PSYCHOLOGIA JAKO NAUKA Jaką nauką jest psychologia? Psychologia jest nauką empiryczną, która ma swoje osobliwości Osobliwości przedmiotu i metody psychologii Koncepcja człowieka Potrzeba założeń metasystemowych Kim jest człowiek? Dlaczego – będąc psychologiem – warto to wiedzieć Psychologia a inne dyscypliny naukowe: problemy interdyscyplinarne PROBLEMY KSZTAŁCENIA PSYCHOLOGÓW Skąd się biorą psychologowie – co zrobić, aby zostać dobrym psychologiem? Idea kształcenia na poziomie uniwersyteckim – czyli czemu służy studiowanie Studia psychologiczne na polskich uniwersytetach i w innych szkołach wyższych Zideologizowane początki studiów psychologicznych (1950 r.) Rozwój studiów po przełomie październikowym 1956 r. Blaski i cienie prowadzenia studiów psychologicznych według deklaracji bolońskiej (1999 r. – I0 i II0 kształcenia) versus jednolite pięcioletnie studia magisterskie O potrzebie ogólnopolskich standardów kształcenia na studiach psychologicznych Trochę historii Jak mogłyby wyglądać studia psychologiczne? O jednolite standardy dla rozpraw doktorskich z psychologii Kontekst nowej ustawy z 20 lipca 2018 r.: Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce Kryteria dobrej rozprawy doktorskiej Co po dyplomie magisterskim – nieustające doskonalenie zawodowe i podejmowanie nowych wyzwań zawodowych Co dają, a czego nie dają studia magisterskie i co można dzięki nim osiągnąć? Co wynosimy z uczelni? A czego studia nie dają i jak zdobyć „to”, czego nie dają? Studia przygotowują do pracy badawczej i praktyki psychologicznej Zawód psycholog Psycholog – jako profesjonalista, badacz i nauczyciel akademicki Europejski Certyfikat Psychologa EuroPsy Czym jest EuroPsy? Model kompetencji zawodowych EuroPsy w Europie i w Polsce Specjalizacja, certyfikat, uprawnienia Konieczność ustawicznego kształcenia PSYCHOLOG JAKO PROFESJONALISTA Jedna jest psychologia, ale z wieloma zastosowaniami O integracji teorii i badań empirycznych z praktyką psychologiczną Od teorii do praktyki. Cztery fazy przejścia od wyników badania naukowego do ich praktycznych zastosowań – wytworzenia wiedzy naukowej – upowszechniania wyników opracowania Programu Praktycznego Działania (PPD) aplikacji PPD Praktyka oparta na dowodach empirycznych Diagnoza oparta na dowodach empirycznych Terapia oparta na dowodach empirycznych Terapia i inne rodzaje profesjonalnej aktywności oparte na dowodach empirycznych Gdy psycholog występuje jako ekspert Trzy role eksperckie podejmowane przez psychologa Psycholog-badacz jako kompetentny krytyk naukowy Dobre „wychowanie” badacza-krytyka Postawa krytycznej otwartości Odporność na pokusy Unikanie konfliktu interesów Niepożądane społeczne skutki złej krytyki naukowej Psycholog-profesjonalista jako biegły sądowy Psycholog-profesjonalista jako doradca i autor ekspertyz Gdy psycholog występuje jako popularyzator Kto, co i jak powinien popularyzować? Istota popularyzacji Cztery poziomy popularyzacji W kierunku ustalenia granic popularyzacji wiedzy Gdy psycholog angażuje się w działalność społeczną Ochrona zdrowia psychicznego jednym z priorytetów Unii Europejskiej Skutki rozwoju cywilizacji a społeczna rola psychologów Psycholog jako badacz zjawisk społecznych Psycholog zaangażowany w procesy społeczne Psycholog świadczący pomoc wobec wyzwań i problemów społecznych Przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom Promocja zdrowia i jakości życia Psycholog pomaga w zdrowiu i chorobie Psycholog a problemy i potrzeby osób starszych Interwencja Psycholog wobec problemów współczesności Niektóre problemy popandemicznego świata Lęk jako reakcja na pandemię i lęki społeczne Trudne relacje społeczne w okresie pandemii i po niej Lęk przed śmiercią Popandemiczny wzrost? Czterowymiarowy model zmian człowieka XXI wieku Przemiany kulturowe o charakterze globalnym Niepewność, iluzja wolności a tożsamość Wymiary zmian Człowiek wobec nowej fali cywilizacji Psychologiczne implikacje zmian Świat realny i wirtualny Kultura młodych a tradycja Brak tożsamościowego zakorzenienia i lęk przed przyszłością Problem autentyczności Uzależnienia, agresja społeczna, odmienność Sens życia i ekonomia działań Psychologia i psychologowie też będą inni Jeszcze o wyzwaniach popandemicznego świata E-interwencje Niepewność i kryzys autorytetów Psychologia: globalna czy lokalna? Jak pracować z ludźmi w świecie kulturowo zróżnicowanym Problemy a możliwości adaptacyjne człowieka NIE TYLKO WIEDZA… Nie tylko twarda wiedza naukowa, lecz także empatia Co jest potrzebne w zawodzie psychologa: wiedza i empatia Profesjonalizm jako synteza wiedzy i empatii Osiem cnót psychologicznych Uważność Otwartość Wrażliwość Asertywność Rzetelność Odpowiedzialność Dalekowzroczność Pokora W kierunku metacnoty? Jak to osiągnąć? Podatność i odporność na wpływy kulturowe Wrażliwość etyczna psychologa: badacza i profesjonalisty Znaczenie wrażliwości etycznej w kształceniu i funkcjonowaniu zawodowym psychologów Etyczny kontekst badania naukowego Naukowa ważność podejmowanej tematyki Podstawy kompetencyjne badacza Umiejętności w zakresie planowania danego badania empirycznego Przeprowadzanie badania empirycznego Wyciągnięcie wniosków z przeprowadzonego badania Traktowanie osób badanych Prawo do poszanowania godności Prawo do zapewnienia bezpiecznego udziału w badaniu Prawo do wyrażenia w pełni świadomej zgody na udział w badaniu oraz do informacji o badaniu i wykorzystaniu przez badacza wyników Prawo do poszanowania poufności, prywatności oraz anonimowości Kilka uwag o zakresie działania uniwersyteckich komisji etycznych Uczciwość badacza – naganne etycznie odstępstwa od naukowych standardów p-hacking, fishing expedition (p < 0,05); efekt szuflady ( file drawer effect, publication bias)