Bartosz Szczechowicz PRZEDMIOT EKONOMII O ekonomicznym spojrzeniu na uczestnictwo w turystyce i rekreacji Potrzeby Środki zaspokajania potrzeb Potrzeby turystyczne i rekreacyjne oraz środki ich zaspokajania Nieograniczoność potrzeb a ograniczoność środków ich zaspokajania Ekonomia jako nauka społeczna Turystyka i rekreacja jako przedmiot zainteresowania ekonomistów Wybór między czasem wolnym a czasem pracy Wybór sposobu wykorzystania zasobów naturalnych i antropogenicznych Ekonomia a polityka gospodarcza Mikroekonomia i makroekonomia Dodatek: Jakie są ekonomiczne warunki i czynniki rozwoju turystyki i rekreacji we współczesnym świecie? Bartosz Szczechowicz METODA EKONOMII I PODSTAWOWE NARZĘDZIA ANALIZY EKONOMICZNEJ O sposobach analizowania zjawisk ekonomicznych związanych z turystyką i rekreacją Nauka ekonomii Miejsce ekonomii w systemie nauk Modele ekonomiczne Dane ekonomiczne, mierniki i wskaźniki wielkości ekonomicznych Prezentacja struktury i dynamiki zjawisk ekonomicznych Wskaźniki dynamiki wielkości ekonomicznych Prezentacja zależności między zmiennymi ekonomicznymi Źródła danych ekonomicznych Źródła danych ekonomicznych dotyczących turystyki i rekreacji Założenie ceteris paribus w badaniach ekonomicznych Dodatek: Jak obliczać i interpretować wskaźniki dynamiki wielkości ekonomicznych? RYNEK - MODEL PODSTAWOWY Bartosz Szczechowicz RYNEK I MECHANIZM RYNKOWY O uczestnikach i przedmiocie wymiany na rynku turystycznym i rekreacyjnym Społeczne sposoby alokacji ograniczonych zasobów Rynek jako mechanizm cenowej alokacji ograniczonych zasobów Elementy rynku Popyt Podaż Cena Przedmiot i uczestnicy wymiany rynkowej Dobra i usługi turystyczne i rekreacyjne jako przedmiot wymiany rynkowej Uwagi wstępne Dobra i usługi turystyczne będące przedmiotem wymiany rynkowej Dobra i usługi rekreacyjne będące przedmiotem wymiany rynkowej Przestrzenny wymiar rynku Uczestnicy rynków dóbr i usług turystycznych i rekreacyjnych Pozacenowe czynniki zmian popytu i podaży Pozacenowe czynniki zmian popytu Pozacenowe czynniki zmian podaży Mechanizm rynkowy i równowaga rynku Ceny urzędowe - pozarynkowe sposoby wyznaczania cen Cena maksymalna Cena minimalna Dodatek: Jak dokonuje się pomiaru popytu i podaży na rynkach dóbr i usług turystycznych i rekreacyjnych? Paweł Stelmach WRAŻLIWOŚĆ POPYTU I PODAŻY NA ZMIANĘ CENY I WPŁYW CZYNNIKÓW POZARYNKOWYCH O elastyczności popytu i podaży usług turystycznych i rekreacyjnych Ogólna interpretacja wskaźnika elastyczności Prosta elastyczność cenowa popytu Wyznaczanie wartości wskaźnika prostej elastyczności cenowej popytu Rodzaje popytu o różnej prostej elastyczności cenowej Wartości empiryczne prostej elastyczności cenowej popytu Czynniki prostej elastyczności cenowej popytu Wykorzystanie prostej elastyczności cenowej popytu Mieszana elastyczność cenowa popytu Elastyczność dochodowa popytu Wyznaczanie wartości wskaźnika elastyczności dochodowej popytu Rodzaje produktów o różnej elastyczności dochodowej popytu Wartości empiryczne i wykorzystanie elastyczności dochodowej popytu Elastyczność popytu na usługi turystyczne i rekreacyjne Znaczenie cen i dochodu jako czynników elastyczności popytu na usługi turystyczne i rekreacyjne Elastyczność dochodowa popytu na usługi turystyczne i rekreacyjne Prosta elastyczność cenowa popytu na usługi turystyczne i rekreacyjne Mieszana elastyczność