1 Wstęp – nowe technologie elektroenergetyczne XXI wieku, a rozwój inżynierii elektrycznej i informatycznej 7 2 Nowe technologie elektroenergetyczne – wytwarzanie energii elektrycznej 9 2.1 Nowe technologie wytwarzania energii w energetyce wielkoskalowej 9 2.1.1 Niskoemisyjne spalanie pyłu węglowego 10 2.1.2 Układy z kotłami fluidalnymi 13 2.1.3 Energetyka jądrowa 15 2.1.4 Układy ze zgazowaniem węgla 17 2.1.5 Paliwa gazowe – przyszłość czy nielubiana konieczność? 18 2.2 Technologie wytwarzania energii w energetyce rozproszonej 20 2.2.1 Klasyfikacja źródeł energetyki rozproszonej 21 2.2.2 Kogeneracyjne układy energetyki rozproszonej 22 2.2.3 Energetyka wiatrowa 35 2.2.4 Małe elektrownie wodne 39 2.2.5 Ogniwa paliwowe 42 2.2.6 Energia słoneczna, ogniwa fotowoltaiczne 44 3 Nowe technologie elektroenergetyczne – przesył i rozdział energii elektrycznej 47 3.1 Systemy inteligentne – Smart Grids 47 3.1.1 Co stanowi o „inteligencji sieci”? 47 3.1.2 Przykłady inteligentnych rozwiązań usprawniających pracę sieci elektroenergetycznych 49 3.2 Linie elektroenergetyczne – przewody nowej generacji 59 3.2.1 Przewód stalowo-aluminiowy segmentowy – ACSR/TW 61 3.2.2 Przewód kompozytowy ACCR 61 3.2.3 Przewody ACCC, ACCC/TW 62 3.2.4 Przewód ACSS i ACSS/TW 63 3.2.5 Przewód stopowy typu GAP (GTACSR) 64 3.2.6 Właściwości przewodów HTLS zestawienie 65 3.2.7 Przewody odgromowe (OPGW). 67 3.3 Kable i urządzenia nadprzewodnikowe 68 4 Komunikacja pomiędzy obiektami systemu elektroenergetycznego 70 4 Piotr Kacejko 4.1 Standardy komunikacyjne 70 4.2 Transmisja danych 72 4.2.1 Transmisja w szeregowa w systemach lokalnych 72 4.2.2 Komputerowe sieci lokalne 73 4.2.3 Sieci rozległe i telekomunikacyjne 77 4.2.4 Łącza światłowodowe w KSE 79 4.3 Łącza wysokiej częstotliwości – ETN 82 4.4 Protokoły komunikacyjne 84 4.4.1 IEC 60870-5 85 4.4.2 DNP 3.0 88 4.5 Standard IEC 61850 91 4.5.1 Idea standardu 92 4.5.2 Modelowanie automatyki stacji elektroenergetycznej 97 4.5.3 Model komunikacji 98 4.5.4 Rozszerzenia standardu IEC 61850 100 5 Architektura systemów sterowania i nadzoru 104 5.1 Elementy systemów SCADA 106 5.1.1 Sterownik polowy 106 5.1.2 Sterownik stacyjny 109 5.1.3 Sterownik (komputer) komunikacyjny 111 5.1.4 Lokalne stanowisko obsługi 112 5.1.5 Serwer WEB 112 5.1.6 Router i przełącznik 112 5.2 System zamknięty 113 5.3 System rozproszony 115 5.4 Systemy otwarte 119 5.5 Systemy czasu rzeczywistego 123 5.6 SSiN dla generacji rozproszonej i odnawialnych źródeł energii pracujących w sieci typu Smart Grid 124 5.7 Elementy specjalne systemów SCADA 127 5.7.1 Stacyjne rejestratory zakłóceń 127 5.7.2 Polowy rejestrator zakłóceń 133 5.7.3 Kanał inżynierski 134 Inżynieria elektryczna i informatyczna w NTE 5 6 Analiza obliczeniowa systemów elektroenergetycznych – rozwiązanie zadania rozpływowego 137 6.1 Zależności podstawowe 137 6.2 Metody rozwiązania zadania rozpływowego 139 6.2.1 Metoda Warda – Hale’a 139 6.2.2 Metoda Gaussa 140 6.2.3 Metoda „prądu stałego” 141 6.2.4 Metoda Newtona (Newtona – Raphsona) 143 6.2.5 Rozłączna metoda Newtona 148 6.2.6 Szybka rozłączna metoda Newtona 149 6.3 Testowa sieć CIGRE 150 6.3.1 Dane rozpływowe 150 6.3.2 Rozszerzenie danych rozpływowych do obliczeń zwarciowych 155 6.4 Wyniki obliczeń rozpływowych dla sieci CIGRE 159 7 Optymalizacja systemów elektroenergetycznych 163 7.2 Postać funkcji celu 164 7.3 Ograniczenia – szczegółowa postać wzorów 166 7.4 Uwzględnienie niezawodności systemu - zadania SCOPF 168 7.5 Metody rozwiązywania zadań OPF 169 7.6 Wykorzystanie programowania liniowego 172 7.7 Heurystyczne metody optymalizacji 173 7.8 Przykład - wyniki optymalizacji sieci CIGRE 174 8 System elektroenergetyczny w stanach zakłóceniowych 178 8.2 Teoretyczne podstawy algorytmu wyznaczania prądów zwarcia 183 8.2.1 Zależności podstawowe 183 8.2.2 Wyznaczanie prądów w miejscu zwarcia 187 8.2.3 Zastosowanie faktoryzacji macierzy admitancyjnej węzłowej 189 8.2.4 Podstawy metody faktoryzacji 190 8.2.5 Technika macierzy rzadkich 191 6 Piotr Kacejko 8.2.6 Lokalizacja macierzy rzadkich w pamięci komputera 192 8.3 Program komputerowy SCC Industrial – wyniki obliczeń zwarciowych dla sieci testowej CIGRE 193 8.3.1 Opis programu 193 8.3.2 Przykładowe wyniki obliczeń zwarciowych 205

