Rozdział 1. Co to jest psychologia społeczna? Rozdział 2. Poznanie społeczne Rozdział 3. Uzasadnianie własnego postępowania Rozdział 4. Konformizm Rozdział 5. Środki masowego przekazu, propaganda i perswazja Rozdział 6. Agresja u człowieka Rozdział 7. Uprzedzenia Rozdział 8. Sympatia, miłość, zrozumienie Rozdział 9. Psychologia społeczna jako nauka

Wchodzisz do sklepu, żeby kupić chleb, makaron i owoce. Po chwili wychodzisz, a w siatce z zakupami, poza tym, co pierwotnie zamierzałeś kupić, masz jeszcze paczkę chipsów, dwie gazety i los na loterię. Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego zdecydowałeś się na zakup tych rzeczy? Któregoś dnia do twoich drzwi puka mężczyzna oferujący nowy rodzaj łącza internetowego. W zasadzie jesteś zadowolony z jakości usług oferowanych przez twojego obecnego dostawcę, ale po kilku minutach rozmowy postanawiasz przyjąć nową ofertę. Zamykasz drzwi i dopiero wtedy zadajesz sobie pytanie: DLACZEGO? Czy te przykłady brzmią znajomo? A może chciałbyś raczej wywierać wpływ na innych ludzi niż im ulegać? Jeżeli tak, to bez wątpienia zainteresuje cię książka napisana przez dwóch psychologów społecznych, którzy badają najczęściej stosowane techniki wpływu społecznego. Dariusz Doliński i Tomasz Grzyb analizują skuteczność tych technik, a kiedy je opisują, za każdym razem odpowiadają na trzy pytania: Jaka idea przyświeca danej technice wpływu społecznego? Co na ten temat mówią badania? Jaki mechanizm psychologiczny decyduje o skuteczności danej techniki? Ta książka przedstawia aż 100 takich technik, obejmujących prawie wszystkie obszary życia codziennego – nie tylko zakupy, lecz także bliskie relacje oraz nasze zachowania, zarówno w sferze publicznej, jak i prywatnej. Każda z opisywanych technik została naukowo zbadana i udokumentowana, autorzy jednak, zamiast skupiać się na analizie statystycznej, koncentrują się na rzeczywistym wpływie tych technik na nasze życie. [opis wydawcy]

PODSTAWY DIAGNOZY PSYCHOLOGICZNEJ Diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna Diagnoza jest interwencją Diagnoza w działalności zawodowej psychologa Profesjonalne kompetencje diagnostyczne Wiedza. Podstawy teoretyczne diagnozy psychologicznej Tradycja i współczesność: osiągnięcia w rozwoju diagnozy psychologicznej Integracja podejść Zmiany w modelu diagnozy i relacji diagnostycznej Rygor naukowy w diagnozie psychologicznej Diagnoza oparta na dowodach empirycznych Geneza i definicja EBA w praktyce Metody i techniki diagnostyczne w świetle badań O potrzebie krytycznego spojrzenia na techniki i metody diagnostyczne Ocena narzędzi diagnostycznych z perspektywy EBA Narzędzia diagnostyczne i strategie diagnozowania Diagnozowanie jako postępowanie badawcze Faza prediagnostyczna Faza badania i wstępnych decyzji Faza opisywania i interpretacji Faza formułowania zaleceń interwencyjnych (planu interwencji) i komunikatów Iteracyjny charakter diagnozowania Diagnozowanie jako interakcja społeczna Społeczny kontekst badania Badanie jako konwersacja Społeczne skrypty badania psychologicznego Społeczne konstruowanie znaczeń podczas badania psychologicznego Jak sobie radzić z kontekstem społecznym badania? Umiejętności. Praktyczne i interpersonalne kompetencje w diagnozowaniu Profesjonalna kompetencja komunikacyjna Świadome działanie słowami Sztuka słuchania Repertuar wypowiedzi należących do różnych kategorii Konstruowanie parafraz, pytań i wypowiedzi Ja Korzystanie z wiedzy o procesach poznawczo-afektywnych w konstruowaniu wypowiedzi Umiejętności techniczne diagnosty Konceptualizacja przypadku Opracowanie raportu Udzielanie informacji zwrotnych Kompetencje społeczno-kulturowe Budowanie relacji diagnostycznej Świadomość różnorodności: kompetencja kulturowa Wartości. Etyczna postawa psychologa w praktyce diagnostycznej Standardy etyczno-zawodowe Świadoma zgoda Poufność i prywatność Utrzymywanie granic w relacji diagnostycznej Wyzwania współczesnej praktyki Problemy związane z komercjalizacją diagnostyki psychologicznej Dostęp do narzędzi diagnostycznych Refleksyjny praktyk PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA Co i jak bada psychologia rozwoju? Zmiany społeczne oraz ich skutki dla rozwoju indywidualnego - obszary zapotrzebowań na badania psychologii rozwoju Status teorii i perspektywy badawcze Różnorodność sposobów opisu i wyjaśniania rozwoju człowieka Nowe podejście w psychologii rozwoju Zadania psychologii rozwoju Zadania niespecyficzne Zadania specyficzne Zmiana a rozwój Pojęcie rozwoju Rodzaje zmian rozwojowych Zmiany ilościowe i zmiany jakościowe Zmiany uniwersalne, wspólne i indywidualne Zmiany punktualne i niepunktualne Zmiany wynikające z wewnętrznej logiki rozwoju i będące efektem nagłych wydarzeń życiowych Dynamika zmian rozwojowych Podstawowe procesy determinujące zmianę rozwojową - dojrzewanie i uczenie się Ciągłość versus nieciągłość w rozwoju Okresy krytyczne i sensytywne w rozwoju Interakcje czynników rozwoju Zróżnicowanie podejść interakcyjnych do ujmowania czynników rozwoju Wewnętrzne modele doświadczenia a interakcja czynników rozwoju Etapy rozwoju i zadania rozwojowe Kryteria podziału życia człowieka na etapy Zadania rozwojowe jako narzędzie opisywania zmian rozwojowych na różnych etapach życia Zadanie rozwojowe a kryzys rozwojowy Przyjmowana koncepcja wyodrębniania etapów w procesie rozwoju Badania nad procesem i efektami rozwoju Podejścia badawcze w psychologii rozwoju Problemy badawcze psychologii rozwoju Operacjonalizacja badanego zjawiska Operacjonalizacja pojęcia zmiany rozwojowej Konstrukcja modelu czynników istotnych dla badanego zjawiska Strategie prowadzenia badań Badania diachroniczne i synchroniczno-funkcjonalne Badania eksperymentalne i typu ex post facto Badania kontrolujące wpływ wieku i przynależności do grupy pokoleniowej Porównanie strategii prowadzenia badań Tworzenie próby badawczej i metody zbierania danych Rozwój w okresie prenatalnym i niemowlęcym Struktura I ery rozwoju i znaczenie poszczególnych etapów Okres prenatalny Okres noworodkowy Okres niemowlęcy Rozwój fizyczny i umiejętności motoryczne Rozwój układu nerwowego Rozwój percepcyjny Rozwój motoryczny Rozwój procesów poznawczych Inteligencja sensomotoryczna Stałość przedmiotu Komunikowanie się i rozwój mowy Rozwój społeczny i rozwój osobowości Pierwszy komponent zdrowej osobowości - poczucie podstawowej ufności Relacja przywiązania Zagrożenia dla rozwoju dziecka w I erze Efekty rozwojowe - z czym dziecko kończy I erę rozwoju i do czego jest gotowe w erze II? Rozwój w okresie dzieciństwa Struktura II ery rozwoju i znaczenie poszczególnych etapów Wczesne dzieciństwo - wiek poniemowlęcy