cenowa popytu na usługi turystyczne i rekreacyjne Elastyczność cenowa podaży Wyznaczanie wartości i interpretacja wskaźnika elastyczności cenowej podaży Czynniki i wykorzystanie elastyczności cenowej podaży Elastyczność podaży usług turystycznych i rekreacyjnych Dodatek: Jakie wartości empiryczne przyjmują wskaźniki elastyczności popytu na usługi turystyczne i rekreacyjne? Wartości empiryczne elastyczności dochodowej popytu na usługi turystyczne i rekreacyjne Wartości empiryczne prostej elastyczności cenowej popytu na usługi turystyczne i rekreacyjne KONSUMENT I PRZEDSIĘBIORSTWO NA RYNKU Małgorzata Kryczka KONSUMENT I JEGO ZACHOWANIA RYNKOWE O przesłankach konsumenckich decyzji wyboru dóbr i usług na rynku turystycznym i rekreacyjnym Konsument i jego rola w procesach gospodarczych Maksymalizacja użyteczności dóbr i usług jako cel wyborów rynkowych konsumenta Ograniczenie budżetowe konsumenta - konstrukcja i interpretacja zmian Istota ograniczenia budżetowego konsumenta Linia budżetowa Wpływ zmian dochodu nominalnego i cen dóbr na położenie linii budżetowej Opis preferencji konsumenta przez krzywe obojętności Stan równowagi konsumenta i jego zmiany Stan równowagi konsumenta Zmiany stanu równowagi konsumenta Efekt substytucyjny i efekt dochodowy zmian cen dóbr i usług Preferencje konsumentów usług turystycznych i rekreacyjnych oraz ich uwarunkowania Ekonomiczne i pozaekonomiczne uwarunkowania konsumpcji usług turystycznych i rekreacyjnych Dodatek: Czy preferencje nabywców produktów turystycznych i rekreacyjnych się zmieniają? Bartosz Szczechowicz PRZEDSIĘBIORSTWO - CELE I FORMY ORGANIZACYJNE O przedsiębiorstwach zaspokajających potrzeby turystyczne i rekreacyjne oraz ich formach organizacyjnych Przedsiębiorca i właściciel kapitału oraz ich role w gospodarce Przedsiębiorstwo i jego formy instytucjonalne Istota przedsiębiorstwa Klasyfikacja przedsiębiorstw według własności Klasyfikacja przedsiębiorstw według formy prawnej Klasyfikacja przedsiębiorstw według wielkości Klasyfikacja przedsiębiorstw według przedmiotu działalności Formy instytucjonalne przedsiębiorstw turystycznych i rekreacyjnych Specyfika przedsiębiorstw turystycznych i rekreacyjnych Klasyfikacja przedsiębiorstw turystycznych według własności, formy prawnej i wielkości Klasyfikacja przedsiębiorstw turystycznych według przedmiotu działalności Klasyfikacja przedsiębiorstw rekreacyjnych według własności, formy prawnej i wielkości Klasyfikacja przedsiębiorstw rekreacyjnych według przedmiotu działalności Maksymalizacja zysku jako cel działania przedsiębiorstwa Dwa spojrzenia na kategorię zysku: zysk księgowy i zysk ekonomiczny Dodatek: Jaki jest poziom zysków przedsiębiorstw działających w sektorze usług turystycznych i rekreacyjnych (w świetle sprawozdań spółek giełdowych)? Bartosz Szczechowicz PRODUKCJA, KOSZTY I ZYSK PRZEDSIĘBIORSTWA O działalności gospodarczej jako źródle przychodów, kosztów i zysku przedsiębiorstw turystycznych i rekreacyjnych Produkcja dóbr materialnych i usług jako przedmiot działalności gospodarczej Funkcja produkcji i całkowity koszt produkcji Funkcja produkcji Całkowity koszt produkcji Miary kosztów i ich wykorzystanie Koszty stałe i koszty zmienne Przeciętny koszt całkowity i koszt krańcowy Koszty w krótkim i długim okresie - efekty skali produkcji Okres krótki versus okres długi Korzyści i niekorzyści skali