Stan i perspektywy rozwoju odnawialnych źródeł energii 19 1.1. Energia rozproszona 19 1.2. Klastry energetyczne 27 1.3. Miejskie układy kogeneracji 30 1.4. Prosumenci 32 Regionalne podejście do zarządzania energetyką rozproszoną, w tym odnawialnymi źródłami energii 35 2.1. Rola gminy w energetyce rozproszonej 35 2.2. Bariery społeczne, gospodarcze, technologiczne i regulacyjne utrudniające penetrację odnawialnych źródeł energii 38 Uprawnienia do emisji gazów cieplarnianych 43 3.1. Unijny system handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla 43 3.2. Rynkowe systemy wsparcia odnawialnych źródeł energii 46 3.3. Krajowy mechanizm wsparcia systemu odnawialnych źródeł energii 51 Rozwój energetyki na świecie i w Polsce 57 4.1. Produkcja energii elektrycznej 57 4.2. Produkcja energii elektrycznej w Polsce 62 4.3. Infrastruktura przesyłowa i dystrybucyjna w Polsce 69 4.4. Stan sieci przesyłowych w Polsce 72 4.5. Benchmarking czasu trwania przerw w dostarczaniu energii elektrycznej do odbiorców przyłączonych do sieci przesyłowej 75 Zasobniki energii w wybranych technologiach 83 5.1. Zasobniki (magazyny) energii elektrycznej 83 5.2. Klasyfikacja systemu magazynowania energii (ESS 85 5.3. Charakterystyka wybranych technologii magazynowania energii elektrycznej 88 5.4. Koszt magazynowania energii w wybranych zasobnikach energii 90 5.5. Wodór jako perspektywiczna forma w miksie energetycznym 96 Matematyczny model wytwarzania energii rozproszonej, służący do wspierania polityki energetycznej w jednostkach samorządu terytorialnego 99 6.1. Definicja modelu 99 6.2. Metody programowania energii w regionie 100 6.3. Zastosowanie metody programowania liniowego w budowie matematycznego modelu optymalizacji produkcji energii 103

1.2. Podstawowe determinanty procesów budowlanych w elektroenergetyce 1.3. Holistyczne podejście do realizacji przedsięwzięć budowlanych 2. Prawne aspekty procesu budowlanego w odniesieniu do elektroenergetycznej infrastruktury sieciowej 2.2. Uregulowania prawne 3. Problemy formalnoprawne i środowiskowe związane z budową infrastruktury elektroenergetycznej 3.2. Zagadnienia wpływające na możliwości i sposoby rozwiązania procesu projektowania i budowy infrastruktury w kontekście obowiązującego w Polsce prawodawstwa 4. Zagadnienia związane z projektowaniem i budową infrastruktury elektroenergetycznej 4.2. Oddziaływanie infrastruktury elektroenergetycznej na otoczenie 4.2.2. Oddziaływanie pola elektromagnetycznego na otoczenie 4.2.3. Wpływ budownictwa sieciowego na gospodarkę leśną 4.2.4. Wpływ hałasu generowanego przez linie elektroenergetyczne na otoczenie 4.2.5. Zakłócenia radioelektryczne generowane przez linie elektroenergetyczne 4.2.6. Zagadnienia estetyki przy projektowaniu linii napowietrznych 4.2.7. Aspekty społeczne budowy infrastruktury elektroenergetycznej 5. Wybrane zagadnienia mechaniki związane z budową linii elektroenergetycznych 5.1. Mechanika przewodów 5.1.2. Równanie krzywej łańcuchowej 5.1.3. Długość łuku krzywej łańcuchowej 5.1.4. Zależność zwisu od naprężenia 5.1.5. Równanie dla przęsła pochyłego 5.1.6. Oddziaływanie przewodu na słup linii elektroenergetycznej 5.2. Równanie stanów 5.3. Zagadnienia związane z automatyzacją projektowania linii napowietrznych 5.3.2. Określenie ważniejszych pojęć z zakresu automatyzacji projektowania linii napowietrznych 5.3.3. Problematyka racjonalizacji projektowania linii z wykorzystaniem maszyn cyfrowych 5.4. Podstawowe zagadnienia związane z budową linii napowietrznych 5.4.2. Obciążalność termiczna linii napowietrznych 5.4.3. Odstępy izolacyjne od ziemi i krzyżowanych obiektów 5.4.4. Obostrzenia 5.4.5. Wpływ wiatru na pracę elektroenergetycznych linii napowietrznych 