Trawienie i przemiana materii - Ewa Forstenberg, Jadwiga Hamułka 1.1. Metabolizm - wprowadzenie l.2. Układ pokarmowy - budowa, funkcje 1.3. Trawienie i wchłanianie składników pokarmowych 2. Reakcja organizmu na wysiłek fizyczny - Hubert Krysztofiak, Andrzej Ziemba 2.7. Skurcz mięśni 2.2. Przemiany energetyczne 2.3. Morfologiczne i metaboliczne cechy włókien mięśniowych Ż.4' Pobieranie tlenu w trakcie wysiłku 2.5. Regulacja pracy serca i układu krążenia podczas wysiłku 2.6. Podsumowanie 3. Adaptacja do wysiłku fizycznego i metody oceny Wydolności fizycznej - Hubert Krysztofiak, Andrzej Ziemba Przystosowanie do wysiłku fizycznego Adaptacją układu krążenia do wysiłku Zmiany metabolizmu energetycznego pod wpływem regularnych wysiłków Granice przystosowania Testy wysiłkowe Pomiar wskaźników wydolności fizycznej Pobieranie tlenu w czasie wysiłku testowego Zmiany stężenia mleczanu we krwi w czasie wysiłku Metody wyznaczania obciążenia progowego Biochemia wysiłku fizycznego - Tomasz Podgórski 4.l. Metabolizm substratów energetycznych (systemy energetyczne związane z wysiłkiem) 4.Ż. Skurcz mięśnia 9 5. Bilans energetyczny- Barbara Frączek, Maria Gacek 5.1. Podstawy bilansu energetycznego 5.Ż. Zapotrzebowanie na energię 5.3. Wartość energetyczna produktów i potraw 5.4. Bilans energetyczny w sporcie Planowanie aktywności fizycznej dla osób klinicznie zdrowych - Anna Jegier Korzyści regularnej aktywności fizycznej Podstawy kwalifikacji do regularnej aktywności fizycznej Anna Kopiczko 7.7. Koncepcja składu ciała człowieka 135 7.2. Przegląd metod stosowanych w ocenie składu ciała 8. żywienie, Wysiłek fizyczny i geny - Marek Sawczuk, Paweł Cięszczyk, Agnieszka Maciejewska-Skrendo Struktura i funkcja mięśni szkieletowych Pułap tlenowy Zdolność organizmu do detoksykacji i radzenia sobie ze stresem oksydacyjnym Zakres i intensywność reakcji zapalnej uruchamiane w odpowiedzi na wysiłek 764 8.6. Prawdopodobieństwo pojawienia się uszkodzeń układu ruchu Dopasowanie sposobu odżywiania do potrzeb organizmu oraz utrzymanie optymalnej masy ciała Nietolerancje pokarmowe Budowa i skład ciała człowieka _ Jadwiga Charzewska, Makroskladniki pokarmowe - bialko - Dariusz Włodarek Białko jako składnik pokarmowy Zródła białka o wysokiej wartości odżywczej Zapotrzebowanie na białko osób aktywnych fizycznie ZawartośĆ białka w diecie - konsekwencje zdrowotne Makroskladniki pokarmowe _ Węglowodany _ Andrzej Ziemba, lzabela Grabowska 10.1. Budowa i rodzaje węglowodanów 70.2. Wykorzystanie węglowodanów 10.3. Przemiany glukozy w organizmie 10.4. Wykorzystanie energii 10.5. Strategie żywieniowe Żoo Makroskladniki pokarmowe * tluszcze _ Juliusz Przysławski . Kwasy tłuszczowe _ charakterystyka ogólna. Kwasy tłuszczowe nasycone Kwasy tłuszczowe jednonienasycone Kwasy tłuszczowe wielonienasycone l l.6. Zgtaczenie tluszczów w żyr,vieniu człowieka _ zapotrzebowanie ||.7 . Tłuszcze pokarmowe Wartość odżywcza produktów spożywczych _ Mirosław Pysz . Wartość odżywczaproduktów spoŻywczych - polskie zalecenia żywieniowe Zalecenia żywieniowe ekspertów Uniwersytetu Harvarda Szwajcarska Piramida Zywienia dla sportowców Witaminy w żywieniu osób aktywnych fizycznie _ Beata Prżygoda l3_1. Tiamina 13.2. Ryboflawina t3.3. Niacyna 13.4. Kwas pantotenowy 13.5. Biotyna 13.6. Witamina l3.7. Foliany I3.8. Witamina B,, (kobalamina) 13.9. Witamina C 13.10. Witamina A 13.11. Witamina D 13.12. Witamina E 13.13. Witamina K 14. Składniki mineralne w żywieniu osób aktywnych fizycznie _ Małgorzata Schlegel-Zawadzka |4'2. Normy żywienia l4.3. Znaczenie makro- i mikropierwiastków w