘBIORSTWA NA RYNKACH KONKURENCYJNYCH 5.1.Koszty produkcji 5.2.Produkcja i koszty 5.2.1.Funkcja produkcji 5.2.2.Od funkcji produkcji do krzywej kosztu całkowitego 5.3.Miary kosztów 5.3.1.Koszty stałe i zmienne 5.3.2.Koszt przeciętny i koszt krańcowy 5.3.3.Krzywe kosztów i ich kształty 5.3.4.Typowe krzywe kosztów 5.4.Koszty w krótkim i długim okresie 5.5.Podsumowanie: rodzaje kosztów 5.6.Przychody ze skali produkcji 5.6.1.Korzyści i niekorzyści skali 5.6.2.Rodzaje korzyści skali 5.6.3.Zewnętrzne korzyści skali 5.6.4.Korzyści skali w praktyce 5.7.Czym jest rynek konkurencyjny 5.7.1.Utarg przedsiębiorstwa konkurencyjnego 5.7.2.Utarg całkowity, koszt całkowity i zysk 5.8.Maksymalizacja zysku i krzywa podaży przedsiębiorstwa konkurencyjnego 5.8.1.Prosty przykład maksymalizacji zysku 5.8.2.Zysk normalny i zysk nadzwyczajny 5.8.3.Krzywa kosztu krańcowego i decyzje dotyczące podaży 5.8.4.Decyzja o tymczasowym wstrzymaniu produkcji 5.8.5.Koszty utopione 5.8.6.Decyzja o wyjściu z rynku lub wejściu na rynek 5.8.7.Graficzny pomiar zysku 5.9. Krzywa podaży na rynku konkurencyjnym 5.9.1. Ujęcie krótkookresowe: podaż rynkowa przy stałej liczbie przedsiębiorstw 5.9.2.Ujęcie długookresowe: podaż rynkowa przy zmiennej liczbie przedsiębiorstw 5.9.3.Zmiana popytu w krótkim i długim okresie 5.9.4.Dlaczego długookresowa krzywa podaży może mieć przebieg wznoszący ROZDZIAŁ 6. KONSUMENCI, PRODUCENCI I EFEKTYWNOŚĆ RYNKÓW 6.1.Nadwyżka konsumenta 6.1.1.Skłonność do płacenia 6.1.2.Pomiar nadwyżki konsumenta za pomocą krzywej popytu 6.1.3.Nadwyżka konsumenta przy niższej cenie 6.1.4.Zastosowanie nadwyżki konsumenta 6.1.5.Czy nadwyżka konsumenta zawsze stanowi dobrą miarę dobrobytu ekonomicznego 6.2.Nadwyżka producenta 6.2.1.Koszt i skłonność do sprzedaży 6.2.2.Pomiar nadwyżki producenta za pomocą krzywej podaży 6.2.3.Wpływ zmiany ceny na nadwyżkę producenta 6.3.Efektywność rynku 6.3.1.Efektywność ekonomiczna i marnotrawstwo 6.3.2.Ocena stanu równowagi rynkowej 6.3.3.Efektywność a sprawiedliwość INTERWENCJONIZM PAŃSTWOWY ROZDZIAŁ 7. PODAŻ, POPYT I POLITYKA PAŃSTWA 7.1.Regulacja cen 7.1.1.Wpływ ceny maksymalnej na sytuację rynkową 7.1.2.Wpływ ceny minimalnej na sytuację rynkową 7.2.Podatki 7.2.1.Wpływ podatków obciążających sprzedawców na sytuację rynkową 7.2.2.Elastyczność a rozkład ciężaru opodatkowania 7.3.Subwencje 7.3.1.Wpływ subwencji na sytuację rynkową 7.3.2.Skutki subwencji 7.4.System podatkowy. Podatki a efektywność 7.5.Zbędna strata społeczna z tytułu opodatkowania 7.5.1.Wpływ podatku na uczestników rynku 7.5.2.Zbędne straty społeczne i korzyści z wymiany handlowej 7.5.3.Czynniki determinujące zbędną stratę społeczną 7.5.4.Wpływ wysokości podatków na zbędną stratę społeczną i dochody podatkowe 7.6.Obciążenia administracyjne 7.7.Konstrukcja systemu podatkowego 7.7.1.Cztery zasady podatkowe według Adama Smitha 7.7.2.Krańcowa i przeciętna stopa podatkowa 7.7.3.Podatek ryczałtowy 7.8.Podatki i sprawiedliwość 7.8.1.Zasada