5.4.6. Wpływ oblodzenia na pracę elektroenergetycznych linii napowietrznych CZĘŚĆ 2. Elektroeneregetyczne linie napowietrzne wysokich napięć 6. Ogólna charakterystyka linii napowietrznych wysokich napięć 6.2. Podstawowe elementy elektroenergetycznej linii napowietrznej 6.3. Linie napowietrzne wysokich napięć 6.3.1. Linie wielotorowe prądu przemiennego 6.3.2. Linie napowietrzne prądu stałego 6.4. Bariery rozwoju budowy elektroenergetycznych linii napowietrznych wysokich napięć 7. Przewody elektroenergetyczne linii wysokich napięć 7.2. Przewody elektroenergetyczne miedziane 7.3. Przewody elektroenergetyczne aluminiowe 8. Izolatory i osprzęt liniowy 9. Konstrukcje wsporcze 10. Fundamenty i instalacje uziemiające 10.1. Uwagi ogólne 10.2. Fundamenty 10.3. Instalacje uziemiające 11. Budowa i montaż fundamentów 11.2. Skład i wyposażenie brygad ziemno-fundamentowych 11.3. Fundamenty prefabrykowane żelbetowe 11.3.2. Transport i składowanie elementów prefabrykowanych 11.3.3. Montaż i ustawianie fundamentów prefabrykowanych w wykopach 11.3.4. Fundamenty prefabrykowane żelbetowe z kotwami betonowanymi na mokro w terenie 11.3.5. Montaż, ustawianie fundamentów i zabetonowanie kotew 11.4. Fundamenty terenowe betonowe i żelbetowe 11.4.2. Mieszanka betonowa 11.4.3. Transport mieszanki betonowej z wytwórni na stanowisko słupa 11.4.4. Zbrojenie fundamentów żelbetowych 11.4.5. Roboty betonowe w warunkach niskich temperatur 11.5. Fundamentowanie na studniach i w kesonach 11.5.1. Studnie 11.5.2. Kesony 11.6. Izolacja fundamentów 11.6.2. Prace przygotowawcze 11.6.3. Wykonanie wykopu 11.6.4. Odwadnianie wykopu i terenu 11.6.5. Wykonanie poduszek i zasypanie wykopu 11.6.6. Niwelacja terenu przy posadowieniu słupa na zboczu 11.6.7. Prace w terenie bardzo mokrym 11.7. Działanie w wypadku wystąpienia awarii 11.8. Fundamentowanie w ujęciu ustawy środowiskowej 12. Montaż uziomów i instalacji uziemiających 12.2. Skład i podstawowe wyposażenie brygady montażu uziemień i instalacji uziemiających 12.3. Typowe materiały potrzebne do wykonania uziomu 12.4. Montaż uziemień linii elektroenergetycznych 12.4.2. Słupy betonowe 12.4.3. Słupy kratowe 12.5. Remont uziemień na czynnych liniach elektroenergetycznych 12.5.1. Pomiar rezystancji i sprawdzenie stanu technicznego uziomu 12.5.2. Określenie sposobu zmniejszania rezystancji uziomu i ilości materiałów 12.5.3. Warunki, w jakich mogą być wykonywane prace montażowe na czynnej linii 12.5.4. Technologia montażu 12.5.5. Wykonywanie przewodów uziemiających 12.6. Łączenie elementów uziomu 12.6.1. Połączenia spawane 12.6.2. Połączenia skręcane 12.6.3. Połączenia zgrzewane 12.6.4. Połączenia za pomocą objemki 12.7. Zasypywanie wykopów 12.8. Sztuczne zmniejszanie rezystancji uziomu 12.9. Pomiary rezystancji uziomu i rezystywności gruntu 12.9.1. Pomiar rezystancji uziomu 12.9.2. Pomiar rezystywności gruntu 13. Montaż i stawianie słupów linii napowietrznych i wysokich konstrukcji wolnostojących 13.2. Montaż i stawianie słupów linii napowietrznych metodą obrotową 13.2.2. Poziomy montaż słupów 13.2.3. Obrotowe stawianie słupów 13.3. Montaż i stawianie wysokościowe słupów linii napowietrznych i wysokich wież wolnostojących 13.3.2. Montaż wysokościowy słupów 13.3.3. Montaż wysokościowy słupów członami żurawiem samochodowym zasady szczegółowe 13.3.4. Montaż wysokościowy słupów wysięgnikiem 20 m ustawionym centralnie zasady szczegółowe 13.3.5. Montaż wysokościowy słupów wysięgnikami 12 m mocowanymi do krawężników zasady szczegółowe 13.3.6. Montaż wysokościowy wież wolnostojących 13.3.7. Kontrola prawidłowości zmontowanego słupa lub wieży 13.3.8. Tabele montażowe 14. Montaż przewodów elektroenergetycznych linii wysokich napięć 14.2. Instrukcja organizacji bezpiecznej pracy przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych 14.2.2. Wytyczne bezpiecznej pracy na liniach remontowanych 14.3. Ogólne zasady organizacji robót 14.3.1. Opis zaplanowanych robót 14.3.2. Skład brygady, wyposażenie