1Dietetyka oparta na dowodach naukowych 1.1Koncepcja evidence-based medicine 1.2Formułowanie pytania klinicznego - PICO 1.3Szukanie dowodów naukowych 1.4Hierarchia dowodów naukowych 1.5Rodzaje badań naukowych 1.6Wytyczne praktyki klinicznej System GRADE 1.7Ocena wiarygodności badania naukowego 1.8Szukanie wiarygodnej informacji medycznej 1.9Szukanie wiarygodnych źródeł informacji medycznej Wiarygodne źródła informacji dotyczące diety low-FODMAP 2Dieta z ograniczeniem FODMAP 2.1FODMAP - definicja i mechanizm działania Węglowodany - wprowadzenie Monosacharydy - fruktoza w nadmiarze do glukozy Disacharydy - laktoza Oligosacharydy - fruktany i galaktooligosacharydy Poliole 2.2Dieta low-FODMAP - pierwsze próby kliniczne 2.3Dieta low-FODMAP - ogólne założenia diety 2.4Pierwszy etap diety low-FODMAP – ograniczenie spożycia FODMAP Czas stosowania Wersja restrykcyjna i łagodna 2.5Drugi etap diety low-FODMAP - reintrodukcja Schemat reintrodukcji Procedura reintrodukcji Kolejność testowanych grup FODMAP Określenie wielkości porcji testowanego produktu Ocena nasilenia objawów Reintrodukcja a wyniki wodorowych testów oddechowych Inne czynniki nasilające objawy zespołu jelita drażliwego Produkty zawierające więcej niż jedną grupę FODMAP 2.6Etap trzeci - długoterminowe stosowanie diety low-FODMAP 2.7Bezpieczeństwo diety low-FODMAP Dieta low-FODMAP a ryzyko niedoborów pokarmowych Dieta low-FODMAP a różnorodność mikrobioty jelitowej Dieta low-FODMAP a zaburzenia odżywiania 2.8Ograniczenia w stosowaniu diety low-FODMAP 3Ocena zawartości FODMAP w żywności 3.1Metodologia oceny zawartości FODMAP w żywności Punkty odcięcia dla poszczególnych FODMAP 3.2Szacowanie zawartości FODMAP w jadłospisach 3.3Procesy technologiczne a zawartość FODMAP w żywności Procesy technologicznie z użyciem lub utratą wody Żywność fermentowana Warzywa marynowane Kiełkowanie nasion roślin strączkowych i ziaren zbóż 3.4Zawartość FODMAP w żywności - różnice regionalne i kulturowe 4Zawartość FODMAP w żywności 4.1Produkty zbożowe Produkty zbożowe w diecie low-FODMAP Pieczywo 4.2Warzywa i owoce Warzywa i owoce w diecie low-FODMAP 4.3Wodorosty morskie (glony, algi) 4.4Grzyby 4.5Ziemniaki 4.6Mleko i produkty mleczne Mleko i produkty mleczne w diecie low-FODMAP 4.7Jaja, mięso, ryby i owoce morza Jaja, mięso, ryby i owoce morza w diecie low-FODMAP 4.8Suche nasiona roślin strączkowych Suche nasiona roślin strączkowych w diecie low-FODMAP 4.9Orzechy, orzeszki ziemne, sery wegańskie Orzechy i orzeszki ziemne w diecie low-FODMAP 4.10 Nasiona roślin oleistych 4.11Napoje Soki Napoje zawierające kofeinę Napoje alkoholowe 4.12Przyprawy 4.13Oleje, sosy i inne dodatki 4.14Substancje słodzące 5 Dieta low-FODMAP w praktyce 5.1Komponowanie posiłków - Talerz Zdrowego Żywienia 5.2Zakupy - czytanie etykiet produktów spożywczych Nazwa produktu Lista składników „Śladowe ilości..." Substancje alergizujące Nieznany składnik w wykazie składników Substancje słodzące Niskokaloryczne substancje słodzące w diecie low-FODMAP 5.3W restauracji Potrawy i produkty ograniczane lub eliminowane