produkcji Struktura kosztów w przedsiębiorstwach produkcyjnych i usługowych Przychód krańcowy i decyzje maksymalizujące zysk Zysk względem wielkości produkcji Wyznaczanie wielkości produkcji maksymalizującej zysk Maksymalizacja zysku w przedsiębiorstwach produkcyjnych i usługowych Dodatek: Jaki jest poziom i jaka jest struktura przychodów i kosztów w przedsiębiorstwach świadczących usługi turystyczne i rekreacyjne (w świetle sprawozdań spółek giełdowych)? RYNKI PRODUKTÓW I CZYNNIKÓW PRODUKCJI. RYNEK PIENIĄDZA Bartosz Szczechowicz FORMY RYNKU I ICH CHARAKTERYSTYKA O konkurowaniu i warunkach realizacji zysku przez sprzedających dobra i usługi na rynku turystycznym i rekreacyjnym Ogólna charakterystyka modeli struktur rynku Model konkurencji doskonałej Charakterystyka modelu Kształtowanie się przychodów przedsiębiorstwa Maksymalizacja zysku przedsiębiorstwa Przedsiębiorstwo w krótkim i długim okresie Model monopolu Charakterystyka modelu Kształtowanie się przychodów przedsiębiorstwa Maksymalizacja zysku przedsiębiorstwa Dyskryminacja cenowa Społeczne skutki istnienia monopoli i polityka antymonopolowa państw Model konkurencji monopolistycznej Charakterystyka modelu Kształtowanie się przychodów i maksymalizacja zysku przedsiębiorstwa Przedsiębiorstwo oraz gałąź w krótkim i długim okresie Różnicowanie produktów i działania promocyjne przedsiębiorstw Model oligopolu Charakterystyka modelu Skłonność i przeciwwskazania do zmowy Zachowania przedsiębiorstw w warunkach oligopolu Pozostałe cechy oligopolu Czynniki warunkujące strukturę rynku usług turystycznych i rekreacyjnych Dodatek: Jakie są podmiotowe struktury subrynków turystycznych i rekreacyjnych? Rynek przewozów pasażerskich Rynek przewozów pasażerskich kolejowych Rynek przewozów pasażerskich lotniczych Rynek usług hotelarskich Rynek usług organizacji imprez turystycznych Małgorzata Kryczka RYNKI CZYNNIKÓW PRODUKCJI O roli i udziale czynników produkcji w tworzeniu produktów turystycznych i rekreacyjnych Praca, kapitał, ziemia i technologia jako przedmiot wymiany Rynek pracy Popyt na pracę Podaż pracy Równowaga rynku pracy Rynek kapitału Rynek ziemi Znaczenie pracy, kapitału i ziemi w procesie świadczenia usług turystycznych i rekreacyjnych Rynek technologii Znaczenie technologii w rozwoju turystyki i rekreacji Dodatek: Jaki jest poziom płacy na krajowym rynku turystycznym? Renata Seweryn RYNEK PIENIĄDZA O roli pieniądza w kształtowaniu podaży i popytu n a usługi turystyczne i rekreacyjne Pieniądz i jego funkcje Istota i właściwości pieniądza Funkcje pieniądza Etapy ewolucji (formy) pieniądza Pieniądz w obrocie gotówkowym Pieniądz w obrocie bezgotówkowym Składowe i wymiary podaży pieniądza Podaż pieniądza i jej podstawowe składowe Agregaty pieniężne Kreacja pieniądza i jej kontrola Kreacja pieniądza przez bank centralny i banki komercyjne Czynniki wpływające na wielkość podaży pieniądza Popyt na pieniądz - motywy i determinanty Rola stopy procentowej w równoważeniu rynku pieniądza Stopa procentowa Procesy dostosowawcze na rynku pieniądza Stopa procentowa jako instrument polityki pieniężnej Rola banków i instytucji finansowych w korzystaniu z usług turystycznych Dodatek: Czy wysokość stopy procentowej może wpływać na rynek usług turystycznych? BRANŻOWY I REGIONALNY WYMIAR GOSPODAROWANIA Katarzyna Czernek PROCESY GOSPODARCZE NA POZIOMIE BRANŻY I