w narzędzia i sprzęt technologiczny 14.3.3. Środki łączności przy pracach montażowych i remontowych 14.3.4. Przygotowanie sekcji odciągowej do montażu przewodów na budowanej lub remontowanej linii 14.3.5. Przekazanie sekcji odciągowej do montażu 14.3.6. Ustawienie bramek ochronnych na skrzyżowaniach 14.3.7. Ustalenie warunków zabezpieczenia ruchu na krzyżowanych obiektach komunikacyjnych 14.3.8. Zabezpieczenie słupów ograniczających sekcję odciągową 14.3.9. Ustawienie wciągarki i hamownika wraz z ich zakotwieniem 14.4. Szczegółowy opis technologii robót 14.4.1. Montaż przewodów AFL, AFLs i AAL na nowo budowanej linii metodą wciągarkahamownik 14.4.2. Rozwijanie linki wstępnej i podwieszanie łańcuchów izolatorowych wraz z rolkami 14.4.3. Montaż przewodów AFL, AFLs i AAL na remontowanej linii metodą wciągarkahamownik 14.5. Regulacja zwisów przewodów 14.5.1. Ogólne zasady regulacji zwisów przewodów na liniach nowo budowanych 14.5.2. Ogólne zasady regulacji zwisów przewodów na liniach remontowanych 14.5.3. Wybór przęsła do regulacji zwisów przewodów 14.5.4. Pomiar zwisów przewodów 14.5.5. Wytyczne posługiwania się tabelą zwisów przewodów 14.5.6. Rozmieszczenie pracowników brygady podczas regulacji zwisów przewodów 14.5.7. Kolejność czynności przy regulacji zwisów przewodów 14.5.8. Regulacja zwisów przewodów w bardzo długich sekcjach 14.6. Montaż uchwytów odciągowych, zacisków i złączek zaprasowywanych 14.6.1. Montaż uchwytów odciągowych przewodów roboczych i odgromowych 14.6.2. Prasowanie uchwytów odciągowych przewodów AFL i AFLs 14.6.3. Prasowanie uchwytów odciągowych przewodów AAL 14.6.4. Montaż złączek przelotowych 14.6.5. Montaż pętli tłumiących i tłumików drgań Stockbridgea 14.6.6. Montaż odstępników 14.7. Wytyczne naprawy uszkodzonych przewodów stalowo-aluminiowych 14.7.1. Wprowadzenie 14.7.2. Naprawa przewodów za pomocą taśmy lub drutu aluminiowego 14.7.3. Naprawa przewodów za pomocą złączek reperacyjnych oplotowych 14.7.4. Naprawa przewodów za pomocą złączek reperacyjnych zaprasowywanych 14.8. Likwidacja stanowisk pracy 15. Zawieszanie i łączenie przewodów światłowodowych 15.1.1. Przeznaczenie instrukcji 15.1.2. Zakres instrukcji montażowej 15.1.3. Normy, przepisy związane, instrukcje, katalogi 15.1.4. Działania zabezpieczające 15.2. Wytyczne BHP przy montażu przewodów światłowodowych 15.3. Wytyczne technologii montażu przewodów światłowodowych 15.3.1. Pojęcia podstawowe 15.3.2. Wymagania przy obchodzeniu się z przewodem światłowodowym 15.3.3. Warunki montażu przewodów światłowodowych 15.4. Ogólna charakterystyka podstawowego i pomocniczego osprzętu technologicznego do montażu przewodów światłowodowych 15.4.1. Zestaw wciągarkowo-hamujący 15.4.2. Bębny kablowe, podnośniki bębnowe 15.4.3. Rolki montażowe 15.4.4. Linka wstępna 15.4.5. Stabilizator skrętu, osprzęt łączeniowy 15.4.6. Uchwyty montażowe 15.4.7. Klucze dynamometryczne 15.4.8. Wieszak do montażu uchwytów przelotowych 15.4.9. Pomost lub drabina montażowa 15.5. Łączność przy montażu przewodów światłowodowych 15.6. Prace przygotowawcze 15.6.1. Przygotowanie sekcji do rozwijania przewodów 15.6.2. Zabezpieczenie skrzyżowań 15.6.3. Zawieszenie rolek montażowych 15.7. Rozwijanie przewodów światłowodowych za pomocą zestawu wciągarkowo-hamującego 15.7.1. Opis metody 15.7.2. Ustawienie sprzętu i członków brygady oraz rozdział zadań 15.7.3. Stanowiska łączności podstawowej i awaryjnej 15.7.4. Rozwijanie linki wstępnej 15.7.5. Wykorzystanie istniejącego przewodu odgromowego w charakterze linki wstępnej 15.7.6. Rozwijanie przewodu światłowodowego 15.8. Regulacja zwisów i naprężanie przewodów 15.8.1. Ogólne wytyczne regulacji zwisów przewodów 15.8.2. Kolejność czynności przy regulacji zwisów przewodów w sekcji odciągowej 15.9. Montaż zawieszeń 15.9.1. Ogólne wytyczne montażu zawieszeń 15.9.2. Montaż zawieszeń odciągowych 15.9.3. Montaż zawieszeń przelotowych 15.9.4. Montaż tłumików 15.10. Instalacja przewodów światłowodowych na słupie 