w trakcie diety low-FODMAP Potrawy i produkty dozwolone w trakcie diety low-FODMAP 5.4W podróży 5.5Leki i suplementy diety Probiotyki w trakcie diety low-FODMAP Prebiotyki i synbiotyki w trakcie diety low-FODMAP 5.6Wegetariańska i wegańska dieta low-FODMAP 5.7Dieta pudełkowa 5.8Inne czynniki żywieniowe nasilające objawy zespołu jelita drażliwego Alkohol Kofeina Ostre potrawy Tłuszcze 5.9Błonnik pokarmowy 6Współpraca dietetyka z pacjentem 6.1Przygotowanie pacjenta z zespołem jelita drażliwego do pierwszej konsultacji dietetycznej 6.2Sugerowane elementy pierwszej konsultacji dietetycznej z pacjentem z zespołem jelita drażliwego 6.3Kolejne konsultacje dietetyczne w trakcie stosowania diety low-FODMAP 6.4Narzędzia pomocnicze dla dietetyka i pacjenta Aplikacje Dzienniczki żywieniowe Wybrane skale do monitorowania objawów klinicznych 7Dieta bezglutenowa a dieta low-FODMAP 7.1Celiakia i dieta bezglutenowa 7.2Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten Kryteria Salerno Przyczyna NCGS - gluten vs. fruktany 8Zespół jelita drażliwego 8.1Definicja 8.2Epidemiologia 8.3Zrozumieć pacjenta z zespołem jelita drażliwego 8.4Patofizjologia Nadwrażliwość trzewna i sensytyzacja ośrodkowa Motoryka przewodu pokarmowego Aktywacja układu immunologicznego Dysbioza Predyspozycje genetyczne Czynniki psychospołeczne Czynniki dietetyczne Wczesne programowanie zdrowia a zespół jelita drażliwego 8.5Diagnostyka Objawy Diagnostyka różnicowa Badania czynnościowe i endoskopowe Objawy alarmowe 8.6Leczenie Dieta low-FODMAP Modyfikacje dietetyczne NICE/BDA Dieta bezglutenowa Dieta oparta na ocenie stężeń przeciwciał w klasie IgG przeciwko antygenom pokarmowym Suplementacja błonnika Probiotyki, prebioryki, synbiotyki i postbiotyki Transfer mikrobioty jelitowej Terapie psychologiczne (poznawczo-behawioralna, hipnoterapia) Aktywność fizyczna Biofeedback Homeopatia, akupunktura i osteopatia Farmakoterapia 9 Dieta z ograniczeniem FODMAP u dzieci 9.1Zaburzenia czynnościowe przebiegające z bólem brzucha 9.2Rozpoznanie zespołu jelita drażliwego u dzieci - konsultacja z pediatrą lub gastroenterologiem dziecięcym Diagnostyka różnicowa 9.3Leczenie dzieci z zespołem jelita drażliwego 9.4Dieta łow-FODMAP u dzieci - dowody naukowe i rekomendacje Podsumowania dowodów naukowych Rekomendacje ESPGHAN (2022) 9.5Prowadzenie pacjenta pediatrycznego na diecie low-FODMAP Konsultacja z dietetykiem Ryzyko niedoborów pokarmowych Mikrobiota a dieta low-FODMAP u dzieci 9.6Inne metody leczenia zaburzeń czynnościowych przebiegających z bólem brzucha u dzieci 10 Inne potencjalne zastosowania diety low-FODMAP - przegląd dowodów naukowych i rekomendacji 10.1Nieswoiste zapalenia jelit Low-FODMAP w nieswoistych zapaleniach jelit 10.2Endometrioza 10.3Kolka niemowlęca 10.4Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) 10.5Dyspepsja czynnościowa Dyspepsja czynnościowa a FODMAP - przegląd badań 197 Dyspepsja czynnościowa a FODMAP – przegląd rekomendacji 10.6Choroba refluksowa żolądkowo-przełykowa 10.7Fibromialgia 10.8Dieta low-FODMAP u osób uprawiających sport