REGIONU O branżowym i regionalnym wymiarze turystyki i rekreacji jako działalności gospodarczej Mezoekonomia i przedmiot jej analiz Branża turystyczna i rekreacyjna - delimitacja i cechy Istota i wymiary delimitacji branż Delimitacja branży turystycznej i rekreacyjnej Cechy branży turystycznej i rekreacyjnej Region turystyczny i jego delimitacja Procesy konkurencyjne i kooperacyjne w branży i w regionie Konkurencja Kooperacja Koopetycja Uwarunkowania kooperacji i konkurencji w branży i regionie Uwarunkowania konkurencji Uwarunkowania kooperacji Egzo- i endogeniczne uwarunkowania kooperacji w świetle badań empirycznych Formy współpracy w branży i regionie Dodatek: Jak współpracują ze sobą podmioty w regionie turystycznym? ROLA PAŃSTWA W PROCESIE GOSPODAROWANIA - ŚRODKI ODDZIAŁYWANIA I ICH SKUTECZNOŚĆ Małgorzata Kryczka GOSPODARKA JAKO CAŁOŚĆ ZORGANIZOWANA O miejscu turystyki i rekreacji w gospodarce Gospodarka i jej główne składowe Istota gospodarki Sfera realna gospodarki Sfera regulacji gospodarki Typy gospodarek ze względu na własność zasobów i mechanizmy regulacyjne Kryteria różnicujące gospodarki Gospodarka rynkowa Gospodarka planowa Gospodarka mieszana Ruch okrężny jako obraz funkcjonowania gospodarki (model gospodarki prostej) Sektor turystyki i rekreacji jako element gospodarki Turystyka i rekreacja jako sektor gospodarki Sektor turystyki i rekreacji w Polskiej Klasyfikacji Działalności Gospodarka turystyczna i rekreacyjna Rola oszczędności i inwestycji w odtwarzaniu procesów gospodarczych Inwestycje przedsiębiorstw turystycznych i rekreacyjnych oraz źródła ich finansowania Wielkość, struktura i dynamika inwestycji turystycznych i rekreacyjnych Rodzaje inwestycji turystycznych i rekreacyjnych Źródła finansowania inwestycji turystycznych i rekreacyjnych Ruch okrężny z udziałem instytucji państwa (model gospodarki zamkniętej) Ruch okrężny z udziałem podmiotów zagranicznych (model gospodarki otwartej) Dodatek: Jakie znaczenie w Polskiej Klasyfikacji Działalności ma opis sektora turystyki i rekreacji? Łukasz Nawrot, Piotr Zmyślony ROLA PAŃSTWA W GOSPODARCE O wpływie państwa na funkcjonowanie i rozwój sektora turystyki i rekreacji Pojęcie państwa Funkcje państwa i ich wpływ na gospodarkę Rola państwa w kształtowaniu sfery realnej i regulacyjnej gospodarki Funkcja tworzenia porządku prawnego i instytucjonalnego Funkcja alokacyjna Funkcja stabilizacyjna Funkcja redystrybucyjna Negatywne oddziaływanie państwa Zawodność rynku Obszary zawodności rynku Zawodność konkurencji Niekompletność i brak rynków niektórych produktów Asymetria informacji Dobra publiczne i ich dystrybucja Efekty zewnętrzne w działalności gospodarczej i ich skutki ekonomiczne Rola państwa w ochronie zasobów środowiska przyrodniczego i dóbr kultury Znaczenie inwestycji infrastrukturalnych państwa dla rozwoju turystyki i rekreacji Dodatek: Czy promocja turystyczna wywołuje efekty zewnętrzne? Renata Seweryn DOCHODY I WYDATKI PAŃSTWA O dochodach i wydatkach państwa związanych z rozwojem turystyki i rekreacji Źródła i rodzaje dochodów państwa Rodzaje dochodów budżetowych Podatki jako podstawowe źródło dochodów państwa Podatek i jego elementy Rodzaje podatków Stopa podatkowa a wpływy z podatków Polskie rozwiązania podatkowe stosowane wobec świadczących usługi turystyczne i rekreacyjne Podatek dochodowy od osób fizycznych Podatek