korzyści 7.8.2.Zasada zdolności do płacenia 7.8.3.Rozkład ciężaru opodatkowania a sprawiedliwość opodatkowania ROZDZIAŁ 8. DOBRA PUBLICZNE, ZASOBY WSPÓLNE I DOBRA SPOŁECZNIE POŻĄDANE 8.1.Różne rodzaje dóbr 8.2.Dobra publiczne 8.2.1.Problem gapowicza 8.2.2.Najważniejsze dobra publiczne 8.2.3.Problemy analizy kosztów i korzyści 8.2.4.Punkt optimum dla dobra publicznego 8.3.Zasoby wspólne 8.3.1.Tragedia wspólnego pastwiska 8.3.2.Najważniejsze zasoby wspólne 8.4.Dobra społecznie pożądane 8.4.1.Edukacja 8.4.2.Opieka zdrowotna, ubezpieczenia i fundusze emerytalne 8.5.Dobra społecznie niepożądane ROZDZIAŁ 9 ZAWODNOŚĆ RYNKU I EFEKTY ZEWNĘTRZNE 9.1.Zawodność rynku 9.2.Efekty zewnętrzne 9.2.1.Systemy przekonań 9.2.2.Koszty i korzyści społeczne wynikające z decyzji podmiotów rynkowych 9.3.Efekty zewnętrzne a nieefektywność rynku 9.3.1.Ekonomia dobrobytu — krótkie przypomnienie 9.3.2.Negatywne efekty zewnętrzne 9.3.3.Optimum społeczne albo rezultat efektywny społecznie 9.3.4.Pozytywne efekty zewnętrzne 9.3.5.Pozycjonalne efekty zewnętrzne 9.4.Prywatne rozwiązania problemu efektów zewnętrznych 9.4.1.Rodzaje rozwiązań prywatnych 9.4.2.Twierdzenie Coasea 9.4.3.Dlaczego prywatne rozwiązania nie zawsze się sprawdzają 9.5.Polityka państwa w obszarze efektów zewnętrznych 9.5.1.Podejście nakazowo-kontrolne: regulacja 9.5.2.Polityka rynkowa: podatki i subwencje interwencyjne 9.5.3.Zbywalne pozwolenia na emisję zanieczyszczeń 9.6.Publiczno-prywatne rozwiązania problemu efektów zewnętrznych 9.6.1.Prawa własności 9.6.2.Przeciwdziałanie pozycyjonalnemu wyścigowi zbrojeń 9.6.3.Zastrzeżenia do ekonomicznego podejścia do problemu zanieczyszczenia środowiska 9.7.Zawodność państwa 9.7.1.Czynnik władzy 9.7.2.Teoria wyboru publicznego 9.7.3.Niewidzialna ręka rynku kontra interes publiczny 9.7.4.Motywy wyborców 9.7.5.Motywy polityków 9.7.6.Motywy biurokratów 9.7.7.Efekt wąskich interesów 9.7.8.Pogoń za rentą 9.7.9.Krótkoterminowość 9.7.10.Nieefektywność sektora publicznego 9.7.11.Kumoterstwo 9.7.12.Nieefektywność systemu podatkowego ZACHOWANIE PRZEDSIĘBIORSTW I STRUKTURY RYNKOWE ROZDZIAŁ 10. DECYZJE PRODUKCYJNE PRZEDSIĘBIORSTW 10.1. Izokwanty i izokoszty 10.1.1.Izokwanty produkcji 10.1.2.Izokoszty 10.2. Kombinacja nakładów o najniższym koszcie ROZDZIAŁ 11. STRUKTURY RYNKOWE: MONOPOL 11.1.Konkurencja niedoskonała 11.2.Przyczyny powstawania monopoli 11.2.1.Monopolizacja zasobów 11.2.2.Monopole państwowe 11.2.3.Monopole naturalne 11.2.4.Wzrost zewnętrzny 11.3.Decyzje produkcyjne i cenowe przedsiębiorstw monopolistycznych 11.3.1.Monopol a konkurencja 11.3.2.Utarg przedsiębiorstwa monopolistycznego 11.3.3.Maksymalizacja zysku 11.3.4.Zysk monopolowy 11.4.Koszt społeczny monopolu 11.5.Czy zysk monopolowy jest kosztem społecznym 11.6.Różnicowanie cen 11.6.1.Przykład ustalania ceny 11.6.2.Wnioski 11.6.3.Analiza mechanizmu różnicowania ceny 11.6.4.Przykłady różnicowania ceny 11.7.Polityka państwa wobec monopoli 11.8.Regulacja 