15.10.1. Wytyczne instalacji przewodów światłowodowych na słupie 15.10.2. Montaż przewodów światłowodowych na słupie 15.10.3. Montaż zapasu stałego przewodu 15.10.4. Montaż zapasu tymczasowego przewodu 15.10.5. Montaż skrzynek połączeniowych 15.11. Likwidacja stanowisk roboczych 15.12. Wytyczne składu brygad i wyposażenia w narzędzia 16. Montaż osprzętu przewodowego i izolatorowego stosowanego w budownictwie linii i stacji elektroenergetycznych wysokiego napięcia 16.1.1. Przedmiot instrukcji montażowej 16.1.2. Zakres instrukcji 16.1.3. Przeznaczenie instrukcji 16.1.4. Normy, przepisy związane, instrukcje, katalogi 16.2. Skład i wyposażenie brygad 16.2.1. Skład brygady 16.2.2. Wyposażenie brygady 16.3. Podstawowe zasady BHP 16.4. Osprzęt przewodowy 16.4.1. Osprzęt zaprasowywany 16.4.2. Osprzęt skręcany 16.4.3. Osprzęt oplotowy 16.4.4. Montaż tłumików drgań 16.4.5. Montaż innych elementów osprzętu 16.5. Osprzęt izolatorowy 16.5.1. Montaż łańcuchów izolatorowych z osprzętem główkowym 16.5.2. Montaż łańcuchów izolatorowych z osprzętem widlastym 16.5.3. Montaż łańcuchów izolatorowych z izolatorami kompozytowymi 16.5.4. Montaż osprzętu łukoochronnego 17. Wybrane zagadnienia bezpieczeństwa konstrukcji 17.2. Metoda stanów granicznych 17.3. Metoda współczynników częściowych bezpieczeństwa 17.3.1. Wprowadzenie 17.3.2. Współczynniki częściowe bezpieczeństwa dla obciążeń 17.3.3. Współczynniki częściowe bezpieczeństwa dla nośności 18. Przepisy, normy, instrukcje branżowe 19. Kierunki rozwoju techniki liniowej 19.2. Rozwiązania techniczne przewodów wysokotemperaturowych 19.2.2. Charakterystyka przewodu ACSS 19.2.3. Charakterystyka przewodów ACCC 19.2.4. Charakterystyka przewodu ACCR 19.2.5. Charakterystyka przewodu TACSR 19.2.6. Charakterystyka przewodów TACIR 19.2.7. Charakterystyka przewodów GTACSR 19.2.8. Charakterystyka przewodu ACFR 19.2.9. Charakterystyka przewodu TAAAC 19.2.10. Poprawa zdolności przepustowych przez przekształcenie linii 19.2.11. Wykorzystanie przewodów HTLS do transformacji linii wysokiego napięcia 19.2.12. Wady i zalety przewodów nowej generacji 19.3. Światowe trendy w projektowaniu i budownictwie elektroenergetycznych linii napowietrznych 19.3.2. Słupy krajobrazowe CZĘŚĆ 3. Elektroenergetyczne linie kablowe wysokich napięć 21. Ogólna charakterystyka linii kablowych 21.2. Zagadnienie obciążalności linii kablowych 21.2.2. Obciążalność linii kablowych wysokich napięć 21.2.3. Straty dodatkowe w kablach 21.2.4. Kable ułożone w gruncie 21.2.5. Obliczanie zewnętrznego oporu cieplnego kabli umiejscowionych w powietrzu 22. Wybrane zagadnienia projektowania i budowy linii kablowych 22.1. Główne czynniki analizowane podczas projektowania linii kablowych 22.1.1. Uwarunkowania środowiskowe 22.1.2. Aspekty ekonomiczne budowy układów kablowych wysokich napięć 22.1.3. Pole magnetyczne wytwarzane przez linię kablową 22.1.4. Projektowanie linii kablowych 23. Budowa i rodzaje kabli wysokich napięć 23.2. Rodzaje kabli wysokich napięć 23.3. Wysokonapięciowe podziemne linie elektroenergetyczne z izolacją gazową 24. Współczesne wysokonapięciowe kablowe łącza prądu stałego 24.2. Łącza prądu stałego 24.2.2. Podstawowe schematy układów elektrycznych wysokonapięciowych łączy prądu stałego 24.3. Połączenie stałoprądowe PolskaSzwecja 24.3.2. Trasa łącza stałoprądowego PolskaSzwecja 24.3.3. Charakterystyka łącza 24.3.4. Schemat połączeń obwodów głównych w łączu SwePol Link 24.3.5. Kabel główny i kabel powrotny 24.3.6. Urządzenia przekształtnikowe 24.3.7. Zasady sterowania pracą łącza 24.3.8. Zakłócenia pracy łącza 25. Osprzęt linii kablowych 26. Montaż i obróbka kabli elektroenergetycznych 26.1.1. Przedmiot instrukcji 26.1.2. Przeznaczenie i zakres instrukcji 26.1.3. Kwalifikacje operatorów obsługi wciągarek 26.1.4. Wykaz instrukcji, norm i przepisów związanych 26.1.5. Wytyczne BHP przy montażu kabli 26.2. Roboty kablowe liniowe 26.2.1. Prace przygotowawcze 26.3. Układanie kabli 26.3.2. Ręczne ciągnięcie kabla 