Średnie dzieciństwo - wiek przedszkolny Późne dzieciństwo - wiek szkolny Rozwój fizyczny i umiejętności motoryczne Rozwój procesów psychicznych Rozwój poznawczy - od stadium przedoperacyjnego do stadium operacji konkretnych Rozwój pamięci i strategii zapamiętywania Rozwój moralny - od moralności heteronomicznej do autonomicznej Komunikowanie się i rozwój mowy Zabawa i nauka Od zabawy na serio do zabawy na niby Od uczenia się spontanicznego do uczenia się pod kierunkiem Rozwój społeczny i rozwój osobowości Nowe komponenty zdrowej osobowości: autonomia - inicjatywa - kompetencja Style wychowania a kształtowanie się osobowości dziecka Kształtowanie się samooceny Kształtowanie się gotowości szkolnej Rozwój społeczny - relacje z dorosłymi i z rówieśnikami Przebieg i skutki kryzysów w rozwoju dziecka Kryzys trzeciego roku życia Kryzys szóstego-siódmego roku życia Efekty rozwojowe - z czym dziecko kończy II erę rozwoju i do czego jest gotowe w erze III? Rozwój w okresie dorastania Istota III ery rozwoju Zadania okresu adolescencji Społeczne środowiska rozwoju w okresie adolescencji Zmiany w sferze biologicznej, psychicznej i społecznej Zmiany biologiczne (soma) Zmiany psychiczne (psyche) Zmiany społeczne (polis) Istota kryzysu adolescencyjnego Kształtowanie się tożsamości Etapy powstawania tożsamości według koncepcji Jamesa Marcii Stabilność czy zmienność statusów tożsamości Zróżnicowanie form tożsamości w okresie dorastania Weryfikacja dwuetapowego modelu kształtowania się tożsamości Tożsamość negatywna i jej znaczenie w procesie rozwoju Zaburzenia rozwoju w okresie dorastania Zaburzenia łaknienia Depresja młodzieńcza Uzależnienie od alkoholu i narkotyków Źródła i istota wsparcia udzielanego nastolatkom Efekty rozwojowe - z czym dorastający kończy III erę rozwoju i do czego jest gotowy w erze IV? Rozwój w okresie dorosłości Istota IV ery rozwoju Podział okresu dorosłości na etapy i zadania z nimi związane Wczesna dorosłość Środkowa dorosłość Późna dorosłość Rozwiązanie kryzysu okresu adolescencji a proces wchodzenia w dorosłość Zmiany okresu dorosłości Zmiany biologiczne i ich źródła Zmiany psychiczne i ich źródła Zmiany relacji społecznych i ich źródła Kryzysy dorosłości i ich źródła Od debiutanta do mistrza - o uczeniu się roli osoby dorosłej Ewolucja roli pracownika w dorosłości Wybór zawodu i znaczenie pracy Rozwój ścieżki kariery zawodowej Podstawowe problemy związane z pracą Życie rodzinne w okresie dorosłości Typy związków między ludźmi a status tożsamości Początki życia rodzinnego Etapy rozwoju rodziny i sposoby realizowania ról małżeńskich Zmiany w realizowaniu roli rodzica Zamiana ról - dorośli jako opiekunowie rodziców Nowe role dorosłych - dorośli jako babcie i dziadkowie Wybrane problemy zdrowotne okresu dorosłości Efekty rozwojowe ery IV PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA Poznanie społeczne Struktury wiedzy Funkcjonowanie wiedzy Procesy kontrolowane i automatyczne Interpretacje Pamięć zdarzeń społecznych Regulacja zachowania Warunki użycia struktur wiedzy Zależność sądów od kontekstu i emocji Wyrazistość Kontrast i asymilacja Wpływ stanów emocjonalnych na sądy Spostrzeganie osób Klasyczne modele atrybucji Deformacje procesu atrybucji Procesy automatyczne w spostrzeganiu osób Ja i samoocena Struktura Ja i tożsamość Zawartość Ja Geneza Ja Funkcje Ja Negocjowanie tożsamości Symulacja psychiki innych Regulacja zachowania celowego Samokontrola Samoocena jako cecha Samoocena jako motyw Pochlebne sądy o sobie Porównania i relacje społeczne Autoafirmacja Autoprezentacja Funkcje dążenia do pozytywnej samooceny Postawy i ich zmiana Struktura i pomiar postaw Geneza postaw Postawa jako rezultat przekonań Postawa jako rezultat emocji Postawa jako rezultat zachowania Wpływ postaw i wartości na przetwarzanie informacji Selektywność poszukiwania informacji Tendencyjność spostrzeżeń i wniosków Selektywność pamięci Wpływ postaw na zachowanie Dopasowanie postaw i zachowań Moderatory zgodności Mediatory zgodności Teorie zmian postaw Procesualny model perswazji Teorie dwutorowości perswazji Wyznaczniki zmiany postaw Nadawca Treść przekazu Organizacja przekazu Środek przekazu Odbiorca Relacje interpersonalne Agresja Teorie agresji Wyznaczniki agresji Katharsis a spirala przemocy Pomaganie innym Teorie wyjaśniające pomaganie Wyznaczniki pomagania Atrakcyjność interpersonalna Teorie atrakcyjności Wyznaczniki atrakcyjności Wpływ społeczny Konformizm Informacyjny i normatywny wpływ społeczny Modyfikatory skłonności do konformizmu Wpływ mniejszości na większość Posłuszeństwo Eksperymentalne badania nad posłuszeństwem Przyczyny posłuszeństwa wobec przełożonego Mechanizmy i techniki wywierania wpływu społecznego Mechanizmy i przejawy wpływu społecznego Techniki wpływu społecznego Grupa społeczna Współzależność społeczna Rodzaje grup i ich struktura Spójność grupy Zadaniowe funkcjonowanie grupy Wpływ obecności innych ludzi na jednostkę Komunikacja i procesy decyzyjne w grupie Polaryzacja grupowa Przywództwo i władza Przywództwo Sześć podstaw władzy Konsekwencje posiadania władzy Relacje międzygrupowe Stereotypy Powstawanie stereotypów Trwałość stereotypów i ich odporność na zmiany Uprzedzenia i dyskryminacja Historyczne, socjokulturowe i społeczne przyczyny uprzedzeń Osobowościowe podłoże uprzedzeń Tendencyjne przetwarzanie informacji o świecie społecznym Konsekwencje uprzedzeń i stereotypów Zmiany i modyfikacje stereotypów i uprzedzeń Dynamika konfliktu międzygrupowego Rozwiązywanie konfliktów międzygrupowych PSYCHOLOGIA MIĘDZYKULTUROWA Psychologia międzykulturowa jako dyscyplina naukowa Definicja i cele psychologii międzykulturowej Najważniejsze pojęcia w psychologii międzykulturowej Pojęcie kultury w psychologii Relacje między kulturą a psychologią Problemy metodologiczne w badaniach międzykulturowych Kultura w badaniach psychologicznych Kultura jako system wspólnych wartości Kultura jako system wspólnych przekonań Kultura jako system wspólnych wzorów zachowań Przyszłość psychologii międzykulturowej Kulturowe uwarunkowania procesów psychologicznych i zachowań społecznych jednostki Kultura a osobowość i koncepcja Ja Kultura a osobowość Kultura a pojęcie Ja - formalne i treściowe atrybuty Ja Konsekwencje uformowania Ja dla procesów motywacyjnych i zachowań społecznych Badania nad myśleniem i inteligencją z perspektywy międzykulturowej Procesy percepcyjne Myślenie Kultura a inteligencja Procesy emocjonalne Język i komunikowanie się Język i komunikacja werbalna Dwujęzyczność Komunikacja niewerbalna Kultura a zdrowie i patologia psychiczna Rola kultury jako czynnika patogennego, terapeutycznego i patoplastycznego