dochodowy od osób prawnych Podatek od towarów i usług Podatek od nieruchomości Opłata miejscowa Istota i klasyfikacje wydatków publicznych Pojęcie wydatków publicznych Podział wydatków publicznych Wzrost wydatków publicznych a opór wobec podatków Wydatki państwa związane z turystyką i rekreacją Budżet państwa Istota budżetu państwa Saldo budżetu państwa Funkcje i zasady budżetowe Deficyt budżetowy i źródła jego finansowania Przyczyny i skutki istnienia deficytu budżetowego Źródła finansowania deficytu budżetowego Instrumenty zaciągania długu publicznego i sposoby zarządzania nim Jaką rolę w finansowaniu turystyki i rekreacji pełnią fundusze celowe ? Małgorzata Kryczka DOCHÓD NARODOWY I JEGO POMIAR O źródłach dochodów i wydatkach społeczeństwa na turystykę i rekreację Produkt krajowy brutto jako miara produkcji wytworzonej w gospodarce krajowej Istota produktu krajowego brutto Metody szacowania PKB Funkcje PKB Wielkość i struktura wydatków konsumpcyjnych na dobra i usługi turystyczne i rekreacyjne Produkt narodowy brutto jako miara wielkości dochodów obywateli danego kraju Dochód narodowy jako wielkość dochodu wytworzonego i podzielonego Udział turystyki i rekreacji w tworzeniu i podziale dochodu narodowego PKB per capita jako miara dobrobytu Alternatywne miary dobrobytu (w kontekście wartości czasu wolnego i wartości środowiska) Zmiana realnego PKB jako miara wzrostu gospodarczego Dodatek: Czy PKB można szacować dla regionów ZMIANY OGÓLNEGO POZIOMU CEN I ZATRUDNIENIA W GOSPODARCE Robert Wojciech Włodarczyk, Witold Zych INFLACJA I JEJ ZNACZENIE GOSPODARCZE O wpływie zmian poziomu cen w gospodarce na sytuację uczestników rynku turystycznego i rekreacyjnego Poziom cen w gospodarce Wskaźniki cen Podstawowe wskaźniki cen Stopa inflacji bazowej i jej miary Wskaźniki zmiany cen w wybranych sektorach gospodarki Parytet siły nabywczej Zmiany poziomu cen usług turystycznych i rekreacyjnych Inflacja i jej przyczyny Istota i rodzaje inflacji Przyczyny inflacji Koszty inflacji Charakter inflacji a jej negatywne skutki Negatywne skutki inflacji niezrównoważonej i nieantycypowanej Korzyści z inflacji Możliwości przeciwdziałania inflacji Czynniki kształtujące poziom cen usług turystycznych i rekreacyjnych Czynniki mikroekonomiczne Czynniki makroekonomiczne Zmiany cen a poziom kosztów utrzymania - podsumowanie Dodatek: Jaka jest struktura koszyka inflacyjnego w Polsce? Robert Wojciech Włodarczyk, Witold Zych POZIOM ZATRUDNIENIA W GOSPODARCE I CZYNNIKI JEGO ZMIAN O sytuacji sektora usług turystycznych i rekreacyjnych w warunkach zmian na rynku pracy Zasób pracy i współczynnik aktywności zawodowej Rynek pracy a zasób siły roboczej Pomiar aktywności zawodowej, zatrudnienia, bezrobocia Źródła danych o rynku pracy i bezrobociu Poziom i struktura zatrudnienia w sektorze usług turystycznych i rekreacyjnych Istota i rodzaje bezrobocia Istota i pomiar bezrobocia Rodzaje bezrobocia Przyczyny bezrobocia w świetle funkcjonowania rynku pracy Bezrobocie w warunkach równowagi i nierównowagi rynku pracy Pozostałe przyczyny bezrobocia Korzyści i koszty bezrobocia Administracyjne metody wpływu na poziom bezrobocia Związki zawodowe wobec zmian na rynku pracy Konsekwencje regulacji zawodów dla funkcjonowania rynku usług turystycznych i rekreacyjnych Dodatek: Jaki jest wpływ rynku pracy na stan zatrudnienia w sektorze usług turystycznych