26.3.3. Temperatura w czasie układania i ogrzewania kabla 26.3.4. Odwijanie kabla z bębna 26.3.5. Ręczne układanie kabla 26.3.6. Układanie kabli w ósemkę 26.3.7. Zapasy kabli 26.3.8. Układanie kabli w wykopach 26.3.9. Układanie kabli w przepustach 26.4. Montaż linii kablowych za pomocą wciągarki 26.4.1. Ogólna charakterystyka stosowania urządzeń wciągarkowych 26.4.2. Ustawienie brygady i stanowiska łączności 26.4.3. Robocze ustawienie wciągarki i jej kotwienie 26.4.4. Ustawienie podnośników i bębnów z kablami 26.4.5. Linki wstępne 26.4.6. Przygotowanie do rozwijania kabla 26.5. Wskazówki wykonawcze 26.5.1. Czyszczenie i sprawdzanie drożności przepustu 26.5.2. Przeciąganie liny przez przepust 26.5.3. Rozprowadzanie materiału poślizgowego wewnątrz przepustu 26.5.4. Pokrywanie materiałem poślizgowym powierzchni kabla 26.5.5. Dobór i nałożenie pończochy kablowej 26.5.6. Dobór i nakładanie głowicy ciągnącej 26.5.7. Kierunek i prędkość mechanicznego ciągnięcia kabla 26.5.8. Nagrzewanie i pomiar temperatury kabla 26.6. Obliczanie parametrów technicznych 26.6.1. Obliczanie oczekiwanej wartości siły uciągu kabla 26.6.2. Trasa układanego kabla 26.6.3. Długość i masa układanego kabla 26.6.4. Wartości współczynnika tarcia 26.6.5. Wartość siły tarcia 26.6.6. Obliczanie oczekiwanej siły docisku kabla na jedną rolkę na załomach wykopu 26.6.7. Przykład obliczeniowy 26.7. Operacja rozwijania kabla 26.7.1. Podstawowe warunki rozwijania kabla 26.7.2. Wprowadzanie kabla do rury 26.7.3. Nastawianie siły naciągu na wciągarce 26.7.4. Oprzyrządowanie 26.7.5. Ręczne ciągnięcie kabla 26.7.6. Zabezpieczanie izolacji przed zawilgoceniem, odcinanie końca kabla i łączenie kabli jednożyłowych w wiązki 26.8. Remont linii kablowej 26.8.1. Podstawowe wytyczne 26.8.2. Materiały do napraw 26.8.3. Usuwanie uszkodzeń zakończeń linii kablowych 26.8.4. Usuwanie uszkodzeń muf 26.8.5. Usuwanie uszkodzeń kabli 26.8.6. Zasady dokumentowania zakłóceń 26.9. Montaż kabli w stacjach elektroenergetycznych i innych obiektach 26.9.1. Organizacja robót, skład brygady, narzędzia 26.9.2. Technologia robót 26.10. Montaż osprzętu kablowego 26.10.1. Obróbka zakończeń kabli 26.10.2. Montaż muf 26.11. Prace wykończeniowe 26.11.1. Uziemianie kabli 26.11.2. Zabezpieczenie kabli przed korozją 26.11.3. Oznaczanie kabli 26.11.4. Ochrona przeciwpożarowa tras kablowych na stacjach elektroenergetycznych 26.11.5. Utylizacja kabli 26.11.6. Uporządkowanie terenu stacji 26.11.7. Badania odbiorcze 27. Kierunki rozwoju techniki kablowej CZĘŚĆ 4. Stacje elektroenergetyczne wysokich napięć 29. Ogólna charakterystyka stacji elektroenergetycznych wysokich napięć 29.2. Rola i zadania stacji w systemie elektroenergetycznym 29.3. Układy połączeń stacji elektroenergetycznych 29.3.2. Schematy rozdzielni stacji elektroenergetycznych najwyższych napięć 29.3.3. Przykładowe stacje najwyższych napięć prądu przemiennego 30. Wybrane zagadnienia projektowania i budowy stacji elektroenergetycznych 30.2. Krajowy System Elektroenergetyczny Specyfikacja 30.2.1. Warunki systemowe 30.2.2. Czasy likwidacji zakłóceń i wyłączenia 1- i 3-fazowe 30.2.3. Wymagania w zakresie ochrony środowiska 30.2.4. Transformatory i autotransformatory 30.2.5. Układy i urządzenia elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej 30.3. Stacje elektroenergetyczne najwyższych napięć Specyfikacja 30.3.2. Charakterystyka stacji 30.3.3. Dobór schematu głównego 30.3.4. Zasilanie potrzeb własnych 30.4. Urządzenia i aparatura wysokiego napięcia Specyfikacja 30.4.2. Wymagania środowiskowe 30.4.3. Wyłączniki 30.4.4. Odłączniki i uziemniki 30.4.5. Przekładniki 30.4.6. Ograniczniki przepięć 30.4.7. Urządzenia z izolacją gazową 30.5. Fundamenty, uziemienia, drogi wewnętrzne, ochrona stacji elektroenergetycznej 30.5.2. Wykonawstwo mis olejowych i fundamentów pod transformatory 30.5.3. Montaż uziemień stacji elektroenergetycznych napowietrznych 30.5.4. Montaż uziemień rozdzielni wnętrzowych 30.5.5. Remont uziemień