w zaburzeniach psychicznych Kulturowe koncepcje patologii psychicznej Kulturowe uwarunkowania diagnozy i poradnictwa psychologicznego Problemy uniwersalności i specyficzności kulturowej procesów psychologicznych Psychologia akulturacji Kontekst historyczny zjawiska akulturacji Jedno- i wielowymiarowe podejście do analizy zjawiska akulturacji Modele analizy zjawiska akulturacji Psychologiczne skutki procesu akulturacji Stres akulturacyjny Szok kulturowy Przebieg procesu akulturacji w wybranych grupach Specyfika procesu akulturacji ze względu na płeć, role społeczne i wiek PSYCHOLOGIA ŚRODOWISKOWA Interdyscyplinarny charakter psychologii środowiskowej - zaleta czy balast? Obszary badań psychologii środowiskowej Ocena środowiska Poznawanie środowiska Czytelność jako cecha środowiska fizycznego Mapy poznawcze Miejsce Zmierzch znaczenia miejsca? Tożsamość miejsca Przywiązanie do miejsca Konsekwencje przywiązania do miejsca Terytorialność Psychologiczne znaczenie terytoriów Rodzaje terytoriów Obrona terytorium Dom i środowisko mieszkalne Znaczenie i rodzaje środowisk mieszkalnych Nasz dom świadczy o nas Mieszkanie czy domek? Powrót do przeszłości, czyli nowa urbanistyka Projektowanie partycypacyjne - rola przyszłych użytkowników w kształtowaniu środowiska Podstawowe potrzeby człowieka a projektowanie partycypacyjne Zasady projektowania partycypacyjnego Ocena efektów projektowania po zasiedleniu (POE) Metody badań psychologii środowiskowej Fotostory Techniki obserwacyjne Metody słowne: kwestionariusze i skale przymiotnikowe Techniki symulacyjne Techniki wykorzystywane w projektowaniu partycypacyjnym: odgrywanie ról i technika przehandlowywania Mapy mentalne PSYCHOPATOLOGIA Od objawu do systemu klasyfikacyjnego Psychopatologia ogólna Zaburzenia procesów poznawczych Zaburzenia spostrzegania i myślenia Zaburzenia pamięci i uwagi Zaburzenia procesów emocjonalnych i motywacyjnych Zaburzenia emocji Zaburzenia motywacji Zaburzenia świadomości i orientacji Wybrane zaburzenia psychiczne okresu dorosłości Schizofrenia i zespoły schizoafektywne Obraz kliniczny i postacie schizofrenii Biologiczne i psychologiczne modele uwarunkowań schizofrenii Leczenie i rehabilitacja Zaburzenia nastroju Typy zaburzeń nastroju Biologiczne i psychologiczne modele uwarunkowań zaburzeń nastroju Psychoterapia i farmakoterapia Zaburzenia nerwicowe i lękowe Typy zaburzeń nerwicowych Poznawczo-behawioralne modele zaburzeń nastroju Psychoterapia i farmakoterapia Zaburzenia osobowości Typy zaburzeń osobowości Psychologiczne koncepcje zaburzeń osobowości Psychoterapia i farmakoterapia Wybrane zaburzenia psychiczne okresu dzieciństwa i adolescencji Zaburzenia rozwoju mowy i języka Modele wyjaśniające przyczyny zaburzeń Rehabilitacja i terapia Spektrum zaburzeń autystycznych Uwarunkowania i obraz kliniczny autyzmu Terapia behawioralna i podejście rozwojowe Zaburzenia emocjonalne Zespoły zaburzeń emocjonalnych Edukacja i terapia rodziców MÓZGOWE MECHANIZMY FUNKCJI PSYCHICZNYCH I ICH ZABURZEŃ Z PERSPEKTYWY NEUROPSYCHOLOGII I NEURONAUKI Neuroanatomia w zarysie Neuron, synapsa, neuroprzekaźniki Budowa układu nerwowego Spoidła, drogi, szlaki i nerwy Struktury ośrodkowego układu nerwowego Procesy mózgowe warunkujące percepcję Neuronalna architektura funkcji widzenia Rola poszczególnych struktur mózgowych w powstawaniu świadomych spostrzeżeń wzrokowych Koncepcja dwóch dróg: „co" i „gdzie'7„jak" Procesy mózgowe warunkujące selektywną uwagę Mózgowy system selekcji informacji Modulujący wpływ uwagi na struktury przetwarzające informację zmysłową Struktury mózgowe kierujące uwagą Zaburzenia uwagi i leżące u ich podstawy mechanizmy neuronalne Neuronalne systemy pamięci Mózgowe mechanizmy pamięci jawnej (deklaratywnej) Amnezja następcza - utrata zdolności do nabywania nowej wiedzy Amnezja wsteczna - utrata wspomnień Rola płatów czołowych w pamięci deklaratywnej Mózgowe mechanizmy pamięci ukrytej (niedeklaratywnej) Mózgowe mechanizmy pamięci krótkotrwałej Język a mózg Zaburzenia funkcji językowych po uszkodzeniach mózgu Afazje Rola dwóch półkul mózgowych w procesach językowych Badania neuroobrazowania Mózgowe mechanizmy procesów emocjonalnych i zachowań społecznych Pierwsze teorie neurobiologicznego podłoża emocji Rola ciała migdałowatego i innych struktur mózgu w percepcji emocji oraz w zachowaniach emocjonalnych Mechanizmy mózgowe zachowań społecznych - rola kory przedczołowej Plastyczność mózgu i jej znaczenie dla rehabilitacji Plastyczność mózgu u zwierząt Plastyczność mózgu człowieka Plastyczność wewnątrzmodalna Plastyczność międzymodalna Plastyczność mózgu a starzenie się PODSTAWY PSYCHOFIZJOLOGII Elektroencefalografia Rejestracja sygnału EEG Powstawanie EEG Rytmy EEG Rytm alfa Analiza harmoniczna Inne rytmy EEG Potencjały skorelowane ze zdarzeniami Metoda uśredniania Komponenty potencjałów wywołanych P300 Fala niezgodności Potencjał gotowości Fala błędu N400 Magnetoencefalografia Badania neuropsychologiczne Sondowanie mózgu Przezczaszkowa stymulacja magnetyczna Metody obrazowania czynności mózgu Pozytronowa tomografia emisyjna Rezonans magnetyczny Funkcjonalny rezonans magnetyczny Technika odejmowania Aktywność układu sercowo-naczyniowego Mechanizm fizjologiczny Pomiar i analiza Czynność serca Aktywność sercowo-naczyniowa a wydatek energii Przygotowanie do wysiłku fizycznego Aktywne - bierne radzenie sobie z sytuacją Reaktywność sercowo-naczyniowa Wpływ bodźców przynętowych Niepewność behawioralna Niepewność związana z selekcją ruchów, czyli „nie wiem, jak to zrobić" Niepewność związana z nowością sytuacji, czyli „nie wiadomo, jakim wymaganiom trzeba będzie sprostać" Niepewność co do wyniku działania, czyli „nie wiem, czy osiągnę sukces" Toniczne zmiany czynności serca a wykonywanie zadań umysłowych Fazowe zmiany czynności serca Koncepcja wchłaniania - odrzucania bodźców Efekt umiejscowienia bodźca i umiejscowienia reakcji w cyklu serca Fazowe zmiany czynności serca w zadaniu na czas reakcji Zmienność aktywności sercowo-naczyniowej Aktywność mięśni szkieletowych Podstawy pomiaru elektromiograficznego EAAG twarzy a ekspresja emocji Wyobrażona aktywność motoryczna Aktywność elektryczna skóry Mechanizm fizjologiczny i pomiar Wskaźniki EDA Reakcja elektrodermalna jako wskaźnik reakcji orientacyjnej Warunkowanie klasyczne reakcji elektrodermalnych Warunkowanie a świadome i nieświadome przetwarzanie informacji Reakcja na bodźce fobiczne EDA jako wskaźnik pobudzenia ZDROWIE I STRES Psychologia wobec problematyki zdrowia Współczesne ujęcia, koncepcje i modele zdrowia Podejścia do kategorii zdrowia i zdrowia psychicznego Modele zdrowia Zachowania związane ze zdrowiem i