Przepisy prawa 1.Rozumienie przepisu prawa 2.Sposoby formułowania przepisów prawa 2.1.Uwagi o strukturze przepisów prawa 2.2.Wartość logiczna przepisów prawa 3.Adresaci przepisów prawa 4.Rodzaje przepisów prawa 4.1.lus cogens - ius dispositivutn 4.2.Przepisy nakazujące, zakazujące i uprawniające 4.3.Przepisy odsyłające i blankietowe 4.4.Lex generalis - lex speciałis 4.5.Przepisy proste i złożone 4.6.Przepisy ogólne i jednostkowe 4.7.Przepisy generalne i indywidualne 4.8.Przepisy abstrakcyjne i konkretne 4.9.Przepisy pierwszego i drugiego stopnia Fakty prawne, skutki prawne 1.Fakty prawne 1.1.Charakterystyka 1.2.Rodzaje faktów prawnych 1.3.Orzeczenie sądowe jako fakt prawny 2.Skutki prawne 3.Obowiązek 4.Uprawnienie 5.Kompetencje 6.Stosunek prawny 6.1.Charakterystyka ogólna stosunku prawnego 6.2.Elementy stosunku prawnego 6.3.Strony stosunku prawnego 6.4.Uprawnienie i obowiązek 6.5.Przedmiot stosunku prawnego 6.6.Uwagi o konstrukcjach stosunku prawnego 7.Sankcje 7.1.Sankcje represyjne 7.2.Sankcja egzekucyjna 8.Nieważność Przepis prawny a norma prawna 1.Stosunek pojęć: „przepis prawa" - „norma prawna" 1.1. „Przepis prawa" jako pojęcie wyłączne 1.2.Równoznaczność określeń „przepis prawa", „norma prawna" 1.3.Norma prawna jako znaczenie przepisu prawa 1.4.Norma prawna jako wypowiedź konstruowana z przepisów prawa 1.5.Norma prawna jako „zjawisko" odrębne od przepisów prawa 2.Konwencje dotyczące struktury norm prawnych 2.1.Struktury jednoelementowe 2.2.Struktury dwuelementowe 2.3.Struktury trójelementowe 2.4.Konstrukcja norm sprzężonych (podwójnych) 2.5.Wypowiedź normatywna (norma) jako ciąg relacji 3.Rekapitulacja rozważań Prawo 1. Czym jest prawo? 1.1.Pozytywizm prawniczy - teorie praw natury 1.2.Pozytywizm „miękki" - integralna filozofia prawa 1.3.Realizm prawny 1.4.Wybrane koncepcje prawa końca XX w. 1.5.Zamiast podsumowania. Czy to, co deklarujemy, jest tym samym, co robimy w rzeczywistości? System prawa 1.Generalne akty prawne 2.Hierarchia generalnych aktów prawnych 3.Gałęzie prawa 4.Pojęcie systemu prawa 5.Zasady systemu prawa 6.Zasady - reguły Sposoby powstawania prawa 1.O tzw. źródłach prawa 2.Stanowienie 2.1.Konstytucja 2.2.Ustawa 2.3.1.Pojęcie ustawy 2.3.2.Ustawa w rozumieniu formalnym i materialnym 2.3.3.Procedura ustawodawcza 2.4.Inne akty prawne „z mocą ustawy" 2.5.Rozporządzenie 2.6.Akty wewnętrzne 2.7.Inkorporacja i kodyfikacja 2.8.Uwagi o działalności prawotwórczej 3.Prawo Unii Europejskiej 3.1.Zasady prawa UE 3.2.Zasady wynikające z prawa międzynarodowego 3.3.Zasady ogólne wspólne dla porządków prawnych państw członkowskich UE 3.3.1.Pewność prawa 3.3.2.Subsydiarność 3.3.3.Proporcjonalność 3.4.Zasady prawa unijnego wynikające z orzecznictwa TSUE 3.4.1.Pierwszeństwo prawa UE 3.4.2.Efektywność 3.4.3.Jednolite stosowanie 3.4.4.Bezpośredni skutek i bezpośrednia stosowalność 3.4.5.Niezależność proceduralna 3.5.Źródła prawa UE 3.5.1.Prawo pierwotne 3.5.2.Prawo wtórne 3.5.2.1.Rozporządzenia 3.5.2.2.Dyrektywy 3.5.2.3.Decyzje 3.5.2.4.Zalecenia i opinie 3.6.Konstytucja RP wobec prawa międzynarodowego i prawa UE 3.7.Orzeczenie do samodzielnej analizy w sprawie Doliny Rospudy, C-193/07 R 4.Prawo zwyczajowe 5.Prawo precedensowe 6.Umowa 7.Religia Dostęp do informacji prawnej 1.Publiczne bazy aktów prawnych 2.1.Dzienniki urzędowe 2.2.ISAP - Internetowy System Aktów Prawnych 2.3.Baza aktów UE (EUR-Lex) 3.Bazy orzeczeń 3.1.Baza orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego 3.2.Baza orzeczeń Sądu Najwyższego 3.3.Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych 3.4.Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych 3.5.Archiwum interpretacji podatkowych 3.6.Baza orzecznictwa sądów europejskich INFOCURIA 4.Biuletyn Informacji Publicznej 5.Bazy materiałów legislacyjnych 5.1. Strona Sejmu 5.1.1.„Druki sejmowe" 5.1.2.