organizmie = l4.4. Udział składników mineralnych w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej = r4.5. Biodostępność składników mineralnych 14.6. Źródła pokarmowe składników mineralnych 15. Woda i elektrolity podczas wysilku fizycznego - Tomasz Mikulski 15.z. Podstawy _ zapotrzebowanie na płyny 15.3. Profilaktyka odwodnienia, czyli właściwe nawadnianie w każdej sytuacji 15.4. Kontrola nawodnienia 15.5. Konsekwencje niewłaściwego nawodnienia 75.7. Podawanie płynów drogą dożylną 15.8. Sportowiec kategorii masters l6. Wpływ diety na równowagę kwasowo-zasadową organizmu - Kazimierz Ciechanowski 16.1. Znaczenie równowagi kwasowo-zasadowej 16.Ż. Badanie równowagi kwasowo-zasadowej 16.3' Żródla kwasów i zasad w organizmie |6.4. Dieta zakwaszająca, dieta alkalizująca 16.5. Neutralizacja zakwaszające diery 19. Zaburzania - Wojciech Zywienie. wysiłek fizyczny i układ odpornościowy - Agnieszka Zembroń_Łacny, Joanna orysiak Zywienie immunomodulujące w sporcie rs. Wolne rodniki w wysilku flzycznym - Agnieszka Zembroń_Łacny 18.2. Wolne rodniki i adaptacja do wysiłku fizycznego 18.3. Wolne rodniki i antyoksydanty przewodu pokarmowego U osób aktywnych fizycznie i sportowców Marlicz, lgor Łoniewski . oś mózg-jelito Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego Mikroobiota jelitowa a Wysiłek fizyczny - lgor Łoniewski, Wojciech Marlicz Mikrobiota przewodu pokarmowego Dysbioza Wysiłek fizyczny a mikrobiota Modyfikacja mikrobioty - dieta, pre- i probioryki Alelgia na pokarmy i nietolerancje pokarmowe - Zbigniew Bartuzi Epidemiologia Patogeneza alergii na pokarmy Alergeny Reakcja alergiczna 21.7. Diagnostyka 21.8. Leczenie Ż7.9. Patogeneza nietolerancji pokarmowych 21.10. Diagnostyka i leczenie 22. Zaburzenia orlźywiania _ Maria Daria Domańska_Senderowska Gacek, 22.1. Wprowadzenie 457 22.2. Specyficzne zaburzenia odżywiania 458 22-3. Wybrane niespecyficzne zaburzenia odżywiania 465 ?2.4. Zaburzenia odżywiania w sporcie 471 22-5. Dietoterapia w zaburzeniach odżywiania 474 23. Alkohol a sport - Maria Gacek . 23.2. Zdrowotne konsekwencje nadużywania napojów alkoholowych 23.3. Patoftzjologiczne właściwoścail koholu a sport 23.4. Neurotoksyczne właściwości alkoholu 23'5. Alkohol a wydolność fizyczna 24. Zalacenia żywioniowe dla osób aktywnych fizycznie _ Barbara Frączek 24.|. Specyfika żywienia sportowców 24.2. Jakościowe zalecenia żywieniowe 24'3. Ilościowe rekomendacje żywieniowe 24.4. Aktualne trendy i kontrowersje 25. Przygotowanie do wysilku _ Florentyna Tyrała, Aleksandra Pięta Barbara Frączek Ż5.1. Rola makroskładników spożywanych przed wysiłkiem w zapewnieniu dostępności energii w czasie jego trwania 25.z. Węglowodany najwazniejszym składnikiem pokarmowym w posiłku przed wysiłkiem 25.3. Cechy posiłku przedtreningowego 25.4. Przekąski przed treningiem 25.5. co naleł jeść podczas Ćwiczeń, treningów i zawodów? 25.6. Strategie żywieniowe a wspomaganie wysiłku 26. Regeneracja powysilkowa - Anna Książek, Aleksandra Zagrodna, Małgorzata Słowińska-Lisowska 26.l. Strategia żywieniowa w okresie powysilkowym 26.2. Węglowodany a regeneracja powysiłkowa Ż6.3. Białko a regeneracja powysiłkowa 26.4' Nawadnianie a regeneracja powysiłkowa Ż6.5. Posiłki usprawniające regenerację powysiłkową 27. Strategie żywieniowe wplywające na masę i skład ciała * redukcja masy, ciala _ Barbara Frączek 27.1.Metodyka planowania diety redukcyjnej 27.2. Diery alternatywne w redukcji masy ciala 27.3. Wybrane mechanizmy regulowania metabolizmu tkanki tłuszczowej 27.4. Wpływ diety i wysiłku fizycznego na utratę tkanki tłuszczowej z7.5. Przykładowe