ich organizacja Pojęcie i rodzaje zachowań zdrowotnych Psychologia zdrowia Wyłonienie się psychologii zdrowia Badania o celach poznawczych w psychologii zdrowia Psychologia zdrowia jako dziedzina zastosowań praktycznych Stres psychologiczny i jego przezwyciężanie Od klasycznych do współczesnych koncepcji stresu psychologicznego Stres jako bodziec czy jako reakcja? Ujęcia stresu w pracach psychologów polskich Lazarusa poznawczo-transakcyjny paradygmat stresu i radzenia sobie Hobfolla teoria zachowania zasobów - gospodarowanie zasobami a stres W stronę emocji pozytywnych - Folkman i Moskowitz rozwinięcie modelu Lazarusa Radzenie sobie we współczesnych koncepcjach stresu Właściwości sytuacji stresowej a radzenie sobie Indywidualne uwarunkowania radzenia sobie; styl radzenia sobie Efektywność radzenia sobie - czy warto podejmować wysiłki w celu przezwyciężania stresu? Współczesne tendencje w badaniach nad radzeniem sobie Stres a zdrowie Stres i emocje jako czynniki ryzyka zaburzeń w modelu polietiologicznym Stres jako następstwo chorób - choroby jako źródło stresu Emocjonalne ustosunkowanie się do choroby i związanej z nią sytuacji Radzenie sobie ze stresem spowodowanym przez chorobę Radzenie sobie z emocjami Instrumentalne radzenie sobie z chorobą-choroba jako zadanie Zależności między dwiema funkcjami radzenia sobie z chorobą Pozytywne następstwa stresu dla zdrowia PODSTAWY POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ Pomoc i jej rodzaje Psychologiczna istota działań pomocnych Pomoc psychologiczna jako forma działania prospołecznego Dopasowanie oferty pomocy do gotowości jej adresata Relacja pomocy: mechanizmy i uwarunkowania Cele zdrowotne a rodzaje pomocy psychologicznej Promocja zdrowia w kontekście psychologicznym Pomoc psychologiczna w zapobieganiu zaburzeniom Pomoc w kryzysie: interwencja kryzysowa Psychoterapia jako najbardziej wyspecjalizowana forma pomocy psychologicznej Pomoc psychologa świadczona osobom niepełnosprawnym: rehabilitacja psychologiczna Cele rozwojowe i edukacyjne a rodzaje pomocy psychologicznej Społeczne uwarunkowania zapotrzebowania na nowe formy pomocy psychologicznej Zadania niespecyficzne pomocy zorientowanej na cele rozwojowe i edukacyjne Zadania specyficzne pomocy zorientowanej na cele rozwojowe i edukacyjne Dwie strategie udzielania pomocy zorientowanej na cele rozwojowe i edukacyjne Formy pomocy psychologicznej zorientowanej na cele rozwojowe i edukacyjne Wspomaganie rozwoju Współpraca psychologa z grupami samopomocy Rola psychologa w animacji społeczności lokalnych Podstawowe umiejętności pomagania Pomoc profesjonalna a wsparcie społeczne PSYCHOLOGIA XXI WIEKU - WYZWANIA I ZAGROŻENIA

PODSTAWY DIAGNOZY PSYCHOLOGICZNEJ 11.1.Diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna 11.3.Wiedza. Podstawy teoretyczne diagnozy psychologicznej 11.4.Umiejętności. Praktyczne i interpersonalne kompetencje w diagnozowaniu 11.5.Wartości. Etyczna postawa psychologa w praktyce diagnostycznej PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA 12.1.Co i jak bada psychologia rozwoju? 12.3.Zmiana a rozwój 12.4.Badania nad procesem i efektami rozwoju 2.5.Rozwój w okresie prenatalnym i niemowlęcym 2.6.Rozwój w okresie dzieciństwa 12.7. Rozwój w okresie dorastania 12.8.Rozwój w okresie dorosłości PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA 13.1.Poznanie społeczne 13.3.Ja i samoocena Postawy i ich zmiana Relacje interpersonalne Wpływ społeczny Grupa społeczna 13.8.Relacje międzygrupowe PSYCHOLOGIA MIĘDZYKULTUROWA 14.1.Psychologia międzykulturowa jako dyscyplina naukowa 14.3.Kulturowe uwarunkowania procesów psychologicznych i zachowań społecznych jednostki 14.4.Psychologia akulturacji PSYCHOLOGIA ŚRODOWISKOWA [15.2. Interdyscyplinarny charakter psychologii środowiskowej - zaleta czy balast? 15.3.Obszary badań psychologii środowiskowej 15.4.Projektowanie partycypacyjne - rola przyszłych użytkowników w kształtowaniu środowiska 15.5.Metody badań psychologii środowiskowej PSYCHOPATOLOGIA 16.1.Od objawu do systemu klasyfikacyjnego 16.2.Psychopatologia ogólna 16.4.Wybrane zaburzenia psychiczne okresu dorosłości 16.5.Wybrane zaburzenia psychiczne okresu dzieciństwa i adolescencji MÓZGOWE MECHANIZMY FUNKCJI PSYCHICZNYCH I ICH ZABURZEŃ Z PERSPEKTYWY NEUROPSYCHOLOGII I NEURONAUKI 17.1.Neuroanatomia w zarysie 17.3.Procesy mózgowe warunkujące percepcję 17.4.Procesy mózgowe warunkujące selektywną uwagę 17.5.Neuronalne systemy pamięci 17.6. Język a mózg 1.7. Mózgowe mechanizmy procesów emocjonalnych i zachowań społecznych 1.8. Plastyczność mózgu i jej znaczenie dla rehabilitacji PODSTAWY PSYCHOFIZJOLOGII 8.2. Elektroencefalografia 8.3. Badania neuropsychologiczne 8.4. Sondowanie mózgu 8.5. Metody obrazowania czynności mózgu 8.6. Aktywność układu sercowo-naczyniowego 18.7.Aktywność mięśni szkieletowych 18.8.Aktywność elektryczna skóry ZDROWIE I STRES 19.1.Psychologia wobec problematyki zdrowia 19.3.Stres psychologiczny i jego przezwyciężanie 19.4.Stres a zdrowie

ELEMENTY FILOZOFII DLA PSYCHOLOGÓW Główne pytania metafizyczne Co istnieje? Metafizyka a nauka Idee i inne przedmioty abstrakcyjne Spór o powszechniki Źródła poznania Sceptycyzm i irracjonalizm Racjonalizm Aprioryzm i empiryzm genetyczny Umysł Psychologia w starożytności Problem psychofizyczny - kierunki klasyczne Problem psychofizyczny - kierunki współczesne Granice poznania i metoda naukowa Przewrót kopernikański Kanta Realizm i idealizm epistemologiczny Problem indukcji Prawda i znaczenie Wiedza i działanie - w stronę etyki Determinizm, wolna wola, dobro i zło Klasyczne szkoły etyczne Jednostka - wspólnota - władza. Filozofia społeczna i polityczna Starożytna filozofia społeczna Teorie umowy społecznej Konserwatyzm, liberalizm, socjalizm Filozofia Ducha Materializm historyczny (marksizm) Współczesna filozofia społeczna - dyskusje wokół liberalizmu Człowiek Egzystencjalizm i klasyczne koncepcje człowieka Konstytucja podmiotowości HISTORIA PSYCHOLOGII - OD WUNDTA DO CZASÓW NAJNOWSZYCH Wundta koncepcja psychologii jako nauki o świadomym doświadczeniu bezpośrednim Tło historyczno-filozoficzne powołania przez Wundta do życia psychologii jako niezależnej nauki Okoliczności wprowadzenia przez Wundta metody eksperymentu laboratoryjnego do psychologii Eksperyment w psychologii jako metoda wspomagania samoobserwacji Samoobserwacja eksperymentalna umożliwia wnioskowanie o naturze nieświadomych procesów psychicznych Nieeksperymentalna psychologia historyczno-kulturowa Reakcja na psychologię Wundta - szkoła wurzburska, psychologia aktów i psychologia postaci Czy myślenie można badać eksperymentalnie? Aktywne i intencjonalne doświadczenie