i rekreacyjnych? INSTYTUCJE FINANSOWE W GOSPODARCE Andrzej Hadzik, Bartosz Szczechowicz, Witold Zych, Danuta Żylak ROLA SYSTEMU FINANSOWEGO W UZGADNIANIU OSZCZĘDNOŚCI I INWESTYCJI O instytucjach finansowych i ich wpływie na funkcjonowanie sektora usług turystycznych i rekreacyjnych System finansowy i jego instytucje Istota i funkcje systemu finansowego Rynki finansowe Instytucje pośrednictwa finansowego Instytucje nadzoru finansowego System finansów publicznych Rynek ubezpieczeń Rynki finansowe Rynek obligacji Rynek akcji Ubezpieczenia i instytucje ubezpieczeniowe oraz ich rola w podejmowaniu decyzji gospodarczych Ryzyko jako przedmiot ubezpieczenia Ubezpieczenia: klasyfikacja, funkcje, zasady Podstawowe instytucje rynku ubezpieczeń Rola ubezpieczeń w podejmowaniu decyzji gospodarczych Ubezpieczenia od ryzyka uczestników rynku usług turystycznych i rekreacyjnych Ryzyko na rynku turystycznym i rekreacyjnym Ochrona ubezpieczeniowa organizatorów turystyki i pośredników turystycznych Ubezpieczenia turystyczne i rekreacyjne Instytucje pośrednictwa finansowego Banki komercyjne Fundusze inwestycyjne Pozostałe instytucje pośrednictwa finansowego Rodzaje kredytów Kredyty dla podmiotów gospodarczych Kredyty dla osób fizycznych Funkcjonowanie rynku funduszy pożyczkowych Jakie są źródła finansowania podróży turystycznych? GOSPODARKA W DŁUGIM I KRÓTKIM OKRESIE Jadwiga Berbeka PRODUKCJA I DŁUGOOKRESOWY WZROST GOSPODARCZY O poziomie życia gospodarstw domowych oraz ekonomicznych czynnikach sprzyjających uczestnictwu społeczeństwa w turystyce i rekreacji Długookresowy wzrost gospodarczy Produkcyjność i jej wpływ na poziom życia społeczeństwa Czynniki decydujące o produkcyjności Zasoby naturalne Kapitał rzeczowy Kapitał ludzki Wiedza technologiczna Warunki i czynniki wzrostu gospodarki turystycznej i rekreacyjnej Koszty wzrostu gospodarczego Instrumenty polityki gospodarczej państwa w zakresie wspierania wzrostu gospodarczego Dodatek: Jak wdrażanie idei zrównoważonego wzrostu gospodarczego wpływa na rozwój destynacji turystycznych? Bartosz Szczechowicz FUNKCJONOWANIE GOSPODARKI W KRÓTKIM OKRESIE O zmienności koniunktury gospodarczej i jej wpływie na zaspokajanie potrzeb turystycznych i rekreacyjnych społeczeństwa Krótkookresowe wahania aktywności gospodarczej Istota modelu zagregowanego popytu i zagregowanej podaży Popyt zagregowany (AD) Podaż zagregowana (AS) Podaż zagregowana w krótkim i długim okresie Czynniki zmian długo- i krótkookresowej podaży zagregowanej Równowaga krótko- i długookresowa Wahania aktywności gospodarczej pod wpływem zmian AD i AS Pozytywne oraz negatywne szoki popytowe i podażowe Wahania aktywności gospodarczej na skutek negatywnego szoku popytowego Wahania aktywności gospodarczej na skutek negatywnego szoku podażowego Koniunktura gospodarcza a uczestnictwo gospodarstw domowych w turystyce i rekreacji Identyfikacja wahań gospodarczych w skali gospodarki krajowej Uczestnictwo w turystyce i rekreacji w obliczu recesji w gospodarce krajowej Efekty mnożnikowe Instrumenty polityki gospodarczej państwa w zakresie stabilizowania gospodarki Dodatek: Czy w gospodarce turystycznej występują efekty mnożnikowe? GOSPODARKA OTWARTA - PODSTAWOWE POJĘCIA I ZALEŻNOŚCI Karolina Nessel GOSPODARKA OTWARTA I KORZYŚCI Z WYMIANY Z ZAGRANICĄ O rozwoju turystyki i rekreacji w warunkach rosnącej otwartości