na czynnych stacjach energetycznych 30.5.6. Wykonawstwo dróg i placów 30.5.7. Ogrodzenia, bramy, słupki 31. Układy stacji elektroenergetycznych 31.2. Typowe rozwiązania pól rozdzielczych 31.2.2. Pola liniowe 31.2.3. Pola transformatorowe i autotransformatorowe 31.2.4. Pola łącznika szyn 31.3. Szynowe układy połączeń stacji elektroenergetycznych 31.3.2. Układy z pojedynczym systemem szyn zbiorczych 31.3.3. Układy z podwójnym systemem szyn zbiorczych 31.3.4. Układy z potrójnym systemem szyn zbiorczych 31.3.5. Układy wielowyłącznikowe 31.4. Bezszynowe układy połączeń stacji 31.4.2. Układy blokowe 31.4.3. Układy mostkowe 31.4.4. Układy wielobokowe 31.5. Stacje najwyższych i wysokich napięć w izolacji powietrznej 31.6. Konstrukcje wyłączników najwyższych i wysokich napięć 31.7. Konstrukcje odłączników najwyższych i wysokich napięć 31.8. Przykłady nowoczesnych układów stacji wysokich napięć 31.8.1. Układ modułowy z wyłącznikami obrotowymi 31.8.2. Układ mostkowy H z jedną linią zasilającą 31.8.3. Układ pierścieniowy 31.8.4. Układ stacji jednopolowej blokowej liniatransformator z wyłącznikami wysuwanymi 31.8.5. Stacja trzypolowa z wyłącznikiem wysuwanym 31.8.6. Układ mostkowy H4 w wersji bez łącznika w poprzeczce, układ mostkowy H5 31.8.7. Układy zintegrowane 31.8.8. Nowoczesne układy kompaktowe stacji elektroenergetycznych 32. Montaż i ustawianie konstrukcji wsporczych, aparatury i urządzeń na stacjach 32.1.1. Przedmiot, zakres instrukcji i przeznaczenie instrukcji 32.1.2. Podstawowe normy i przepisy związane 32.1.3. Działania zabezpieczające 32.2. Wytyczne bezpieczeństwa i higieny pracy 32.3. Montaż konstrukcji wsporczych 32.3.1. Konstrukcje pod aparaturę 32.3.2. Konstrukcje wysokie 32.3.3. Ogólna charakterystyka robót 32.3.4. Skład i wyposażenie brygady montażu konstrukcji wsporczych 32.3.5. Opis techniczny robót 32.4. Montaż aparatury i urządzeń stacyjnych 32.4.2. Skład i wyposażenie brygady montażu aparatury i urządzeń stacyjnych 32.4.3. Ustawianie i montaż aparatury i urządzeń 32.4.4. Montaż wyłączników 32.4.5. Regulacja i próby działania aparatury 32.4.6. Odbiór techniczny prac montażowych 32.4.7. Zalecenia końcowe 33. Oszynowanie elektroenergetycznych stacji wysokich napięć 33.1.1. Przedmiot, przeznaczenie i zakres instrukcji 33.1.2. Normy, przepisy związane i instrukcje branżowe 33.1.3. Działania zabezpieczające, zagrożenie pożarowe i środowiskowe 33.1.4. Ogólne wytyczne bezpieczeństwa i higieny pracy 33.2. Montaż oszynowania stacji przewodami linkowymi 33.2.1. Skład, wyposażenie brygady montażowej i warunki przystąpienia do montażu oszynowania 33.2.2. Kolejność montażu oszynowania rozdzielni 33.2.3. Montaż oszynowania zawieszonego na łańcuchach izolatorowych odciągowych 33.3. Montaż oszynowania stacji przewodami rurowymi 33.3.1. Uwagi ogólne, skład i wyposażenie brygady montażowej 33.3.2. Podstawowe parametry techniczne przewodów rurowych i osprzętu 33.3.3. Transport i składowanie rur oraz osprzętu 33.3.4. Warunki rozpoczęcia montażu 33.3.5. Szczegółowy opis prac montażowych 33.3.6. Spawanie przewodów rurowych 33.4. Odbiór techniczny prac montażowych 34. Montaż światłowodów na stacjach elektroenergetycznych 34.1.1. Przedmiot, przeznaczenie i zakres instrukcji 34.1.2. Normy, przepisy związane, instrukcje branżowe 34.1.3. Skład i wyposażenie brygad, wytyczne bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrona środowiska 34.2. Prowadzenie przewodów światłowodowych po bramkach stacyjnych 34.2.1. Prowadzenie przewodów po bramkach 34.2.2. Zapasy przewodów i montaż skrzynek połączeniowych 34.3. Układanie przewodów światłowodowych po terenie stacji 34.3.1. Układanie przewodów, budowa kanalizacji pierwotnej i wtórnej 34.3.2. Montaż skrzynek i wykonywanie połączeń skrzynka zapasu kablaskrzynka połączeniowa 34.3.3. Określanie siły uciągu kabla 34.3.4. Zaciąganie kabla 34.3.5. Zapasy i oznaczanie kabla 34.4. Montaż przełącznic światłowodowych 34.5. Zarabianie przewodów i kabli światłowodowych 