jako przedmiot psychologii Psychologia postaci neguje Wundtowską zasadę syntezy twórczej Psychologia postaci pierwszym przejawem wielkiego kryzysu psychologii Funkcjonalizm - psychologia poręcza za filozofię. Zastosowanie zasad psychologicznych w praktyce Psychologia bada umysł w działaniu Funkcjonalizm toruje drogę praktycznym zastosowaniom psychologii Psychologia funkcjonalna jako sprawdzian praktycznej użyteczności pragmatycznej teorii prawdy Psychologia behawiorystyczna - chwilowy rozbrat psychologii z filozofią Zachowanie - a nie świadomość - przedmiotem psychologii „Manifest behawiorystyczny" Watsona Czy behawioryzm jest jeszcze psychologią? W roku 1913 nie było rewolucji w psychologii Kryzys psychologii tłem intelektualnym wystąpienia Watsona Behawioryzm metafizyczny chwilowym rozstaniem psychologii z filozofią Neobehawioryzm - psychologia ponownie brata się z filozofią Behawioryzm Watsonowski maksymalnie uprościł przedmiot psychologii Neobehawioryzm jako mariaż amerykańskiego behawioryzmu z europejskim neopozytywizmem Zasada operacyjnego definiowania pojęć psychologicznych Psychoanaliza - od aspiracji naukowych do mitu Nieświadoma świadomość Nieświadome jako zjawisko i jako system Uwiedzeniowa teoria histerii i zmienne koleje jej losu „Już nie wierzę w moją neurotica" Dlaczego Freud porzucił swoją uwiedzeniowa teorię histerii? Intelektualne i polityczne następstwa porzucenia przez Freuda uwiedzeniowej teorii histerii Adlerowsko-Jungowska alternatywa Psychologia indywidualna Alfreda Adlera Psychologia analityczna Carla Gustava Junga Psychologia humanistyczna - nauka czy filozofia życia? Psychologia humanistyczna jako rekacja na ograniczenia psychoanalizy i behawioryzmu Samoaktualizacja a samotranscendencja Historia polskiej myśli psychologicznej - okres przednaukowy Narodziny polskiej refleksji psychologicznej Łacińskie początki polskiej myśli psychologicznej U źródeł rodzimej literatury psychologicznej Narodziny polskiej terminologii psychologicznej Zapowiedzi powstania odrębnej nauki empirycznej Próba psychologii pierwszoosobowej według Józefa Kalasantego Szaniawskiego Psychofizjologia oraz psychologia rozwojowo-wychowawcza według Jędrzeja Śniadeckiego Rozważny wywód sił i działań umysłowych - w ujęciu Jana Śniadeckiego Między typologią a paleontologią umysłu - Michała Wiszniewskiego Charaktery rozumów ludzkich Pierwsze projekty uprawiania psychologii naukowej oraz początki naturalizacji umysłu Józefa Kremera pionierski projekt uprawiania psychologii naukowej Zarys psychologii empirycznej według Mikołaja Lipińskiego Początki naturalizacji umysłu w dziełach Wiktora Feliksa Szokalskiego Jak należy badać duszę? Julian Ochorowicz o metodzie badań psychologicznych Pierwsze pracownie psychologii eksperymentalnej i ich twórcy - polska psychologia wkracza na drogę nauki Władysław Heinrich - prekursor behawioryzmu i założyciel pierwszej pracowni psychologii eksperymentalnej Edward Abramowski - od badań nad pamięcią do metafizyki doświadczalnej Psychologiczna szkoła lwowska - Kazimierz Twardowski i jego uczniowie Rys humanistyczny we współczesnej polskiej psychologii Pierwsze zastosowania psychologii w praktyce Pierwsze lata psychologii po II wojnie światowej ETYCZNE PROBLEMY DZIAŁALNOŚCI PRAKTYCZNEJ, EDUKACYJNEJ I NAUKOWEJ PSYCHOLOGA Etyczne problemy praktyki psychologicznej Etyczne problemy diagnostyki psychologicznej Ustalanie kontraktu w diagnostyce psychologicznej Przebieg procesu diagnostycznego Zakończenie procesu diagnostycznego Etyczne zasady udzielania pomocy psychologicznej Ustalanie kontraktu terapeutycznego Przebieg procesu pomagania Zakończenie procesu pomagania .Czy można udzielać pomocy psychologicznej przez internet? Kompetencje w praktyce psychologicznej Etyczne aspekty nauczania psychologii Przygotowanie psychologa do zawodu Nauczanie psychologii niepsychologów Popularyzacja psychologii. Psycholog w mediach Etyczne zasady prowadzenia badań naukowych w psychologii Uzyskiwanie przez badacza zgody na udział w badaniu, zapewnienie anonimowości i poufności oraz ochrona sfery prywatności osoby uczestniczącej w badaniu naukowym Kontrowersje dotyczące okłamywania osób uczestniczących w badaniu naukowym Ocena etyczności badań naukowych w psychologii Kodeks etyczno-zawodowy psychologa METODOLOGIA. PODSTAWY METODOLOGICZNE I STATYSTYCZNE PROWADZENIA BADAŃ NAUKOWYCH W PSYCHOLOGII Poznanie psychologiczne jako poznanie naukowe Czy psychologia jest nauką, a jeżeli tak, to jaką? Cechy poznania naukowego (psychologicznego) Dwie drogi sprawdzania twierdzeń naukowych w naukach empirycznych - pozytywna (konfirmacjonizm) i negatywna (falsyfikacjonizm) Osobliwości języka naukowego psychologii: zmienne - istotność - kontrola Stawianie pytań badawczych i formułowanie hipotez, poddawanych następnie testom empirycznym Struktura procesu badawczego Język statystyki jako język badań empirycznych Sposób przedstawiania wyników badań empirycznych Graficzna i tabelaryczna postać rozkładów liczebności Wskaźniki opisowe dla rozkładów liczebności Dobór osób do badań psychologicznych Dobór losowy Dobór nielosowy Sprawdzanie hipotez statystycznych Hipotezy o związkach pomiędzy zmiennymi - współczynniki korelacji i współczynniki kontyngencji Hipotezy o różnicach pomiędzy grupami - testy istotności różnic Sposób łączenia różnych informacji o osobach badanych Porównanie profili Analiza skupień - grupowanie osób Analiza czynnikowa - grupowanie zmiennych Pakiety statystyczne (na przykładzie SPSS for Windows) w statystycznej analizie wyników badań psychologicznych Podstawowe modele badawcze: eksperymentalny i korelacyjny Model eksperymentalny Klasyczny model eksperymentalny: jedna zmienna niezależna (dwuwartościowa) wpływa na jedną zmienną zależną Trafność planu eksperymentalnego Model korelacyjny Negatywne efekty interakcji psycholog (jako badacz) - osoba uczestnicząca w badaniu naukowym GENETYKA ZACHOWANIA I PSYCHOLOGIA EWOLUCYJNA Darwinowskie korzenie psychologii Zjawisko różnic indywidualnych i jego źródła Genetyka zachowania człowieka Genetyka ilościowa - przedmiot, cele i metody badań Czynniki warunkujące różnice indywidualne - ewolucja poglądów Geny a zachowanie - od odziedziczalności do polimorfizmów genetycznych Podstawowe pojęcia ewolucjonizmu Rodzaje doboru Spór o ewolucję zachowania Współczesna socjobiologia i początki psychologii ewolucyjnej Agresja Rozród i opieka nad potomstwem Dzieciobójstwo Życie w grupie Ewolucja społeczeństw Mechanizmy ewolucji zachowań społecznych Uwarunkowania genetyczne i środowiskowe ujawniające się w różnicach indywidualnych Osobowość Zdolności Psychopatologia Zachowania antyspołeczne Stres