jadłospisy diery redukryjnej 28. strategie żywieniowo wpływające na masę i sklad ciała zawiększanie mięśniowei _ Krzysztof Durkalec-Michalski 28'2. Molekularne mechanizmy oddziałujące na wzrost hipertrofii i siły mięśniowej 28.3. Bilans i wydatki energetyczne a rozwój masy, sily i wytrzymałości mięśniowei Ż8.4. Makroskładniki diety w stymulacji masy' sily, mory i wytrzymałości siłowej 28.5. Strategia dietetyczna dla kulturysty lub zawodnika trenującego sporty siłowe w przygotowawczym okresie treningowym, ukierunkowanym na zwiększenie hipertrofii i siły mięśniowej 29. Z:y,wienie dzieci i młodzieży uprawiaiącei sport - Barbara Frączek, Maria Gacek 29.2. Potrzeby energetyczne 29.3. Węglowodany podstawowym źródlem energii 29.4. Białka i tłuszcze w diecie dzieci i młodzieży 29.5. żywienie okołowysiłkowe i strategia nawadniania organizmu 29.6. Zywienie w okresie regeneracji powysiłkowej Ż9.7. Rozważne stosowanie suplementacji diery 30. Kobieta sportowiec: czy kobiety uprawiaiące sport Wyczynowo maią specialne Wymagania żywieniowe? - Jadwiga Malczew ka_Lenczowska 30.Ż. Problem niedokrwistości i niedoboru żelaza wśród kobiet uprawiających sport wyczynowo 30.3. Niedostateczna dostępność energii u kobiet uprawiających sport wyczynowo (triada sportsmenek) 3l. Spońowiec z cukrzycą - Andrzej Gawrecki, Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz 633 31.1. Czy osoba z cukrzycą może uprawiać sport? 31.2. Dieta i insulinoterapia u chorych na cukrzycę uprawiających sport 32. $portowiec wegetarianin - Damian Parol 32.2. Definicja diet wegetariańskich 32.3. Zapotrzebowanie energetyczne 33. Dieta w profilaktyce i leczeniu chorób przewleklych - Magdalena Makarewicz-Wujec, Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska 33.2. Dieta w cukrzycy 33.3. Dieta w nadciśnieniu tętniczym 33.4. Dieta w osteoporozie 33.5. Dieta w astmie oskrzelowej 34. Dieta w profilaktyce i leczeniu zaburzeń lipidowych - Daniel Śliż, Damian Parol, Artur Mamcarz 34.2. Podział zaburzeń lipidowych 34.3. wybrane elementy diety w zaburzeniach lipidowych 35. Dieta w profilaktyce i leczeniu hiperurykemii u sportowców - Marcin Wełnicki, Damian Parol, Artur Mamcarz 35.1. Definicja hiperurykemii i dny moczanowej 35.2. Etiologia hiperurykemii i dny moczanowej 35.3. Dieta w hiperurykemii 36. Bieta w profllaktyce ileczeniu niedoboru żelaza u sportowcóW _ Jarosław Krzywański, Barbara Frączek 36.2. Zasoby i metabolizm żelaza w organizmie 36.3. Biodostępność żelaza 36.4. Żródła żelaza w produktach spożywczych 36.5. Zapotrzebowanie na żelazo 36.6. Zywieniowe leczenie niedoboru żelaza 36.7. Przykladowe jadłospisy 37. Wybrane diety alternatywne i koncepcje żywieniowe - Ewa Stachowska, Joanna Palma, Maria Gacek, Barbara Frączek 37.1. Wprowadzenie 37.2. Dieta ketogenna (niskowęglowodanowa/wysokotłuszczowa) 37.3. Dieta intermittent fasting 37.4. Dieta paleoliryczna (paleo) 37.5. Dieta wysokobialkowa 37.6. Dieta wysokowęglowodanowa 37.7. Dieta bezglutenowa 38. Poradnictwo dietetyczne oparte na dowodach naukowych - Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska 38.1. Definicje diety i dietetyki 39. Psychologia i odżywianie - ograniczenia w procesie redukcji masy ciała - lzabella Bednarczyk-Bochenek 39.1. Nadmiarowe kilogramy - problem'wieloaspektowy 3g.Ż.Kontro1owaneczya!tomatyczne-osperyficezachowńżywieniowych 39.3. Zmiana zachowań żywieniowych _ proces rozłożony w czasie 39.4. Strategie środowiskowe: sprzymierzeniec czy pułapka 7 Suplement diety w sporcie _ Jarosław Krzywański, Łukasz Jaśkiewicz, Urszula Somow, lgor Łoniewski, Hubert Krysztofiak 40.z. Klasyfikacje suplementów diety 40'3. Kryteria oceny skuteczności w sporcie Suplementy diety potencjalnie skuteczne w sporcie Suplemenry diety stosowane ze wskazań lekarskich Suplementacia i żywiemie a doping - Andrzej Pokrywka, Piotr Tomaszewski Suplemenry i odżywki zanieczyszczone lub zafałszowane środkami dopingującymi Lista substancji i metod zabronionych w sporcie odpowiedzialność za złamanie reguł antydopingowych Minimalizowanie ryzyka pozytywnych wyników badan antydopingowych Zywność jako potencjalne źródlo pozytywnego wyniku badan antydopingowych Wlewy doźylne _ kroplówki witaminowe Charakterysryka i opis metod oceny sposobu żywienia Metody ocgny $tan$ odźywienia _ Jadwiga Charzewska, Natalia Bieńko 45'1. Zdefiniowanie stanu odżywienia 45.2. Cele oraz sposoby oceny stanu odżywienia 45.3. Metody oceny - charakterystyka 46, Monitoring medyczny sportowca - Jarosław Krzywański, Hubert Krysztofiak, Danuta Gajewska 46'2. ocena stanu zdrowia sportowców 46.3. Badanie morfologiczne krwi 46.4. Badania biochemiczne krwi 46.5. ocena gospodarki żelazem 46.6. Ocena zaopatrzenia w witaminy 46.7. Wskaźniki uszkodzenia mięśni 46.8. zwiąki azotowe 46.9. Badanie stężenia mleczanu we krwi 42. Metody treningowego Wydatku energetycznego _ Andrzej Klimek, Barbara Frączek, Andrzej Grzelak 42.1. Metody pomiaru wydatku energerycznego Analiza porównawcza metod pomiaru wydatku energetycznego 87l 43. Kalorymetria pośrednia w ocenie metabolizmu energetycznego - Marta Bazańska, Hubert Krysztofiak 43.1. Kalorymetria pośrednia 43.2. Podstawowa i spoczynkowa przemiana materii 43.3.Ana1izawysiłkowegometabolizmuenergetycznego 44. Metody oceny sposobu żywienia - Anna Gronowska-5enger 46.10. Zmęczenie i przetrenowanie . 46.11. Dietetyka sportowa a badania laboratoryjne 47. Poradnictwo żywieniowe - rola dietetyka *portowego _ Barbara Frączek 47.l. Założenia do opracowania diety dla osób aktywnych fizycznie 47.2. Zastosowanie programów żywieniowych 47.3. Monitoring żywieniowy 48. Dieta osób aktywnych - Barbara Frączek, Maria Gacek, Dariusz Kurach, Aleksandra Pięta, Florentyna Tyrała, Paulina Mazur-Kurach 48.1. Skład posiłków receptury potraw w diecie o wartości energerycznej 2200 kcal receptury potraw w diecie o wartości energetycznej 2600 kcal receptury potraw w diecie o wartości energetycznej 3100' 3200 i 3300 kcal 1000 48.4' Wartość odżywcza diet o wartości energetycznej 2200,2600,3100, 3200 i 3300 kcal 1007 Zywienie W różnych dyscyplinach sportowych - Aleksandra Pięta, Urszula Somow, Estera Nowacka-Polaczyk, Wojciech Zep, Daria Domańska- -5enderowska, Marek Siderek, Florentyna Tyrała, Barbara Frączek Zywienie w sportach indywidualnych Żywienie w sportach drużynowych 50. żywienio w rekreacyinej aktywności fizycznei - Aleksandra Pięta, Jagoda Podkowska, Barbara Frączek 50.r. Tiening siłowy 50.2. Pilates 51. Fakty i mity w dletetyce - Danuta Gajewska 51.1. Węglowodany - dobre czy z\e? 51.2. Czy żywność ekologiczna ma wyższą wartość odżywczą? 5l'3. Czy sóI morska jest lepsza niż sól kuchenna? 51.4. Czy cukier biały jest zdrowszy niż cukier bialy? ' 51.5. Czy zbilansowana dieta musi składać się z pięciu posiłków? 51.6. Czy pojadanie pomiędzy posiłkami jest niezdrowe? 5I.7. Czy bialko pełnowartościowe to tylko mięso? 51.8. Czy burak ćwikłowy to ,,superfood''? . 51.9. Czy cynamon leczy cukrzycę? 51.10. Dlaczego olej kokosowy? 51.11. Najzdrowsze diery świata . 51'.|Ż. Czy istnieje terapeutyczna dawka alkoholu? 51.13. Czy dieta bezglutenowa to panaceum na wszystkie choroby? Dlaczego warto jeśĆ kiwi? Czy czarnuszka siewna leczy wszystko?