„Proces legislacyjny" 5.1.3.Zakładka „Posiedzenia Sejmu" 5.1.4.Zakładka „Telewizja sejmowa" 5.1.5.Zakładka „Archiwum" 6.Baza Rządowy Proces Legislacyjny 7.BIP na wybranym przykładzie 8.Bazy literatury prawniczej 8.1.Polska Bibliografia Prawnicza 1965-2015 8.2.Westlaw i HeinOnLine 9.Komercyjne bazy informacji prawnej Obowiązywanie prawa 1.Pojęcie obowiązywania 2.Kontrowersje związane z obowiązywaniem norm prawa stanowionego 3. Zakresy obowiązywania 3.1.Terytorialny zakres obowiązywania 3.2.Personalny zakres obowiązywania 3.3.Temporalny zakres obowiązywania 3.3.1.Nabycie mocy obowiązującej 3.3.2.Utrata mocy obowiązującej Stosowanie prawa, decyzje w procesie stosowania prawa 1.Co w istocie oznacza termin „stosowanie prawa"? 1.1.Rozumienie „stosowania prawa" 1.2.Modele stosowania prawa 1.3.Typy stosowania prawa 1.4.Ideologie stosowania prawa 2.Jaki charakter mają czynności przeprowadzane w procesie stosowania prawa? 2.1.Decyzje w procesie stosowania prawa 2.2.Przykład z orzecznictwa do samodzielnej analizy (rola ocen w toku kwalifikacji stanu faktycznego) 2.3.Luzy decyzyjne w procesie stosowania prawa Argumentacja w procesie stosowania prawa 1.Jakie znaczenie w procesie stosowania prawa ma argumentacja prawnicza 1.1. Kompetencja argumentacyjna prawnika 2.Narzędzia argumentacyjne 2.1.Reguły inferencyjne (reguły wnioskowań prawniczych) 2.1.1.„Zupełność" prawa i problem „luk w prawie" 2.1.2.Argumentum a simili - Argumentum a contrario 2.1.3.Relacja argumentum a simili (wnioskowanieper analogiam) -argumentum a contrario 2.1.4.Wskazówki dotyczące wyboru argumentacji w przypadkach nieunormowanych 2.1.5.Argumentum afortiori 2.1.6.Wnioskowanie „z celu na środki" (dyrektywy instrumentalnego nakazu i zakazu) 2.2.Toposy prawnicze (topiki prawnicze) 2.3.Reguły kolizyjne 2.3.1.Reguła hierarchiczności (lex superior derogat legi inferiori) 2.3.2.Reguły rozstrzygające kolizje przepisów zajmujących to samo miejsce w hierarchii 2.3.2.1.Reguła szczególności (lex specialis derogat legi generali) 2.3.2.2.Reguła chronologiczności {lex posterior derogat legi priori) 2.3.3. Kolejność wyboru reguł kolizyjnych 3. Przedstawione orzeczenia raz jeszcze (kompetencja argumentacyjna prawnika) Wykładnia prawa 1.Orzeczenie 2.Różne rozumienia pojęcia „interpretacja" 3.Tradycyjne ujęcie wykładni 3.1.Wykładnia językowa 3.2.Wykładnia systemowa 3.3.Wykładnia celowościowa 4.Krytyka ujęcia tradycyjnego 5.Sytuacje interpretacyjne 5.1.Wieloznaczność 5.2.Nieostrość 5.3.Znaczenie literalne czy jakieś inne? 6.Sposoby ustalania intencji 7.Rodzaje wykładni 7.1.Wykładnia językowa i pozajęzykowa 7.2.Wykładnia rozszerzająca i zwężająca 7.3.Moc wiążąca wykładni 8.Orzeczenie raz jeszcze Sposoby posługiwania się terminem „prawo". Prawo a wartości 1.Prawo pozytywne 2.Prawo przedmiotowe - prawo podmiotowe 2.1.Prawo przedmiotowe 2.2.Prawo podmiotowe 2.2.1.Prawo podmiotowe a uprawnienie 2.2.2.Teorie praw podmiotowych 2.3.Stosunek prawa podmiotowego do prawa przedmiotowego 2.3.1.Koncepcje pierwotności praw podmiotowych 2.3.2.Koncepcje pierwotności prawa przedmiotowego 2.3.3.Teorie negujące istnienie praw podmiotowych 3.Prawo a wartości 3.1.Czy pomiędzy prawem a wartościami istnieją powiązania? 3.2.Wartości wyrażone przez prawo (wybrane przykłady) 3.2.1.Godność 3.2.2.Dobro 3.2.3.Sprawiedliwość 3.2.4.Pewność prawa 3.2.5.Wartości państwa prawnego 3.2.6.Prawda 4. Konflikty wartości - proporcjonalność Socjologia prawa 1.Źródła, historia rozwoju socjologii prawa oraz przedmiot badań i definicja 2.Definicja socjologii prawa, przedmiot badań 3.Socjologiczne koncepcje prawa 3.1.Prawo jako fakt społeczny - prawo żywe {living law) 3.2.Law in action: norma prawa pozytywnego + instytucjonalny kontekst organizacyjny 3.2.1.Realizm prawniczy 3.2.2.Instytucjonalno-organizacyjny wymiar prawa 3.3.Prawo pozytywne + kultura prawna (postawy wyrażające wartości) 3.4.Prawo jako przeżycie psychologiczne (L. Petrażycki) 3.5.Prawo jako suma reguł prawa oficjalnego i nieoficjalnego (A. Podgórecki) 3.5.1.Prawo oficjalne i prawo nieoficjalne 3.5.2.Relacja prawa oficjalnego i nieoficjalnego Etyka zawodowa 1.Etyka prawnicza 2.Problem odrębności etyki zawodowej 3.Problem formalizacji etyki zawodowej 4.Etyka zawodów prawniczych 4.1.Etyka adwokacka i etyka radców prawnych 4.2.Etyka notarialna 4.3.Etyka komornicza 4.4.Etyka prokuratorska 4.5.Etyka sędziowska 5.Etyka administracji publicznej