i uzależnienia Co wnoszą do rozważań o naturze ludzkiej genetyka zachowania i psychologia ewolucyjna? Indywidualna droga życiowa człowieka Różnice międzypłciowe pod względem charakterystyk psychologicznych - z perspektywy psychologii ewolucyjnej PROCESY POZNAWCZE Spostrzeganie Procesy sensoryczne Psychofizyka klasyczna Prawa psychofizyczne Próg zmysłowy i metody jego pomiaru Teoria detekcji sygnałów Pamięć sensoryczna Organizacja percepcyjna Percepcja kształtu Prawa organizacji percepcyjnej Percepcja przestrzeni Stałość percepcji Widzenie dwuoczne Wyodrębnianie cech i schematy poznawcze w spostrzeganiu Rozpoznawanie obrazów Percepcja a kategoryzacja w rozpoznawaniu obrazówOrganizacja percepcyjna jako proces kategoryzacji Klasyczne teorie kategoryzacji percepcyjnej Prototypowe modele kategoryzacji Egzemplarzowe modele kategoryzacji Podobieństwo w rozpoznawaniu obrazów Kontekst w kształtowaniu relacji podobieństwa Uwaga i motywacja w spostrzeganiu podobieństwa Podobieństwo i rozpoznawanie obrazów w podejściu koneksjonistycznym Wyobrażeniowa reprezentacja rzeczywistości Podstawowe rodzaje wyobrażeń Wyobrażenia a spostrzeżenia Wyobrażenia a inne typy reprezentacji Stanowisko obrazowe i propozycjonalne Struktury neuronalne zaangażowane w generowanie wyobrażeń i operowanie nimi Wyobrażenia i wyobraźnia Praktyczne zastosowania wyników badań nad wyobraźnią Pojęciowa reprezentacja rzeczywistości Pojęcie i kategoria Funkcje pojęć Teorie pojęć Teorie podobieństwa Pojęcia jako teorie naiwne Pamięć i uczenie się Historyczne relacje między uczeniem się a pamięcią Czym jest pamięć? O zwodniczej roli metafor Klasyfikacja procesów pamięciowych Fazy procesu pamięciowego Procesy kodowania informacji Pamięć operacyjna Pamięć trwała Pamięć semantyczna Pamięć epizodyczna Pamięć autobiograficzna Struktura pamięci autobiograficznej - baza danych i konstruowanie wspomnień Czynniki decydujące o kodowaniu informacji w pamięci autobiograficznej Specyficzne zjawiska występujące w pamięci autobiograficznej Zamiast podsumowania - synteza podejścia ekologicznego i laboratoryjnego Kihlstroma Uwaga i kontrola poznawcza Aspekty i funkcje uwagi Selekcja źródła informacji Przeszukiwanie pola percepcyjnego Przedłużona koncentracja Kontrola czynności jednoczesnych Przerzutność uwagi Teorie uwagi Teorie wczesnej selekcji Teorie późnej selekcji Teorie podzielności uwagi Teorie przerzutności uwagi Kontrola poznawcza Czynności automatyczne i kontrolowane Hamowanie i interferencja Funkcje zarządcze Myślenie, rozumowanie i rozwiązywanie problemów Myślenie Istota, funkcje i rodzaje myślenia Struktura myślenia Algorytmy i heurystyki Rozumowanie Istota i rodzaje rozumowania Błędy w rozumowaniu i ich przyczyny Rozwiązywanie problemów Czym jest rozwiązywanie problemu? Istota i typy sytuacji problemowych Heurystyki rozwiązywania problemów Fazy procesu rozwiązywania problemów Przeszkody w rozwiązywaniu problemów Podejmowanie decyzji Etapy podejmowania decyzji Klasyczna teoria decyzji i teoria użyteczności Strategie i heurystyki w podejmowaniu decyzji Teoria perspektywy Język i komunikacja Podstawowe cechy języka Twórczy charakter języka Język jako struktura Sensowność języka Referencyjność języka Interpersonalność Podwójna artykulacja - właściwość podstawowa czy dodatkowa? Funkcje języka Poziomy analizy języka Poziom fonologiczny Poziom semantyczny Poziom syntaktyczny Komunikacja Język i procesy poznawcze Uczenie się „języka" przez naczelne i jego konsekwencje poznawcze Język a procesy poznawcze - badania nad ludźmi EMOCJE I MOTYWACJA Powstawanie emocji - interakcja mechanizmów biologicznych, psychologicznych i społecznych Czym jest emocja-czy możliwe jest odróżnienie emocji od innych procesów psychicznych? Emocja, nastrój, zaburzenia afektywne, osobowość emocjonalna - rodzina pokrewnych zjawisk Biologiczne mechanizmy powstawania emocji - uniwersalne i specyficzne gatunkowo bodźce emocjonalne. Nieodwołalność i automatyczność biologicznie uwarunkowanych reakcji emocjonalnych Psychologiczne mechanizmy wzbudzania emocji Społeczne mechanizmy powstawania emocji Próba syntezy - interakcja systemu neuronalnego, sensoryczno-motorycznego, motywacyjno-afektywnego i poznawczego w powstawaniu emocji System neuronalny System sensomotoryczny System motywacyjny (afektywny) System poznawczy Obwody emocjonalne w mózgu i programy emocji Podejście odwołujące się do wymiarów i podejście różnicowe jako różne rozumienia istoty emocji Wymiar czy odrębne stany - dwa różne podejścia do emocji Klasyfikacja procesów emocjonalnych oparta na parametrach czasowych Klasyczne wymiary emocji: znak, intensywność i treść Emocje a osobowość - dyspozycje emocjonalne, syndromy osobowości związane z funkcjonowaniem emocjonalnym Wybrane zaburzenia emocjonalne oraz ich główne właściwości Teorie emocji Czy pobudzenie fizjologiczne jest przyczyną, czy też przejawem emocji? Aktywacyjne teorie emocji Czy samo pobudzenie fizjologiczne wystarcza do wywołania emocji? Dwuczynnikowa teoria emocji Schachtera i Singera Wpływ ekspresji emocjonalnej na przeżywanie emocji Funkcjonalistyczna koncepcja emocji Frijdy Czy teorie emocji odnoszą się także do emocji złożonych? Wyrażanie emocji podstawowych i pochodnych Uniwersalność ekspresji emocji podstawowych - porównania międzykulturowe Zmiany mimiczne i pantomimiczne charakterystyczne dla poszczególnych emocji Kulturowo zdefiniowane formy ekspresji emocji: emblematy, ilustratory, regulatory, manipulatory Koncepcja ekspresyjnego sprzężenia zwrotnego Emocje pochodne oraz ich aspekt kulturowy Czym są emocje pochodne i jak powstają? Kulturowa specyfika doświadczania i ekspresji emocji Rozwój ekspresji emocjonalnej Komunikacja emocjonalna - aspekt kontrolowany i automatyczny Podmiotowe i pozapodmiotowe mechanizmy regulacji emocji Automatyczna regulacja przebiegu emocji Podmiotowa kontrola emocji Kontrolowanie nastroju Współdeterminowanie zachowania przez emocje i poznanie Dyskusja na temat pierwotności poznania względem emocji i emocji względem poznania Skrajne stanowisko zakładające pierwotność poznania Niezależność poznania i emocji Skrajne stanowisko zakładające pierwotność emocji; pojawienie się nowych technik badawczych umożliwiających wzbudzanie emocji przy minimalnym zaangażowaniu poznawczym Spór o pierwotność jako przykład błędu ontologicznego Wpływ emocji na przebieg wybranych procesów poznawczych Zgodność znaku stanu afektywnego i elementów poznawczych Znak emocji a głębokość przetwarzania Pamięć tunelowa Model infuzji afektu Motywacja w najważniejszych systemach teoretycznych Ewolucyjne podejście do motywacji - etologia i socjobiologia Psychodynamiczna teoria