gospodarki krajowej Międzynarodowe przepływy dóbr, usług i kapitału Efekty uczestnictwa społeczeństw w międzynarodowym rynku turystycznym i rekreacyjnym Przyczyny handlu zagranicznego Korzyści z handlu zagranicznego Wpływ eksportu netto na stan gospodarki krajowej Udział usług w obrotach handlu międzynarodowego Znaczenie eksportu i importu usług turystycznych i rekreacyjnych dla międzynarodowej wymiany handlowej i gospodarki krajowej Polityka handlowa Ograniczanie importu Wspieranie eksportu Rola Światowej Organizacji Handlu Dodatek: Jakie jest znaczenie gospodarcze bilansu turystycznego? Karolina Nessel WPŁYW WARUNKÓW I CZYNNIKÓW WYMIANY Z ZAGRANICĄ NA GOSPODARKĘ KRAJOWĄ O turystyce i rekreacji w aspekcie kształtowania się cen w transakcjach międzynarodowych Rynek walutowy - struktura i mechanizm równowagi Systemy kursu walutowego Rozwój systemów kursu walutowego Współczesne systemy kursu walutowego Zalety i wady sztywnych oraz płynnych kursów walutowych Rola kursu walutowego w kształtowaniu się warunków wymiany na rynku usług turystycznych Wpływ kursu walutowego na międzynarodową działalność gospodarczą Wpływ kursu walutowego na konkurencyjność cenową usług turystycznych Bilans płatniczy państwa i jego składniki Równowaga bilansu płatniczego Przywracanie równowagi bilansu płatniczego w systemie kursu sztywnego Przywracanie równowagi bilansu płatniczego w systemie kursu płynnego Wpływ wymiany usług turystycznych na bilans płatniczy państwa Dodatek: Jaki jest wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na rozwój krajowej gospodarki turystycznej i rekreacyjnej? W STRONĘ GOSPODARKI GLOBALNEJ Wiesław Alejziak EUROPEJSKA UNIA GOSPODARCZA I WALUTOWA A RYNEK GLOBALNY O funkcjonowaniu i rozwoju sektora turystyki i rekreacji w warunkach globalizacji gospodarki Płaszczyzny i formy integracji międzynarodowej Ekonomiczny i polityczny wymiar integracji międzynarodowej Integracja gospodarcza i jej formy Teorie integracji gospodarczej w kontekście współpracy międzynarodowej w sferze turystyki i rekreacji Integracja europejska oraz zasady funkcjonowania Unii Europejskiej Geneza i rozwój integracji europejskiej Powstanie i rozwój Unii Europejskiej Najważniejsze instytucje Unii Europejskiej Polityka gospodarcza Unii Europejskiej Założenia polityki gospodarczej oraz budżet Unii Europejskiej Koordynacja polityki gospodarczej Unii Europejskiej Unia gospodarcza i walutowa jako rezultat integracji europejskiej - próba oceny z perspektywy jej znaczenia dla rozwoju turystyki Polityka Unii Europejskiej w sferze turystyki i rekreacji Turystyka i rekreacja jako przedmiot zainteresowania UE Ekonomiczny wymiar turystyki i rekreacji w Unii Europejskiej Podstawowe cele oraz podmioty realizujące politykę turystyczną w Unii Europejskiej Gospodarka globalna i perspektywy jej rozwoju Globalizacja jako megatrend gospodarczy Gospodarka globalna i jej dominujące pola wzrostu Globalizacja gospodarki a inne megatrendy rozwojowe Podmioty gospodarki globalnej oraz liderzy światowego rynku usług turystycznych i rekreacyjnych Korporacje transnarodowe oraz ich znaczenie w gospodarce globalnej Korporacje transnarodowe na rynku turystycznym i rekreacyjnym Rola i znaczenie organizacji międzynarodowych w rozwoju turystyki i rekreacji Dodatek: Jakie jest znaczenie współpracy transgranicznej i euroregionów dla rozwoju turystyki?