11.8.1.Własność publiczna 11.8.2.Bezczynność ROZDZIAŁ 12. KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA 12.1.Konkurencja między zróżnicowanymi produktami 12.1.1.Konkurencja monopolistyczna w ujęciu krótkookresowym 12.1.2.Równowaga długookresowa 12.1.3.Konkurencja monopolistyczna a konkurencja doskonała 12.1.4.Konkurencja monopolistyczna a dobrobyt społeczny 12.2.Reklama i budowanie marki 12.2.1.Kontrowersje wokół reklamy 12.2.2.Reklama jako wskaźnik jakości 12.2.3.Marki ROZDZIAŁ 13. OLIGOPOL 13.1.Charakterystyka oligopolu 13.2.Różnicowanie produktów 13.2.1.Współzależność 13.2.2.Przykład duopolu 13.2.3.Konkurencja, monopole i kartele 13.2.4.Równowaga w warunkach oligopolu 13.2.5.Jak wielkość oligopolu wpływa na sytuację rynkową 13.3.Teoria gier i ekonomia kooperacji 13.3.1.Dylemat więźnia 13.3.2.Oligopol jako przykład dylematu więźnia 13.3.3.Inne przykłady dylematu więźnia 13.3.4.Dylemat więźnia a dobrobyt społeczny 13.3.5.Dlaczego ludzie czasami kooperują 13.3.6.Gry pozycyjne 13.3.7.Istota wiarygodności 13.3.8.Groźby i wiarygodność 13.4.Bariery wejścia w oligopolu 13.5.Polityka państwa wobec oligopoli 13.5.1.Ograniczanie handlu i prawo o ochronie konkurencji 13.5.2.Kontrowersje wokół polityki ochrony konkurencji ROZDZIAŁ 14. RYNKI KONTESTOWALNE 14.1.Istota rynku kontestowalnego 14.2.Rynki doskonale kontestowalne a efektywność 14.3.Ekonomia skali na rynku kontestowalnym 14.4.Ograniczenia teorii rynków kontestowalnych 14.4.1.Koszty stałe jako bariera wejścia 14.4.2.Koszty utopione 14.4.3.Ceny zaporowe 14.4.4.Różnicowanie produktu RYNKI CZYNNIKÓW PRODUKCJI ROZDZIAŁ 15. EKONOMIA RYNKÓW CZYNNIKÓW PRODUKCJI 15.1.Teoria dystrybucji oparta na koncepcji produktu krańcowego 15.2.Popyt na pracę 15.2.1.Przedsiębiorstwo konkurencyjne maksymalizujące zysk 15.2.2.Funkcja produkcji i produkt krańcowy pracy 15.2.3.Wartość produktu krańcowego pracy i popyt na pracę 15.2.4.Popyt na czynniki produkcji i podaż produktów, czyli dwie strony tego samego medalu 15.2.5.Powody przesunięcia krzywej popytu na pracę 15.3.Podaż pracy 15.3.1.Wpływ płac na podaż pracy 15.3.2.Powody przesunięcia krzywej podaży pracy 15.4.Równowaga na rynku pracy 15.4.1.Zmiany podaży pracy 15.4.2.Zmiany popytu na pracę 15.6.Marksistowska teoria pracy 15.7.Rynek pracy w świetle ekonomii feministycznej 15.8.Monopson 15.9.Zróżnicowanie płac 15.9.1.Zróżnicowanie kompensacyjne 15.9.2.Kapitał ludzki 15.9.3.Zdolności, zaangażowanie i przypadek 15.9.4.Alternatywne spojrzenie na wykształcenie: sygnalizacja 15.9.5.Fenomen megagwiazdy 15.9.6.Płace przewyższające poziom równowagi 15.10.Ekonomia dyskryminacji 15.10.1.Dyskryminacja na rynku pracy 15.10.2.Dyskryminacja ze strony pracodawców 15.10.3.Dyskryminacja ze strony klientów i państwa 15.10.4.Model gustu pracodawcy Beckera 15.11.Pozostałe czynniki produkcji: ziemia i kapitał 15.11.1.Równowaga na rynkach ziemi i kapitału 15.11.2.Powiązania między czynnikami produkcji 15.12.Renta ekonomiczna NIERÓWNOŚĆ ROZDZIAŁ 16. NIERÓWNOŚĆ DOCHODOWA I UBÓSTWO 16.1.Metody pomiaru nierówności dochodowych 16.1.1.Nierówności dochodowe 16.1.2.Krzywa Lorenza 16.1.3.Współczynnik Giniego 16.1.4.Problemy z pomiarem nierówności 16.1.5.Mobilność ekonomiczna 16.1.6.Stopa ubóstwa 16.2.Filozofia polityczna redystrybucji dochodu 16.2.1.Utylitaryzm 16.2.2.Liberalizm 16.2.3.Libertarianizm 16.2.4.Libertariański paternalizm 16.3.Metody zwalczania ubóstwa 16.3.1.Płaca minimalna 16.3.2.Zasiłki pieniężne 16.3.3.Ujemny podatek dochodowy 16.3.4.Zasiłki rzeczowe 16.3.5.Wpływ metod zwalczania ubóstwa na motywację do pracy WYMIANA HANDLOWA ROZDZIAŁ 17. WSPÓŁZALEŻNOŚĆ I KORZYŚCI Z WYMIANY HANDLOWEJ 17.1.Granica możliwości produkcyjnych 17.1.1.Przebieg granicy możliwości produkcyjnych 17.1.2.Przesunięcie granicy możliwości produkcyjnych 17.2.Handel międzynarodowy 17.2.1.Ilustracja współczesnej gospodarki 17.2.2.Możliwości produkcyjne 17.2.3.Specjalizacja i wymiana handlowa 17.3.Zasada przewagi komparatywnej 17.3.1.Przewaga absolutna 17.3.2.Koszt alternatywny i przewaga komparatywna 17.3.3.Przewaga komparatywna i wymiana handlowa 17.3.4.Czy kraje europejskie powinny handlować z innymi krajami 17.4.Uwarunkowania wymiany handlowej 17.4.1.Stan równowagi bez wymiany handlowej 17.4.2.Cena światowa i przewaga komparatywna 17.5.Kto zyskuje, a kto traci na wymianie handlowej 17.5.1.Korzyści i straty kraju eksportującego 17.5.2.Korzyści i straty kraju importującego 17.6.Bariery handlowe 17.6.1.Skutki stosowania ceł 17.6.2.Skutki wprowadzenia kontyngentu przywozowego 17.6.3.Bariery pozataryfowe 17.6.4.Wnioski dotyczące polityki handlowej 17.6.5.Argumenty za ograniczeniem wolnego handlu 17.7.Krytyka teorii przewagi komparatywnej 17.8.Inne teorie handlu międzynarodowego 17.8.1.Zasoby czynników produkcji: teoria Heckschera-Ohlina 17.8.2.Teoria Stolpera-Samuelsona 17.8.3.Hipoteza luki/zwłoki imitacyjnej 17.8.4.Cykl życia produktu 17.8.5.Teoria podobieństwa preferencji Lindera CZĘŚĆ VIII EKONOMIA HETERODOKSYJNA ROZDZIAŁ 18. EKONOMIA BEHAWIORALNA I EKONOMIA INFORMACJI 18.1.Pryncypał i agent 18.2.Asymetria informacji 18.2.1.Ukryte działania i pokusa nadużycia 18.2.2.Ukryte właściwości: negatywna selekcja i problem „cytryny" 18.2.3.Sygnalizowanie ukrytych informacji 18.2.4.Odsiew jako metoda ujawniania informacji 18.2.5.Asymetria informacji a polityka państwa 18.3.Ekonomia behawioralna 18.3.1.Ludzie nie zawsze zachowują się racjonalnie 18.3.2.Ludziom zależy na sprawiedliwości 18.3.3.Ludzie podejmują odmienne decyzje w zależności od horyzontu czasowego ROZDZIAŁ 19 TEORIE HETERODOKSYJNE W EKONOMII 19.1.1.Świat przed rynkami 19.1.2.Ekonomia klasyczna 19.1.3.Ekonomia neoklasyczna i marginalizm 19.1.4.Krytyka pokryzysowa 19.2.Ekonomia instytucjonalna 19.2.1.Ograniczona racjonalność 19.2.2.Koszty transakcyjne 19.2.3.Nurty w ekonomii instytucjonalnej 19.3.Ekonomia feministyczna 19.3.1.Metodologia 19.3.2.Makroekonomia 19.3.3.Rynki pracy 19.4.Ekonomia złożoności