motywacji Behawiorystyczna teoria motywacji Problem motywacji w psychologii humanistycznej Poznawcze koncepcje motywacji Motywacja w psychologii topologicznej Próba systematyzacji Problem energetycznego zaplecza motywacji Podstawowe mechanizmy motywacyjne Afektywne podstawy motywacji Emocje jako determinanta sprawności działania Informacyjny i programujący aspekt oddziaływania emocji Poznawcze warunki pojawienia się motywacji - różne formy rozbieżności Specyficznie ludzkie mechanizmy motywacyjne Motywacja wewnętrzna Motywacja osiągnięć Motywacje związane z obrazem własnej osoby Motywacja zmian rozwojowych Typy motywacji Homeostatyczne aspekty motywacji - przywracanie zaburzonej równowagi Motywacje oparte na zasadzie napięcie - ulga: motywacja pokarmowa Motywacje oparte na zasadzie napięcie - ulga: zachowania seksualne Motywacje oparte na strachu i nadziei Przywracanie równowagi poznawczej Motywacje heterostatyczne - zaburzenie równowagi jako standard regulacji Motywacje hedonistyczne Poszukiwanie nowości, złożoności i ciekawość poznawcza Motywacja własnej efektywności Motywacja zadaniowa Zadania Plany działania Perspektywa czasowa w realizacji zadań Motywacje symultaniczne i hierarchiczne oraz konflikty motywacyjne Motywacje symultaniczne Motywacje hierarchiczne Konflikty motywów Motywacja w przebiegu zachowania Działanie z perspektywy motywacyjnej - uwagi wprowadzające Uruchomienie zachowania Podtrzymywanie aktywności i wytrwałość. Renesans siły woli Koncepcja implementacji intencji Petera Gollwitzera Teoria kontroli działania Juliusa Kuhla Teoria kontroli Jutty Heckhausen i Richarda Schulza Zaniechanie działania Zakończenie działania OSOBOWOŚĆ Główne orientacje w psychologii osobowości Koncepcje psychoanalityczne „Każde działanie ma swoje wytłumaczenie" Teoria klasyczna Teoria instynktów/popędów (model dynamiczny) Energia psychiczna (model ekonomiczny) Motywy zachowania są nieświadome (model topograficzny) Rewizje teorii – neofreudyści Psychologia indywidualna i analityczna - Adler i Jung Psychologia społeczno-kulturowa - Fromm i Horney Co neofreudyści wnieśli do psychoanalizy i jakie mają znaczenie dzisiaj? Dwie drogi psychoanalizy: psychologia ego i teorie relacji z obiektem Psychologia ego - koncepcja Hartmanna Znaczenie psychologii ego dla teorii osobowości Teorie relacji z obiektem - jak rozumiana jest relacja Wymiar interpersonalny w psychoanalizie - „cicha rewolucja" Psychoanaliza dzisiaj - podejście intersubiektywne Koncepcje humanistyczne i psychologia pozytywna Nurt humanistyczny a psychologia pozytywna Koncepcje humanistyczne - założenia Osobowość jako potencjał samorealizacji - koncepcja Abrahama Masłowa Funkcjonowanie obronne i pełne - osobowość i Ja według Carla Rogersa Terapia Gestalt Krytyka psychologii humanistycznej - czy uzasadniona? Regulacja wewnętrzna-teoria samodeterminacji Deciego i Ryana Psychologia pozytywna Czym jest szczęście - rozumienie eudajmonistyczne Szczęście jako uwznioślenie. Wymiar boskości Architektura szczęścia - jak je utrzymać i zwiększyć? Użyj swoich sił- psychologia pozytywna Martina Seligmana Psychologia pozytywna - programy terapii Perspektywy psychologii pozytywnej Psychologia egzystencjalna Specyfika podejścia egzystencjalnego Człowiek w świecie - pełen dylematów? Podejście poznawcze Geneza i specyfika podejścia poznawczego Kontrowersja „osoba - sytuacja" Jak spostrzegamy i konstruujemy rzeczywistość? Czy aktywność człowieka jest w pełni świadoma? Czy przekonania mają wpływ na zachowanie? Przekonania dotyczące przyczyn zdarzeń Przekonania dotyczące natury ludzkiej Przekonania dotyczące przyszłości Przekonania dotyczące wartości Przekonania stałe i zmienne Teoria wartości i możliwości Juliana Rottera Jakie zmienne tworzą osobowość - system poznawczo-afektywny Struktura osobowości Stałość i spójność osobowości Jakie są główne funkcje osobowości? Teoria społeczno-poznawcza Wzajemne oddziaływania: osobowość - środowisko - zachowanie Jak kształtuje się osobowość i skąd pochodzi zachowanie? Złożoność osobowości Cele i samoregulacja Jak teoria społeczno-poznawcza wyjaśnia zaburzenia? Jeszcze o kontrowersji „osoba czy sytuacja" Socjobiologiczna koncepcja osobowości Czy to, co wyuczone, może zostać utrwalone w genach? Czym jest osobowość i czemu służy? Ścieżki adaptacji' Czy biologiczna natura człowieka może wyjaśniać tworzenie kultury? Psychologia narracyjna Jak człowiek nadaje sens i kreuje znaczenia? Teoria wartościowania Teoria tożsamości narracyjnej Teoria dialogowego Ja Czym jest i jak się przejawia dialogowe Ja? Czemu służą zjawiska dialogowe? Współczesne koncepcje Ja Pojęcie Ja jest jak wiatr Jak pojęcie Ja funkcjonuje w psychologii? Ja analizowane z poziomu jednostki: Ja podmiotowe i Ja przedmiotowe Ja analizowane na poziomie społecznym Ja podmiotowe, czyli procesy i funkcje, oraz Ja przedmiotowe, czyli treść i struktura Ja podmiotowe - procesy i funkcje, czyli czynności - oraz pytanie, kto nimi zarządza Struktura Ja- wiedza o sobie, ukierunkowania i motywy Ja Jak tworzymy wiedzę o sobie i innych - schematy Ja Koncepcja siebie-jedna çzy wiele? Organizacja samowiedzy i samoocena Właściwości motywacyjne i rozbieżności w systemie Ja Czy w strukturze ukryte są funkcje Ja? Dynamika systemu Ja - motywy stałości i zmiany Co wnosi do psychologii perspektywa Ja podmiotowego i przedmiotowego? Społeczno-kulturowy kontekst koncepcji Ja Wnioski: osobowość czy Ja? Teoria osobowości: integracja - badania - aplikacje Integracyjny model osobowości Założenia dotyczące natury ludzkiej Pięcioczynnikowa teoria osobowości w ujęciu Costy i McCrae'a Propozycja Dana McAdamsa i Jenifer Pals Trzy poziomy poznania osobowości - nowe światło? Teoria a metody badań Specyfika badań klinicznych, eksperymentalnych i kwestionariuszowych Badania nomotetyczne i idiograficzne Misja psychologii osobowości - znaczenie badań i aplikacji Wyzwania, jakie stoją przed nauką o osobowości Kryteria porównań i oceny teorii osobowości PSYCHOLOGIA RÓŻNIC INDYWIDUALNYCH Paradygmat badań i podstawowe kategorie opisowe różnic indywidualnych Początki psychologii różnic indywidualnych Przedmiot badań psychologii różnic indywidualnych Cecha i zbliżone do niej konstrukty jako podstawowe kategorie opisu różnic indywidualnych Pojęcie cechy w ujęciu tradycyjnym i jego krytyka Status cechy w świetle współczesnych poglądów i badań Inne niż cecha kategorie służące do opisu różnic indywidualnych Temperament Pierwsze badania empiryczne nad temperamentem Heymans - pionier badań empirycznych nad temperamentem Typologia Pawłowa jako fizjologiczna podstawa czterech klasycznych temperamentów Konstytucjonalne typologie temperamentu