34.5.1. Wprowadzanie przewodów i kabli do skrzynek połączeniowych 34.5.2. Wprowadzanie kabli do przełącznic 34.5.3. Obrabianie kabla światłowodowego 34.5.4. Układanie tub i segmentów optycznych w skrzynkach i mufach 34.5.5. Przygotowanie pigtaili 34.5.6. Układanie włókien na kasetach spawalniczych 34.6. Spawanie włókien światłowodowych 34.7. Zamykanie skrzynek lub przełącznicy 34.8. Pomiary włókien światłowodowych 35. Obwody wtórne w urządzeniach elektroenergetycznych 35.1.1. Przedmiot, przeznaczenie i zakres instrukcji 35.1.2. Normy, przepisy związane i instrukcje branżowe 35.1.3. Skład, wyposażenie brygady i bezpieczeństwo i higiena pracy przy montażu 35.2. Identyfikacja zacisków aparatury i przewodów 35.2.1. Oznaczanie przewodów elektrycznych barwami lub cyframi 35.2.2. Oznaczanie identyfikacyjne zacisków urządzeń oraz zasady alfanumeryczne 35.3. Montaż aparatury stacyjnej 35.3.1. Prace przygotowawcze 35.3.2. Technologia montażu aparatury i osprzętu na tablicach i w szafkach 35.3.3. Montaż aparatury podstawowej, pomocniczej i osprzętu 35.3.4. Montaż listew zaciskowych 35.4. Montaż szaf typu Combiflex 35.4.1. Modułowa identyfikacja systemu 35.4.2. Technologia montażu 35.4.3. Montaż aparatury i osprzętu poza szafami i tablicami 35.4.4. Układanie przewodów i podłączanie do zacisków listew i aparatów 35.4.5. Układanie rurek instalacyjnych 35.5. Montaż oprzewodowanych szaf i tablic 35.5.1. Transport i składowanie 35.5.2. Montaż szafek kablowych 35.5.3. Montaż szaf i tablic przekaźnikowych, sterowniczych, licznikowych 35.5.4. Liczniki pomiaru energii elektrycznej 35.6. Montaż aparatury systemu sterowania i nadzoru stacji 35.7. Prace wykończeniowe 35.7.1. Uziemienie elementów obwodów wtórnych 35.7.2. Malowanie 35.7.3. Tabliczki identyfikacyjne 35.7.4. Opisy i oznaczenia obwodów oraz aparatury 35.8. Pomontażowe badania odbiorcze 35.8.1. Postanowienia ogólne, warunki przystąpienia do badań i prowadzenia pomiarów 35.8.2. Prowadzenie badań w czasie ruchu próbnego lub eksploatacji wstępnej 35.8.3. Przyrządy pomiarowe, zakres badań dodatkowych, metody badań 35.8.4. Pomontażowe badania i odbiory 35.9. Kompletowanie dokumentacji powykonawczej 36. Rozwój techniki stacyjnej 36.2. Determinanty rozwoju techniki stacyjnej 36.2.1. Niezawodność ruchowa 36.2.2. Racjonalizacja kosztów 36.2.3. Monitoring eksploatacji stacji 36.2.4. Kompaktowość rozwiązań technicznych 36.3. Kierunki rozwoju w budownictwie stacji elektroenergetycznych 36.3.1. Zmniejszanie powierzchni zajmowanej przez rozdzielnię napowietrzną 36.3.2. Wyłączniki izolacyjne 36.3.3. Kompaktowe pola rozdzielcze w izolacji powietrznej 36.4. Moduły mieszane 36.5. Rozdzielnice GIS w wykonaniu zewnętrznym 36.6. Rozdzielnice okapturzone GIS 36.7. Zastępowanie sześciofluorku siarki 36.8. Wyłączniki wysokonapięciowe z CO2 36.9. Próżniowe wyłączniki wysokiego napięcia 36.10. Rozdzielnice GIS pozbawione SF6 36.11. Elementy nowoczesnych systemów monitoringu i sterowania 36.12. Przekładniki niekonwencjonalne 36.13. Nowoczesne przekaźniki zabezpieczeniowe i sterujące 36.14. Urządzenia monitorujące CZĘŚĆ 5. Rachunek ekonomiczny budowy infrastruktury elektroenergetycznej 38. Koszty budowy infrastruktury elektroenergetycznej 38.2. Techniczne i pozatechniczne koszty budowy infrastruktury 38.2.2. Faza opracowania i zatwierdzenia koncepcji 38.2.3. Faza opracowania projektu technicznego i uzyskania pozwolenia na budowę 38.2.4. Faza wykonawstwa 38.2.5. Elementy składowe całkowitego kosztu budowy 38.2.6. Wyznaczenie współczynników charakteryzujących koszty budowy linii elektroenergetycznych 38.3. Metodyka szacowania kosztów budowy infrastruktury elektroenergetycznej 38.3.2. Zgrubne szacowanie kosztów budowy infrastruktury elektroenergetycznej 38.3.3. Ocena kosztu cyklu życia 39. Wybrane metody oceny efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych 39.2. Metody oceny efektywności 39.2.2. Dynamiczne metody oceny 39.2.3. Wybrane metody oceny efektywności inwestycji