Pojęcie temperamentu Teorie temperamentu powstałe w drugiej połowie XX stulecia Interakcyjna teoria temperamentu dziecka autorstwa Thomasa i Chess Teoria psychotyczności, ekstrawersji i neurotyczności (PEN) w ujęciu Eysencka Rozwojowa teoria temperamentu Koncepcja temperamentu zahamowanego i niezahamowanego Teoria emocjonalności, aktywności i towarzyskości Bussa i Plomina Teoria poszukiwania doznań Zuckermana Psychobiologiczny model temperamentu w ujęciu Cloningera Regulacyjna teoria temperamentu Funkcjonalne znaczenie temperamentu Funkcjonalne znaczenie temperamentu u dzieci Funkcjonalne znaczenie temperamentu u osób dorosłych Osobowość Badania leksykalne prowadzone w ramach pięcioczynnikowego modelu osobowości Pierwszy etap badań nad strukturą osobowości Drugi etap badań nad strukturą osobowości Psychometryczne teorie osobowości nawiązujące do tradycji leksykalnych Szesnastoczynnikowa teoria osobowości Cattella Psychometryczne podejście do badań nad pięcioczynnikową strukturą osobowości Typy osobowości jako określona konfiguracja czynników wchodzących w skład Wielkiej Piątki Założenia i korzenie współczesnych typologii osobowości Empiryczna weryfikacja typologicznego podejścia do badań nad osobowością Funkcjonalne znaczenie cech osobowości - wybrane przykłady Cechy osobowości a osiągnięcia szkolne i akademickie Cechy osobowości a powodzenie zawodowe Cechy osobowości a zaburzenia psychiczne Cechy osobowości a choroby somatyczne Wnioski z badań nad funkcjonalnym znaczeniem cech osobowości Inteligencja Czym jest inteligencja? Struktura inteligencji w ujęciu psychometrycznym Modele czynników równorzędnych Modele czynników hierarchicznych Inteligencja widziana z perspektywy procesów poznawczych Triarchiczna teoria inteligencji Formalna teoria inteligencji Teoria wielu inteligencji Mechanizmy poznawcze inteligencji Inteligencja a wykonywanie elementarnych zadań poznawczych Związek inteligencji psychometrycznej z procesami poznawczymi zachodzącymi w umyśle w trakcie rozwiązywania zadań Biologiczne podstawy inteligencji Rola czynników genetycznych w determinowaniu różnic indywidualnych w inteligencji Mózg jako siedlisko inteligencji Rola inteligencji w funkcjonowaniu człowieka w życiu codziennym Inteligencja a osiągnięcia edukacyjne Inteligencja a osiągnięcia zawodowe Inteligencja a powodzenie życiowe PSYCHOMETRIA. KONSTRUKCJA I ADAPTACJA TESTÓW PSYCHOLOGICZNYCH Cele psychometrii Historia psychometrii Specyficzne problemy etyczne Założenia i modele dotyczące konstrukcji testów psychologicznych Klasyczna teoria testów Teoria uniwersalizacji jako odmiana klasycznej teorii testów Teoria odpowiedzi na pozycje testu Gdzie wykorzystuje się modele IRT? Zastosowanie modeli IRT do tłumaczeń językowych Testowanie adaptacyjne (interakcyjne) Zastosowanie modeli IRT do szacowania stronniczości pozycji testowych Koncepcja cechy a założenia konstrukcji testu Pozycje testowe i ich charakterystyka Rzetelność pomiaru cechy testem Stabilność czasowa pomiaru cechy testem Trafność pomiaru cechy testem Normy wyników testowych Procedura konstrukcji testu Analiza podstaw teoretycznych testu Tworzenie pozycji testowych oraz przygotowanie testu do badań Badanie testem, analiza własności psychometrycznych oraz przygotowanie finalnej wersji testu Weryfikacja własności psychometrycznych testu Opracowanie norm wyników testu Przygotowanie podręcznika do testu Kulturowa adaptacja testów Procedury kulturowej adaptacji testu Adaptacja testu do specyfiki kulturowej grup demograficznych

Elementy filozofii dla psychologów Historia psychologii – od Wunda do czasów najnowszych Etyczne problemy działalności praktycznej, edukacyjnej i naukowej psychologa Metodologia: podstawy metodologiczne i statystyczne prowadzenia badań naukowych w psychologii Genetyka zachowania i psychologia ewolucyjna Procesy poznawcze Emocje i motywacje Osobowość Psychologia różnic indywidualnych Psychometria – konstrukcja i adaptacja testów psychologicznych

PODSTAWY DIAGNOZY PSYCHOLOGICZNEJ Katarzyna Stemplewska-Żakowicz. Władysław Jacek Paluchowski 11.1.Diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna 11.3.Wiedza. Podstawy teoretyczne diagnozy psychologicznej 11.4.Umiejętności. Praktyczne i interpersonalne kompetencje w diagnozowaniu 11.5.Wartości. Etyczna postawa psychologa w praktyce diagnostycznej PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA Anna Izabela Brzezińska, Karolina Appelt, Beata Ziółkowska 12.1.Co i jak bada psychologia rozwoju? 12.3.Zmiana a rozwój 12.4.Badania nad procesem i efektami rozwoju 12.5.Rozwój w okresie prenatalnym i niemowlęcym 12.6.Rozwój w okresie dzieciństwa 12.7.Rozwój w okresie dorastania 12.8.Rozwój w okresie dorosłości PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA Bogdan Wojciszke, Dariusz Doliński 13.1.Poznanie społeczne 13.3.Ja i samoocena 13.4. Postawy i ich zmiana 13.5.Relacje interpersonalne 13.6.Wpływ społeczny 13.7.Grupa społeczna 13.8.Relacje międzygrupowe PSYCHOLOGIA M1ĘDZYKULTUROWA Anna Kwiatkowska, Halina Grzymala-Moszczyńska 14.1.Psychologia międzykulturowa jako dyscyplina naukowa 14.3.Kulturowe uwarunkowania procesów psychologicznych i zachowań społecznych jednostki 14.4.Psychologia akulturacji PSYCHOLOGIA ŚRODOWISKOWA Maria Lewicka, Augustyn Bańka 15.1.Interdyscyplinarny charakter psychologii środowiskowej - zaleta czy balast? 15.2.Obszary badań psychologii środowiskowej 15.4.Projektowanie partycypacyjne - rola przyszłych użytkowników w kształtowaniu środowiska 15.5.Metody badań psychologii środowiskowej PSYCHOPATOLOGIA Lidia Cierpialkowska. Marina Zalewska 16.1.Od objawu do systemu klasyfikacyjnego 16.2.Psychopatologia ogólna 16.4.Wybrane zaburzenia psychiczne okresu dorosłości 16.5.Wybrane zaburzenia psychiczne okresu dzieciństwa i adolescencji MÓZGOWE MECHANIZMY FUNKCJI PSYCHICZNYCH I ICH ZABURZEŃ Z PERSPEKTYWY NEUROPSYCHOLOGII I NEURONAUKI Anna Grabowska, PiotrJaśkowski, Joanna Seniów 17.1.Neuroanatomia w zarysie 17.3.Procesy mózgowe warunkujące percepcję 17.4.Procesy mózgowe warunkujące selektywną uwagę 17.5.Neuronalne systemy pamięci 17.6.Język a mózg 17.7.Mózgowe mechanizmy procesów emocjonalnych i zachowań społecznych 17.8.Plastyczność mózgu i jej znaczenie dla rehabilitacji PODSTAWY PSYCHOFIZJOLOGII Tytus Sosnowski. PiotrJaśkowski 18.1.Elektroencefalografia 18.3.Badania neuropsychologiczne 18.4.Sondowanie mózgu 18.5.Metody obrazowania czynności mózgu 18.6.Aktywność układu sercowo-naczyniowego 18.7.Aktywność mięśni szkieletowych 18.8.Aktywność elektryczna skóry ZDROWIE I STRES Irena Heszen, Helena Sęk 19.1.Psychologia wobec problematyki zdrowia 19.3.Stres psychologiczny i jego przezwyciężanie